Şehirler bisikletle daha 'yaşanabilir' olacak

WRI; 50’den fazla ülkede doğal kaynakların sürdürülebilir kullanımını sağlamayı amaçlayan küresel bir araştırma kuruluşu.

WRI Türkiye Sürdürülebilir Şehirler Ağı, sürdürülebilir kent için ulaşım ile kentsel gelişimi teşvik etmek amacıyla, kirliliği azaltmak, halk sağlığını iyileştirmek, karbon gazı salımını azaltmak ve güvenli ve erişilebilir kamusal alanlar yaratmak için çalışmalar yürütüyor.

2013 yılından bu yana her yıl düzenlenen WRI Sürdürülebilir Şehirler Sempozyumu başarılı projeleri paylaşmayı, uygulanabilir çözümler sunmayı ve kent yöneticilerinin “herkes için yaşanabilir şehirler” yaklaşımıyla projelerini geliştirmelerine katkı sağlamayı hedefliyor.

Geçtiğimiz yıllarda imzalanan Paris Anlaşması, Kentsel Gündem, Brasilia Yol Güvenliği Deklarasyonu ve BM Sürdürülebilir Kalkınma Hedeflerinin asıl tarafı ülkeler gibi görünse de, bu anlaşmaların gereği olan uygulamaları şehirler şimdiden hayata geçirmeye başladı. Artık asıl konu, bu hayata geçen uygulamaların etkilerini artırmak için neler yapıldığı ve yapılacağı. Bu yıl “Değiştir! Ölçeği Büyüt!” başlığı ile 24 Ekim’de gerçekleştirilecek olan Yaşanabilir Şehirler Sempozyumu 2018 öncesinde, WRI Türkiye Sürdürülebilir Şehirler Direktörü Dr. Güneş Cansız’a Türkiye’deki şehirlerde hayata geçirilen projeleri sorduk.

İzmir Metabolik Bisiklet Ağı Projesi

Kentsel metabolizma, Birleşmiş Milletler tarafından da kullanılan bir şehir planlama yaklaşımı. “Metabolizma” denmesinin nedeni, kentlerin insanlara benzeyen bir metabolizmaya sahip olduğu görüşüne dayanıyor. Metabolik kent yaklaşımı, kentlerde bir sistemin atığı olarak görülen bir unsurun, başka bir sistem içinde kaynak olarak değerlendirildiği döngüsel ekonomi ile kaynak verimliliğini esas alıyor.

İzmir Metabolik Bisiklet Ağı projesinin çıkış noktası ise İzmir’in hem bisikletli ulaşım altyapısına verdiği öneme, hem de sürdürülebilir ve yaşanabilir şehir olma vizyonuna dayanıyor. Dr. Güneş Cansız, “Hollandalı proje ortağımız FABRICations ile aldığımız ‘Yaratıcı Endüstriler Fonu’ desteği kapsamında İzmir’de bisikletli ulaşım altyapısını geliştirmeyi hedefl iyoruz. Toplu taşımanın entegrasyonu, erişilebilirlik ve yayalaşma konularında çalışıyoruz. Bisiklet yolunda, güneş enerjisi ile aydınlığın sağlanması, kuryelerin bu hattı kullanması gibi uygulamalar gündemde. İzmir Büyükşehir Belediyesi’nin Türkiye’de ilk defa sadece bisiklet özelinde hazırlanan bir ‘Bisikletli Ulaşım Master Planı’ çalışması mevcut. Bizim projemiz de bu planla eş zamanlı hazırlanıyor. Uygulamaların hayata geçmesi ile de İzmir’de trafiğin, gürültü ve hava kirliliğinin ve yolculuk sürelerinin azalmasını hedefliyoruz” diyor.

Akdeniz belediyelerine binalarda enerji verimliliği eğitimi

WRI Türkiye’nin hayata geçirmeye hazırlandığı önemli bir diğer proje de binalarda enerji verimliliği ile ilgili. Dr. Güneş Cansız şu bilgileri veriyor: “Merkezi İspanya’da bulunan Akdeniz Belediyeler Birliği, Akdeniz bölgelerinin enerji kapasitesini geliştirmeyi planlayan bir örgüt. Biz Türkiye’de 2014’te binalarda enerji verimliliği çalışmalarına başladık ve bu kapsamda Eskişehir’i pilot şehir olarak belirledik. Şehrin yeni kentsel gelişim alanındaki binaların enerji seviyesini iyileştiriyoruz. Bu projemiz Akdeniz Belediyeler Birliği tarafından başarılı bulundu ve Kasım ayında Akdeniz bölgesinde seçilecek belediyelere kendi uzmanlarımızla İstanbul’da eğitim vereceğiz.”

WRI Türkiye aynı zamanda binalar ve ulaşım alanında Türkiye’deki mevcut durum ile Avrupa Birliği standartlarını karşılaştıran bir çalışma gerçekleştiriyor. Bu çalışma sadece kent içi değil, demiryolları ve hava ulaşımı dahil tüm ulaşım sistemini kapsıyor.

Bisiklet artık bir ulaşım aracı

WRI Türkiye; bağımsız araştırmalar yürütüyor ve son teknolojiye dayanarak yeni öneriler geliştiriyor. Bu araştırmalar; kamu politikalarını, şirket stratejilerini ve sivil toplum eylemlerini etkilemek, bakış açılarını değiştirmek, uygulamaları iyileştirmek amacıyla kullanılıyor. Hedef, toplumlar, şirketler ve kamu kurumlarını doğru projeler ile yönlendirmek. “Çevre ve Şehircilik Bakanlığı en yakın çalıştığımız bakanlık” diyen Dr. Cansız, şöyle devam ediyor: “Son dönemde bisiklet projeleri tüm şehirlerde ivme kazandı. Bisiklet artık ulaşım türü olarak kabul edilmeye başladı. Eskiden ulaşım master planlarında yüzde 1’den az görüldüğü için, hiçbir zaman planlara dahil edilmiyordu. Şimdi planlarda, bisiklet yollarına dair projeler görüyoruz. Bu dönüşümün sonucunda Çevre ve Şehircilik Bakanlığı’da regülasyon yayınladı ve süreçte bizim raporlarımıza yer verdi. Bugün bakanlığın web sitesinde belediyelerin yararlanması amacıyla bizim pilot projemiz yer alıyor.”