Seferberlik seferberlik dedik ama sağlanan artı istihdam yalnızca 122 bin

Bu yılın başında bir istihdam seferberliği başlattık. Bu sayede işsizlik sorunumuzu önemli ölçüde hafifletmeyi amaçladık. İşsizlik oranının ocak ayında çok yüksek düzeye çıkacağına ilişkin işaretler geçen yılın sonuna doğru alınmaya başlanmıştı ve buna bir nebze de olsa çare bulabilmek adına işte bu seferberlik adımları atıldı.

TÜİK'in önceki gün açıkladığı nisan ayına ilişkin iş gücü istatistikleri, istihdam seferberliğinin çok önemli sonuçlar verdiği biçiminde yorumlandı. Ama hep diyoruz ya, istatistikte satır aralarını okumaz, okumak istemez ve sayıları işinize geldiği gibi yorumlarsanız çok olumlu sonuçlar elde edebilir ya da tersini yaparsanız bu kez de olumsuz sonuçlarla yüz yüze kalabilirsiniz. Önemli olan sayıları eğip bükmeden, doğru okumak, okumaya çalışmaktır...

Artı istihdam yalnızca 122 bin

Yazımız ekindeki tabloda 2015, 2016 ve 2017 yıllarının ilk dört ayına ilişkin iş gücü istatistikleri özetini aktarıyoruz. Ocaktan nisana kadar olan dönemde örneğin istihdam ne kadar artmış, örneğin işsiz sayısı ne kadar azalmış, bunlara yer veriyoruz.

Bir de aylara göre son iki yılın yıllık farkları yer alıyor tabloda. 2016'da bir önceki yıla göre ne olmuş, bu yıl 2016'ya göre ne olmuş...

Önce ocaktan nisana kadar olan değişimlere bir göz atalım. Türkiye İstatistik Kurumu'nun resmi verileri, istihdam artışı anlamında bu yıl diğer yıllardan çok çok farklı bir durumun yaşanmadığını ortaya koyuyor.

2015 yılının nisan ayındaki istihdam, ocak ayına göre 1 milyon 184 bin kişi artmış. Artış, 2016'da 1 milyon 363 bin kişi olmuş. Bu yıla bakıyoruz, artış 1 milyon 485 bin kişi.

Hani sık sık dile getiriyoruz ya "İstihdam seferberliği sayesinde 1.5 milyon kişiye iş yaratıldı" diye... Doğru, nisanda ocak ayına göre yaklaşık 1.5 milyon istihdam sağlamışız. İyi de geçen yıl seferberlik yok, yaratılan istihdam da yaklaşık 1.4 milyon kişi.

Çünkü mevsim etkisinden dolayı işsizlik ocakta zirve yapıyor, sonrasında düşüyor. İşte biz de tam bu düşüş aylarının verilerini konuşuyoruz.

Sayılar ortada. Bu yıl geçen yıldan yalnızca 122 bin daha fazla istihdam sağlamışız. Kaldı ki, geçen yıl sağlanan istihdam artışı, 2015'in aynı dönemindeki artıştan 179 bin kişi daha fazla. Yani performansımız artmamış, aksine düşmüş!

Yıllık artış ne söylüyor?

Bir de yıllık kıyaslama yapalım. İlk dört aydaki verileri, bir önceki yılın aynı ayındaki verilerle kıyaslayalım.

Karşımıza ilginç bir tablo çıkıyor. Son bir yıldaki gelişme, 2016 itibariyle son bir yıldakinden hiç de parlak değil, tam tersine daha kötü.

Diğer ayların kıyaslaması da var ama biz nisandan nisana olan verilere bakalım. Geçen yılın nisan ayında, 2015'in nisanına göre istihdam tam 1 milyon kişi artmış. Bu yılın nisanında ise geçen yıla göre istihdam artışı yarı yarıya daha az, 519 bin kişi.

Geçen yıl nisanda işsiz sayısı 2015 nisanına göre neredeyse hiç değişmemiş, yalnızca 3 bin kişilik bir artış var.

Bu yılın nisanındaki işsiz sayısı ise geçen yılkinden tam 463 bin daha fazla.

Yoruma gerek var mı?

Bu veriler, doğrusu yoruma da pek yer bırakmıyor. İstihdam seferberliği ile sanki işsizlik sorununu bir çırpıda çözüverecekmiş gibi bir hava yarattık ama, sayılar gerçekleri tüm çıplaklığıyla vuruverdi yüzümüze. İş olanaklarını geliştirmeden sihirli bir el değmişcesine işsizliği azaltmak pek mümkün olamıyormuş, bunu gördük.

Hem dün de vurguladık; mevsim etkilerine bağlı olarak işsizlik bir iki ay içinde yeniden artmaya başlayacak. Şimdi mevsim etkisi sayesinde gerileyen işsizlikte bu kez artış göreceğiz. Bu artış gayet normal. Ama şimdi önceki aylara göre olan gerilemeyi abartırsak, birkaç ay sonraki artışı izah edemez duruma düşeriz.