Seçmenler, nüfustan hızlı artıyor
Yüksek Seçim Kurulu (YSK) mart sonunda yapılacak olan yerel yönetim seçimlerde oy verecek kayıtlı seçmen sayılarını açıkladı. YSK’nın yayınladığı rakamları, geçmiş seçimlere ait verilerle karşılaştırdığımızda öne çıkan sonuçları şöyle sıralayabiliriz:
2009 yerel seçimlerinde 48 milyon, 2011 milletvekili genel seçimlerinde 50.2 milyon olan seçmen sayısı 52.7 milyona dayandı.
Seçmen sayısı 2009 yerel seçimlerine göre yüzde 9.77, 2011 milletvekili seçimlerine göre yüzde 4.99 arttı.
Seçmen sayısınmdaki artış, nüfus artış hızının üzerinde seyrediyor. Seçimden önceki yılsonu nüfus verilerinin karşılaştırması bu konuda bir fikir verebilir. 2013 yıl sonu nüfusu, 2010 yılına göre yüzde 3.99, 2008’e göre ise yüzde 7.2 artmış.
Kayıtlı seçmenlerin nüfusa oranı, seçimden seçime yükseliyor. 2009 seçimlerinde toplam nüfusun yüzde 67.13’ü oy kullanabilecek durumda idi. Bu oran 2011 seçimlerinde yüzde 68.08’e, 2014 seçimlerinde yüzde 68.73’e çıktı.
Seçmenlerin toplam nüfus içindeki payı, 2011 seçimlerine göre 0.65 puan, 2009 seçimlerine göre 1.61 puan artmış bulunuyor.
Seçmen sayısının nüfustan hızlı artması ve seçmenlerin nüfusa oranının yükselmesi, nüfus artış hızındaki yavaşlamanın bir yansıması.
Seçmenlerin yaklaşık beşte biri İstanbul’da bulunuyor. Neredeyse her üç seçmenden biri, üç büyük ilde yaşıyor. Toplam seçmen sayısı içinde İstanbul’un payı yüzde 18.97, Ankara’nın payı yüzde 6.85, İzmir’in payı yüzde 5.75. Üç büyük ilin toplam payı ise yüzde 31.57’yi buluyor.
Seçmen sayısı artışında İstanbul, Ankara, Antalya, Kocaeli, Yalova ve Muğla gibi göç alan iller ile genç nüfus ve doğum oranı yüksek olan Güneydoğu illeri başı çekiyor. Seçmen sayısı en hızlı artan illerin başında Şırnak, Gümüşhane, Batman, Hakkari ve Şanlıurfa yer alıyor.
Seçmen sayısı en fazla artan illerde genel olarak seçmen artışı, nüfus artış hızından yüksek. İlk 20’de yer alan illerden sadece Tekirdağ, Yalova ve İstanbul’da seçmen artışı, nüfus artış hızının biraz gerisinde.
Bu grupta Tunceli diğerlerinden ayrılıyor. Tunceli’de 2011 seçimlerine göre nüfus yüzde 11.38 artarken, seçmen artışı yüzde 7.32 ile bunun 4.06 puan altında kaldı. Bu durumun bir nedeni, Tunceli’deki asker sayısının artması olabilir.
Bilecik ise Tunceli’nin tam tersi bir örnek oluşturuyor. Bilecik’in 2013 sonu nüfusu 2010 yılının yüzde 7.32 altında. Bilecik 2010 yılına göre nüfusu en fazla düşen il durumunda. Nüfustaki ciddi düşüşe rağmen Bilecik’te seçmen sayısı 2011 seçimlerine göre yüzde 3.81 arttı. Bu durum da muhtemelen Tunceli’nin tam tersine ildeki asker sayısının bu dönemde azalmasından kaynaklanıyor.
2011’e göre seçmen sayısı sadece üç ilde düştü. 2011 seçimlerine göre seçmen sayısı, Yozgat’ta yüzde 2.98, Zonguldak’ta yüzde 1.67, Kars’ta yüzde 0.18 azaldı.
Seçmen sayısı azalan veya en az artan iller, aynı zamanda toplam nüfusu da azalan veya yerinde sayan illerden oluşuyor. Seçmen sayısı düşen veya en az artan 20 ilin 13’ünün nüfusu, 2010 yılına göre azalmış durumda.
