Seçim bitti gerçeklere dönelim
Bu yazı çarşamba günü sabaha karşı saat 03:45te yazılıyor olmasına rağmen henüz kimin Başkan olduğu belli olmamıştı. Romney 88'e 64 önde görünmesine rağmen Ohio'da geriden geliyor, Florida'da başa baş, Virginia'da ise önde görünüyordu. Daha önce de belirttiğim gibi elbette kimin başkan olacağı önemli ama 'en önemli' değil. Kimin başkan olacağı kadar Senato ve Temsilciler Meclisi'nin de kimin elinde olacağı önemli. Seçim sonrası takvime bakmak faydalı olabilir.
31 Aralık 2012'de vergi indirimleri sonra erecek. 2 Ocak 2013'te Sequester olarak anılan geniş çaplı (savunmadan-sigorta ödemelerine kadar) kısıntıları Office of Management ve Budget tarafından başlatılacak . 3 Ocak'ta yeni Kongre, 20 Ocak'ta ise Başkan görevine başlıyor (veya Obama devam ediyor). Şubat sonunda ise borçlanma tavanına ulaşılmış olacak. Dolayısı ile 7 Kasım - 31 Aralık tarihleri arasında 'mali uçurumun' aşılması için ortak bir adım atılmalı. Mali uçurumu rakamsal olarak detaylandırmak istiyorum. Bush vergi indirimlerinin toplam maliyeti 55 milyar doları üst gelir grubu, 210 milyar doları orta ve alt kesimler olmak üzere yaklaşık 265 milyar dolar seviyesinde oldu. Şimdi bu indirimlerin kısmen sona erdirilmesi tartışılıyor. 7 Kasım sabahı kazanan adaya göre farklı vergi düzenlemeleri söz konusu. Geçen yıl borçlanma tavanının arttırılması tartışmaları sırasında karara bağlanan bir kısıntı da savunma sanayine yönelik oldu. Burada toplamda 160 milyar dolar, ordu özelinde 110 milyar dolar söz konusu. Ancak Obama 3. açık oturumda bu artışın kötü bir fikir olduğunu ve uygulamayacağını söyledi. Yüzde 2'lik ve yaklaşık 140 milyar dolar civarına gelen sosyal güvenlik vergi indirimi ve uzatılan işsizlik sigortası kısıntıya gidilecek diğer bir konu.
ABD'de son 10 yıldır Doc Fix diye bilinen ve devamlı sona erdirilmesi söz konusu olan bir uygulama var. Bu uygulama asla sonra ermediği gibi her Başkan sona erdireceğini söyleyerek hayali bir şekilde bütçe açığını düşürüyor. Doc Fix doktorlara Medicare üzerinden giden paranın sınırlandırılması ile ilgili bir uygulama. Buradan da 105 milyar dolar var. Muhasebe hilesi olmadan bakıldığında bu kalem açığa 210 milyar dolar civarında bir şey ekliyor. Çeşitli çalışmalarda mali uçurumun büyüklüğü 500-650 milyar dolar civarında görünüyor. Yukarıdaki büyüklükleri çeşitli kombinasyonlarla GDP'nin yüzde 0-4'ü arasına getirebilirsiniz. Ancak 'çarpan' etkisini de unutmamak gerek.
Şimdi başkan belli olduğuna göre bu konunun nasıl çözüleceği, kimlerin nasıl tavizler vereceği önemli. Partilerin anlaşmaya varamaması gibi bir kabus senaryosunun ihtimalini düşük görüyorum. Bu tüm piyasalarda satış, ABD'nin notunun kırılması ve global bir resesyon demektir.