Seçilmiş Gelir İdaresi özelgeleri

Son yıllarda yapılan değişiklikler çerçevesinde; özelge sisteminin değişmesi, özelgelerin vergi cezası yanında gecikme faizine karşı da koruma sağlaması ve aynı nitelikli özelgelerin sadece özelgenin verildiği değil bütün mükellefler için koruma sağlaması gibi nedenlerle, özelgeler eskiye göre daha önemli hale gelmiştir.

Bu nedenle, Gelir İdaresi'nce verilen özelgelerden seçilmiş bazılarının özetine, yorum yapmadan zaman zaman bu köşede yer vermeye çalışıyorum.

Son zamanlarda yayımlanan yüzlerce özelge arasından seçtiğim bazılarının kısa özetleri aşağıda yer almaktadır. Özetlenen özelgelerin tam metinlerine Gelir İdaresi internet sitesinden ulaşmak mümkündür.

İki yıldan az süreyle elde tutulan iştirak hissesinin satışından doğan zarar matrahtan indirilebilir mi?
(03.04.2014 tarih ve 323 sayılı özelge)
Kurumlar Vergisi Kanunu’nun 5-1/e maddesi uyarınca, 2 yıldan az süreyle şirket aktifinde yer alan iştirak hisselerinin satışı durumunda istisnadan yararlanılması mümkün değildir.
Bu nedenle, söz konusu iştirak hisselerinin satışından doğan zararın tamamı, ilgili dönem kurum kazancının tespitinde indirim olarak dikkate alınabilir.

Yatırım döneminde diğer faaliyetlerden elde edilen kazançlara indirimli kurumlar vergisi hangi sınır çerçevesinde uygulanabilir?
(02.04.2014 tarih ve 30 sayılı özelge)
Yatırım devam ederken;
Toplam yatırım tutarı (600 milyon TL) ile yatırıma katkı oranının (%40) çarpılması suretiyle bulunacak toplam yatırıma katkı tutarının (600 milyon X %40 = 240 milyon TL) yarısını (120 milyon TL) geçmemek ve 
Fiilen gerçekleştirilen yatırım harcamasını (100 milyon TL) aşmamak üzere, 
Yatırım döneminde diğer faaliyetlerden elde edilen kazancın en fazla, yukarıda verilen tutarlar çerçevesinde (100 milyon/0.16) 625 milyon TL’lik kısmına indirimli kurumlar vergisi uygulanabilir.

İki ayrı yatırım teşvik belgesi olan şirket, yatırım döneminde indirimli kurumlar vergisi uygulamasında nelere dikkat etmelidir?
(03.04.2014 tarih ve 91 sayılı özelge)
Yatırım teşvik belgesi kapsamındaki yatırımdan elde edilen kazanca teşvik belgesinde yer alan vergi indirim oranı dikkate alınarak indirimli kurumlar vergisi uygulanması esastır. İki teşvik belgesine sahip bir şirketin, belgelerden herhangi birisi kapsamında elde edilen kazancın, indirimli kurumlar vergisi uygulamasında "diğer faaliyetlerden elde edilen kazanç" olarak değerlendirilmesi mümkün değildir.
Dönem safi kurum kazancının, iki ayrı yatırım teşvik belgesi kapsamında bir hesap döneminde elde edilen toplam kazançtan düşük olması halinde, her iki yatırım teşvik belgesi kapsamında ayrı ayrı elde edilen kazancın bu yatırımlardan elde edilen toplam kazanca oranının safi kurum kazancına uygulanması suretiyle, bu teşvik belgelerinde yer alan indirim oranlarına göre indirimli kurumlar vergisi uygulanması gerekir.

Teşvik belgelerinde biri kapsamındaki yatırımın kısmen faaliyete geçmiş olması halinde, gerek işletilen kısımdan elde edilen kazanca gerekse diğer faaliyetlerden elde edilen kazançlara indirimli kurumlar vergisi uygulanması mümkündür.

Şirket adına düzenlenmiş birden fazla yatırım teşvik belgesi bulunması halinde, indirimli kurumlar vergisi uygulanabilecek diğer faaliyetlerden elde edilen kazancın yetersiz olması durumunda hangi teşvik belgesine öncelik verileceği serbestçe belirlenebilir.
"Yatırım dönemi" ifadesinden, yatırıma fiilen başlanıldığı tarihi içeren geçici vergilendirme döneminin başından tamamlama vizesi yapılması amacıyla Ekonomi Bakanlığına müracaat tarihini içeren geçici vergilendirme döneminin son gününe kadar olan sürenin anlaşılması gerekir. Yatırımın fiilen tamamlandığı tarihin, tamamlama vizesinin yapılmasına ilişkin olarak Ekonomi Bakanlığına müracaat tarihinden önceki bir geçici vergilendirme dönemine isabet etmesi halinde ise yatırımın fiilen tamamlandığı tarihi içeren geçici vergilendirme döneminin son gününün dikkate alınması gerekmektedir.

Teşvik belgeli yatırımlar dolayısıyla hak kazanılan yatırıma katkı tutarından birden fazla yılda yararlanılabilir mi?
(09.04.2014 tarih ve 5 sayılı özelge)
Yapılan yatırımlar nedeniyle hak kazanılan yatırıma katkı tutarının izleyen yıllara değerleme yapılarak devri hususunda herhangi bir düzenleme bulunmamaktadır. 
Bu nedenle, gerçekleştirilen yatırımlar dolayısıyla hak kazanılan ancak kazanç yetersizliği nedeniyle ilgili yılda kullanılamayan yatırıma katkı tutarının herhangi bir değerlemeye tabi tutulmaksızın takip eden yıllara aktarılması gerekmektedir.

Sovtaj geliri BSMV’ye tabi midir?
(28.03.2014 tarih ve 35009 sayılı özelge)
Hasarlı veya pert olan araca ilişkin olarak sigorta şirketleri tarafından tazmin edilecek tutar, hasarlı veya pert olan aracın rayiç bedeli ile hurda bedeli arasındaki farka göre tespit edildiğinden, bir başka anlatımla sigorta şirketlerinin ödemesi gereken tutar (rayiç bedel), sovtaj geliri kadar azaldığından, sovtaj geliri kadar sigorta şirketleri lehine bir tutar oluşmaktadır.

Bu durumda, hasarlı veya pert olan malın bizzat veya vekâlet usulüyle sigorta şirketlerince satıldığı durumlarda, sigorta şirketleri lehine oluşan sovtaj gelirleri üzerinden genel hükümler çerçevesinde BSMV hesaplanması gerekmektedir.

Foreks işlemlerinde BSMV matrahı nasıl hesaplanır?
(17.03.2014 tarih ve 580 sayılı özelge)
Foreks işlemlerini esas iştigal konusu olarak yapan yetkili kuruluşlar banker kapsamında BSMV mükellefi olup, piyasa yapıcılığı faaliyetini yürüten Şirketlerin foreks işlemleri dolayısıyla lehe aldığı paralar BSMV’nin matrahını oluşturmaktadır.

BSMV uygulamasında her işlemin tek başına bağımsız olarak dikkate alınıp o işlem sonucu lehe alınan paranın vergilendirilmesi esastır. Dolayısıyla vergiye tabi matrah hesaplanırken bir işlemden elde edilen gelirden, başka bir işlemden elde edilen zarar düşülememektedir.

Bu durumda, elektronik ortamda foreks işlemlerinde; fiili veya hareketli ağırlıklı ortalama maliyet hesaplama yöntemleri işletmeler tarafından düzenlenecek mali tablo ve raporların hazırlanmasında kullanılacak olan muhasebe uygulamalarından olup, BSMV matrahının belirlenmesine herhangi bir etkisi bulunmamaktadır.