Seçilmiş Gelir İdaresi bölünme özelgeleri

Gelir İdaresi özelgeleri, vergi cezası ve gecikme faizine karşı koruma sağlıyor. Aynı nitelikli özelgeler sadece özelgenin verildiği değil bütün mükellefler için aynı sonuçları doğuruyor. Bu nedenle özelgeler oldukça önemli ve izlenmesi gereken kaynaklar.

Gelir İdaresi'nce verilen özelgelerden seçilmiş bazılarının özetine, yorum yapmadan zaman zaman bu köşede yer vermeye çalışıyorum. İşte son zamanlarda kısmi bölünmeyle ilgili olarak verilen beş özelgenin özeti. Özelgelerin tam metinlerine Gelir İdaresi'nin internet sitesinden ulaşmak mümkün

- İştirak edilen şirkette yapılan bölünme nedeniyle iktisap edilen hisseler hangi bedelle değerlenir?

(06.03.2018 tarih ve 5759 sayılı özelge)

Şirketin iştirakinin aktifinde iki tam yıldan uzun süredir bulunan iştirak hisselerinin bir kısmının yeni kurulan bir şirkete kısmi bölünme yoluyla devri ve karşılığında iktisap edilen hisselerin ortağa verilmesi halinde, Şirket mevcut şirkete ilave olarak yeni şirkete de iştirak eder hale gelmektedir.

Yeni hisse edinimi için Vergi Usul Kanunu’nun 279. maddesine göre herhangi bir alış bedeli ödemesi söz konusu olmamakla birlikte, bölünen şirkete ilişkin iştirak bedeli, bu şirket bünyesinden kısmi bölünme yoluyla ortaya çıkan yeni şirkete de iştirak edilmesini sağlamaktadır.

Bu itibarla, kısmi bölünme işlemi öncesinde aktifte yer alan bölünen şirkete ait iştirak bedelinin, bölünen şirket ve yeni iştirakin gerçek değerleri dikkate alınarak belirlenecek dağıtım oranına göre, bu iştirakler arasında dağıtılması gerekmektedir.

- Üretim tesisinin parçası olan taşınmazlar kısmi bölünmeye konu edilebilir mi?

(16.03.2018 tarih ve 268217 sayılı özelge)

Kısmi bölünme sonucu şirketlerin faaliyetine devam etmesi esas olup, üretim ve hizmet işletmeleri ile fiziki veya teknik bütünlük arz eden ve bu işletmelerden ayrılması mümkün olmayan taşınmazların işletmeden ayrı olarak kısmi bölünmeye konu edilmesi mümkün değildir. Bu nedenle, mevcut üretim faaliyetlerinin yürütüldüğü fabrika binasının üretim işletmesinden ayrı olarak kısmi bölünmeye konu edilmesi mümkün bulunmamaktadır. Dolayısıyla, fabrika binasının üretim işletmesinden ayrı olarak mevcut veya yeni kurulacak bir sermaye şirketine sermaye olarak konulmasından kaynaklanan kazanç hesaplanacak ve şirketin kurum kazancına dahil edilerek kurumlar vergisine tabi tutulacaktır.

- Bankada, şube ve idari bina olarak kullanılan taşınmazlar kısmi bölünmeye konu olabilir mi?

(11.04.2018 tarih ve 8802 sayılı özelge)

Kısmi bölünme müessesesinin temel amacı, şirketlerin yeniden yapılanma yoluyla verimlilik ve kârlılıklarını artırmalarına imkân sağlamak olup, bir üretim veya hizmet işletmesinin parça parça elden çıkarılması sonucunu doğuracak şekilde yapılan devirlerin kısmi bölünme kapsamında değerlendirilmesi mümkün değildir.

Bankanın şube ve idari bina olarak bankacılık faaliyetlerinde kullandığı taşınmazların bir kısmının veya tamamının bankacılık faaliyetinden ayrı olarak başka bir tam mükellef sermaye şirketine ayni sermaye olarak konulmasının Kurumlar Vergisi Kanunu’nun 19. maddesi hükümleri kapsamında kısmi bölünme olarak değerlendirilmesi mümkün bulunmamaktadır.

- Kısmi bölünmede, yeni şirketin hisselerinin ortaklara payları oranında verilmesi zorunlu mudur?

(11.05.2018 tarih ve 4019 sayılı özelge)

Kurumlar Vergisi Kanunu’nun 19. maddesinin üçüncü fıkrasının (b) bendinde yer alan kısmi bölünme işleminin amacı; yapılacak bölünme işlemi sonucunda, şirketlerin belirli kıstaslara göre hisselerinin paylaştırılması ve ortaklık yapısının değiştirilmesi değildir.

Şirket aktifinde iki tam yıldan uzun süre bulunan iştirak hisselerinin başka bir şirkete devredilmesi sonucu elde edilen hisse senetlerinin, ortakların şirketteki sermaye payları dikkate alınmaksızın belirli kıstaslara göre ortakların sadece bir kısmına verilmesi ve bir kısım ortakların şirket ortaklığından ayrılması suretiyle gerçekleştirilecek işlemin kısmi bölünme olarak değerlendirilmesi mümkün bulunmamaktadır. Kurulacak yeni şirketin hisselerinden ortaklara şirketteki hisseleri oranında pay verilmesi durumunda ise yapılacak işlem kısmi bölünme hükümlerine uygundur.

- Kısmi bölünme nedeniyle geçmiş yıl kârlarının azaltımında kar dağıtımına bağlı tevkifat yapılması gerekir mi?

(16.03.2018 tarih ve 268217 sayılı özelge)

Kısmi bölünme sonucunda kurulacak şirketin hisselerinin ortaklara verilmesi ve Şirketin ödenmiş sermayesinin yeterli düzeyde olmaması nedeniyle sermaye azaltımına gidilmeyip dağıtılmamış geçmiş yıl kârlarının azaltılması durumunda bu işlem kâr dağıtımı olarak değerlendirilir. Bu şekilde gerçekleştirilen bölünme işlemi ise kısmi bölünme olarak değerlendirilemez ve bu işlem dolayısıyla Şirketin bünyesinde doğan kazancın hesaplanarak kurumlar vergisine tabi tutulması gerekir.