Savaşın gölgesinde Avrupa Günü
Avrupa başkentlerinde ve özellikle Brüksel’de bir aile etkinliği olarak her yıl kutlanan 9 Mayıs Avrupa Günü, bu yıl “savaşın gölgesinde” kutlandı. Schuman Bildirgesi’nin imza tarihi olan 9 Mayıs Avrupa Günü, iki dünya savaşı gören Avrupa’da barışın kalıcı kılınması için bilinçlendirme hedefleniyor.
Ancak, ne yazık ki bu yıl Rusya-Ukrayna Savaşı gölgesinde yaşayan Avrupa “savaşı” iliklerine kadar hissediyor hem siyasi olarak hem de ekonomik alanda. Schuman Bildirgesi’nin sonucu olarak Fransa, Almanya, İtalya, Hollanda, Belçika ve Lüksemburg’dan oluşan 6 ülke, Avrupa Kömür ve Çelik Topluluğu’nu kurarak AB’nin temellerini attı.
AB’nin “fikir babası” olan dönemin Fransız Dışişleri Bakanı Robert Schuman'ın adı, başkent Brüksel’in “AB bölgesi”ndeki en büyük meydanının adı aynı zamanda. Bir barış projesi olarak temeli 9 Mayıs 1950 tarihinde atılan Avrupa Birliği değerlerinin yeni nesillere aktarılması amaçlanan Avrupa Günü’ne savaşın dışında “yolsuzluğun gölgesi” de düştü.
AB, Rusya-Ukrayna savaşının başlamasından sonra Rusya'ya yönelik 10 yaptırım paketi çıkarttı. Rusya'ya ticaret, finans, petrol ve kömür başta olmak üzere enerji, sanayi, teknoloji, ulaşım, çift kullanımlı ve lüks ürünler ile altını içeren geniş yaptırımlar uygulamaya başladı.
Avrupa genelinde yaklaşık bin 300 kişi ve 170 kurumun mal varlıkları donduruldu. AB, tarihinde ilk defa “Avrupa Barış Fonu”nu kullanarak, silah ve diğer askeri teçhizatın satın alınmasını finanse etme kararı aldı.
Ukrayna’nın ağır silahlar, tanklar, uzun menzilli füzeler ve savaş uçakları gibi talepleri, AB ülkelerinde tartışmalara neden oldu. Barışın kalıcı kılınması amacıyla Avrupa Günü’nü kutlayan AB, bir yandan savaşı yaşarken bir yandan da yolsuzluk soruşturmaları ile karşı karşıya…
Belçikalı makamların geçtiğimiz yılın son günlerinde yürüttüğü soruşturma kapsamında 1.5 milyon euro ele geçirildi. Avrupa Parlamentosu (AP) Başkan Yardımcısı Eva Kaili’nin de aralarında bulunduğu birçok AB ve AP çalışanı gözaltına alındı.
Görevinden istifa eden Yunanistan milletvekili Eva Kaili’nin, Körfez ülkesi Katar’dan rüşvet aldığı ileri sürüldü. 2023 yılıyla birlikte AB yolsuzlukla mücadele ve reformlar yeniden en önemli gündem oldu. AP, milletvekillerinin mal varlıklarının incelenmesi, AP’nin ifşacıları koruma mekanizmalarının güçlendirilmesi, resmi olmayan dostluk gruplarının kaldırılması, AP’ye kimlerin girebileceğinin yeniden değerlendirilmesi gibi önlemler konuşuldu.
AB Komisyonu da organize suç, rüşvet ve görevi kötüye kullanma gibi konularda ceza yasalarını ağırlaştırılmasına yönelik yeni bir teklif hazırladı.
“Yolsuzluk kanser gibidir’’
AB Komisyonu’nun hazırladığı yeni yolsuzlukla mücadele yasa teklifine göre, cezai soruşturmalarda dokunulmazlığın daha hızlı kaldırılmasını ve daha katı kurallar getirildi.
AB, organize suç, rüşvet ve görevi kötüye kullanma ile mücadelede AB ülkeleri arasında iş birliğinin kolaylaştırılması, yolsuzluk davalarında AB fonlarının zimmete geçirilmesi, üçüncü ülkelerin nüfuzu, yasa dışı zenginleşme ve adaleti engelleme gibi suçlarla ilgili AB çapında uyum sağlanması isteniyor. Yolsuzluk soruşturmalarının AB kurumlarının güvenirliğini zedelememesi gerektiğine dikkat çeken AB Komisyonu Başkan Yardımcısı Vera Jourova, “Yolsuzluk, kanser gibidir.
Eğer başıboş bırakılırsa, demokratik toplumumuzu boğacak ve kurumlarını yok edecektir. Kanser tedavisinde olduğu gibi önleme çabalarını daha iyi hale getirmemiz gerekiyor. Ayrıca sadece ulusal düzeyde değil, aynı zamanda Avrupa düzeyinde de yolsuzluğa karşı güçlü baskı ve ceza araçlarına sahip olmamız gerekiyor” açıklaması yaptı.
Avrupa Günü nedeniyle Brüksel ve Strasburg’da AB ve AP’nin bütün kurumları kapılarını halka açarken, üye ülkeler de çeşitli etkinlikler düzenlendi. Türkiye’ye 1999 yılında Helsinki Zirvesi’nde resmen “aday ülke” statüsü verilmesinin ardından Türkiye’de de 9 Mayıs Avrupa Günü kutlamaları başladı. Ama, dönüp baktığımızda “nerede o eski bayramlar!” cümlesini kurmaktan alamıyor insan kendini…