Satış dalgasının nedenleri ve getirdikleri
Küresel piyasalarda genel algılamaların giderek bozulduğunu izliyoruz. Başta ABD hisse senedi piyasalarında başlayan satış dalgası Avrupa, Asya ve diğer gelişmekte olan ülke piyasalarını da olumsuz etkiliyor. ABD S&P endeksinde 10 Ekim tarihinde başlayan düşüş kasım ayında tepki yükselişi gerçekleştirse bile son günlerde yeniden satış baskısının güçlenmesi global olarak olumsuz etkiler yaratmakta. Özellikle teknoloji şirketlerinin finansal performanslarına yönelik oluşan endişeler Apple, Amazon gibi şirketlerinde satışların güçlenmesine neden olmuş görünüyor.
Diğer yandan küresel satışlarda bir başka etken ise global büyümeye yönelik endişelerin artması ve beklentilerin artması. Pek çok kuruluş dünya ekonomisine yönelik büyüme beklentilerini aşağıya çekiyor. Çin ekonomisinden gelen veriler, ABD – Çin arasındaki ticaret savaşları derken beklentiler oldukça bozulmuş görünüyor. Bunu petrol fiyatlarından anlayabiliyoruz. Ekim ayı başında 85$ seviyesinde olan Brent tipi petrol son durumda 63$ seviyesine kadar geriledi. Bu %26’lık bir düşüş anlamına geliyor üstelik İran yaptırımları, OPEC’in üretim kısıntısı söylemlerinin olmasına rağmen.
Global büyüme’ye yönelik beklentilerin zayıflaması ister istemez hisse senedi piyasalarına da yansımış durumda. Bu atmosfer ABD dolarının güvenli liman özelliğini ortaya çıkarırken, ABD 10 yıllık tahvillere talep yaratıyor. Bu nedenle 10 yıllıklarda faizler daha fazla yükselemiyor.
Borsa BIST100 endeksi içeride güç kaybeden ekonomik beklentilerin baskısını hissederken bunun üzerine ABD piyasalardaki satış dalgası ile iyice zayıflamış görünüyor. Aslında BIST100 Temmuz ayından bu yana 88000-100000 gibi geniş bir yatay aralık içerisinde hareket ediyor.
Elbette bu aralık içinde bir yorum yapmak anlamsız ancak anlamlı olan Mart ayından itibaren yaşadığımız düşüş trendini Borsa Temmuz ayından bu yana bitirmiş ve artık yerine yatay bir sürece girmiş görünüyor. Piyasaya genel olarak bu açıdan yaklaşırsak daha doğru bir tahlil yapmış oluruz. Bundan sonra Borsa endeksinin yeni bir yukarı trend mi yoksa tekrar düşüşün ikinci ayağını mı oluşturacağını göreceğiz. Şimdilik rüzgâr tersten esiyor. İhtimaller borsadan fazla yana değil gibi görünüyor. Ancak tüm bu küresel satışlara karşın Endeksin 90000 seviyesinin altında kalmaya çok istekli olmadığını da hatırlatmak isteriz. Başka deyişle her ihtimale açık olmakta fayda var. Küresel rüzgâr iyileştiğinde Borsa endeksinde yukarı yönlü hareketler başlarsa şaşırmamak lazım.
Genel strateji olarak Borsa endeksinde yukarı trendin oluşması için 95000 seviyesinin üzerine yerleşmesi ve ardından 96200 seviyesini geçmesi gerekli görünüyor. Aşağıda ise 88500 seviyesi güçlü destekler olurken bu seviyenin altına yerleşmesi durumunda ise yeni aşağı trend görülebilir.
Hisse senetlerindeki satışa gelecek olursak. Görüldüğü kadarı ile sanayi şirketlerinde satışların geldiğini ve banka, telekomünikasyon, havacılık gibi sektörlere geçişlerin yaşandığını görmekteyiz. Pek çok sanayi firması 3.çeyrekte iyi bilanço getirmesine rağmen hisse senetlerindeki sert satışlar dikkat çekiyor. Aslında bunda fazla bir sürpriz yok gibi görünüyor. Sanayi üretim verilerindeki düşüş ivme kazanırken, öncü göstergeler yılın son çeyreğinde ekonomideki yavaşlamanın güçlendiğini göstermekte. Buna paralel olarak dünya ekonomisindeki yavaşlamanın da etkisiyle sanayi şirketlerinin 4.çeyrek bilançolarının açıklanan 3.çeyrek bilançolarından önemli oranlarda kötüleşeceğine yönelik beklentiler, sanayi endeksindeki satışların artmasına neden olmuş görünüyor. Yüksek faizlerden fayda sağlayan ve fayda sağlamaya devam etmesi beklenen Bankacılık, krizlerde dahi gelirleri güçlü kalan telekomünikasyon gibi sektörlerde ise alımların geldiği izleniyor. Bu eğilim bir süre daha devam edebilir. Ancak sanayi şirketlerinde satışlar devam ettikçe, bu hisselerde geleceğe yönelik çok yüksek iskontolar oluştuğu da unutulmamalı. Rüzgâr dönüp algılamalar düzeldiğinde ucuz kalmış sanayi firmalarında hızlı toparlanmalar başlayacaktır. Sadece doğru zamanda doğru hissede olmakta fayda var o kadar.