Satınalma gücünde yerimizde sayıyoruz

Alaattin AKTAŞ
Alaattin AKTAŞ EKO ANALİZ [email protected]

Bardağın boş tarafı; AB'nin 27 üyesinin ortalama satınalma gücünün yarısına bile sahip değiliz.

Bardağın dolu tarafı; neyse ki yıllardır geri gitmiyoruz, en azından olduğumuz yeri koruyoruz.

TÜİK'in EUROSTAT ve OECD ile işbirliği halinde yürüttüğü çalışmanın 2009 sonuçları açıklandı. Buna göre, AB'nin 27 üyesi için 100 kabul edilen satınalma gücüne göre kişi başına GSYH endeksi, Türkiye için 46 düzeyinde bulunuyor. Türkiye'nin kişi başına GSYH endeksi uzunca bir süredir neredeyse sabit seyrediyor. 2006 yılında 44 olan endeksin 2007'de 45'e, 2008'de 46'ya çıktığı, geçen yıl da değişmeyerek yine 46 olduğu görülüyor.

Satınalma gücüne göre kişi başına GSYH endeksine ilişkin çalışma 27 AB ülkesini, Türkiye ile birlikte aday diğer iki ülke olan Hırvatistan ve Makedonya'yı, üç Avrupa Serbest Ticaret Birliği ülkesi İsviçre, İzlanda ve Norveç'i, dört de Batı Balkan ülkesi Arnavutluk, Bosna-Hersek, Karadağ ve Sırbistan'ı kapsıyor. Yani kapsanan toplam ülke sayısı 37.

Türkiye 30'uncu sırada

İşte Türkiye, bu 37 ülke arasında kişi başına GSYH endeksinin büyüklüğü açısından 30'uncu sırada yer alıyor. Zaten 46'lık endeks düzeyiyle, AB ortalamasının yarısına bile ulaşamıyoruz. Bizden sonra gelen yedi ülke ise Romanya, Karadağ, Bulgaristan, Sırbistan, Makedonya, Bosna-Hersek ve Arnavutluk. Geride bıraktığımız ülkelere bakar mısınız… Hani insanın, o ülkelerin de mi gerisinde kalsaydık yani, diyesi geliyor.

Türkiye'nin GSYH hacim endeksi geçen yıl bir önceki yıla göre değişmedi. Bazı ülkelerde ise hızlı düşüşler dikkat çekti. Bu ülkelerin başında Norveç geliyor. Norveç'in hacim endeksi 14 puan düşerek 191'den 177'ye indi. Litvanya'nın endeksi 9, Letonya ve Lüksemburg'un endeksi 8, Finlandiya'nın endeksi ise 7 puan geriledi. Ancak Lüksemburg, bu gerilemeye rağmen 268'lik düzeyle kişi başına endeksin en yüksek olduğu ülke konumunda. Öyle ki, Lüksemburg'un kişi başına GSYH endeksi, Türkiye'nin endeksinin yaklaşık altı katı düzeyinde bulunuyor.

Geçen yıl kişi başına GSYH hacim endeksini en fazla artıran ülke ise 5 puanla Polonya oldu. Polonya'nın hacim endeksi 56'dan 61'e çıktı. İsviçre'nin endeksi de 141'den 144'e yükseldi.  

Satınalma gücü paritesine göre kişi başına GSYH'yi öyle bir yıldan diğer yıla önemli ölçüde artırmak söz konusu değil elbette. Ama, bulunduğumuz yer de, klasik olacak ama Türkiye'ye yakışmayan bir yer. Yıllarca bir arpa boyu yol kat edemediğimiz ortada. Uygulanmakta olan ekonomi politikalarıyla ve bu nüfus artışıyla da ne arpanın boyunu uzatma şansımız var, ne de arpaların sayısını artırma şansımız…

Kişi başına GSYH hacim 
endeksi (AB27=100)
 20092008
Lüksemburg268276
Norveç177191
İsviçre144141
İrlanda131135
Hollanda130134
Avusturya124123
İsveç120120
İzlanda120121
Danimarka117120
İngiltere117116
Almanya116116
Belçika115115
Finlandiya 110117
Fransa107108
İspanya103103
İtalya102102
AB27100100
Güney Kıbrıs9896
Yunanistan 9594
Slovenya8691
Çek Cumhuriyeti8080
Malta7876
Portekiz7876
Slovakya7272
Hırvatistan6463
Macaristan6364
Estonya 6267
Polonya6156
Litvanya 5362
Letonya4957
Türkiye4646
Romanya4547
Karadağ4343
Bulgaristan4141
Sırbistan3736
Makedonya3533
Bosna-Hersek3031
Arnavutluk2726
Yazara Ait Diğer Yazılar Tüm Yazılar