Şaşırtıcı, ama gerçek; cari açıkta hedef tutuyor

2013-2015 dönemi orta vadeli programında 2013 yılına ilişkin cari açık 60.7 milyar dolar olarak öngörülmüştü. Her ne kadar 2014-2016 dönemi orta vadeli programı yapılırken 2013 gerçekleşme tahmini 58.8 milyar dolara revize edilmişse de, Merkez Bankası’nın dün açıkladığı kasım verileri, başlangıçta öngörülen rakamın tutturulmasının daha muhtemel olduğunu ortaya koydu.

Cari işlemler dengesinin yıllıklandırılmış açığı kasım ayı sonunda 60.8 milyar dolar olarak gerçekleşti. Yani, yılın tümü için başlangıçta öngörülen rakamla hemen hemen aynı düzeyde bir gerçekleşme oldu.

2012 yılının aralık ayında 4.9 milyar dolar açık verilmişti. Geçen yılın aralık ayındaki açığın, ağırlıklı olarak kurdaki yükselişin etkisiyle 4.9 milyarın bir miktar altında kalmış olabileceği tahmin ediliyor.Dolayısıyla aralıkta 2012’den daha az, buna bağlı olarak yılın tümünde de 60.8 milyar doların altına inen bir cari açık bekleyelim. Kaldı ki, aralıkta 2012 ile aynı düzeyde bir cari açık verilmiş olsa bile, 2013 yılı 60.8 milyar dolarla kapatılacak demektir.

Yüzde 78 sapmadan sonra...

Türkiye’nin cari açığı öyle birkaç yüz milyon dolar farkla tutturması, adeta nokta atış yapması sayılır. Çünkü biz, bu konuda hedef tutturma özürlü bir ülkeyiz.

Özellikle önceki iki yıl, yani 2011 ve 2012 yılları için bu gerçek öylesine somut olarak karşımızda ki...

2011 yılında 42.2 milyar dolarlık cari açık vereceğimizi öngördük, sonra tahmini 71.7 milyar dolara çıkardık, gerçekleşme ise 75.1 milyar dolar oldu. Yani gerçekleşen rakam, öngörüleni tam yüzde 78 aştı.

2012’ye geldik; bu kez de ters yönde bir durum ortaya çıktı. Başlangıçta 65.4 milyar dolarlık açık vereceğimizi öngördük, baktık o düzeye ulaşılamayacak, 58.7 milyar dolarlık bir tahminde bulunduk, gerçekleşme ise 48.5 milyar dolarda kaldı. Öngörülene göre dörtte birlik bir sapma yaşandı.

Kim bilir belki de yılları “karıştırdık”, 2011’in 42.2 milyar dolarlık hedefine, 48.5 milyar dolarla 2012’de yaklaşmış olduk!

Dolayısıyla, özellikle 2011’in dörtte üçü aşan sapmasından sonra, geçen yılki gidişat Türkiye’nin son yıllarda görmediği bir tabloya işaret ediyor.

2014 hedefi 55.5 milyar dolar

2013’ün gerçekleşmesi artık üç aşağı beş yukarı belli. 2014-2016 dönemine ilişkin orta vadeli programda 2014 yılı cari açık hedefi 55.5 milyar dolar olarak yer aldı; açığın, 2015 ve 2016 yıllarında ise 55 milyar dolar düzeyinde gerçekleşeceği öngörüldü.

Mevcut tabloya ve beklenen gidişata bakarak 2014 için öngörülen 55.5 milyar doları nasıl değerlendirmek gerekir? Bize sanki 2014’te bu kadar cari açık vermeyiz gibi geliyor. Nedeni çok açık kuşkusuz.Yüksek seyreden ve daha da yükselme eğilimi ağır basan kur, bu kur baskısının yaratacağı ithalat ve yatırım azalması, en azından az artması, Türkiye’nin daha az ticaret açığı vermesi, dolayısıyla daha az cari açıkla yılı kapatması sonucunu doğurabilir.

Ancak, bütün bu varsayımlar, içinde bulunduğumuz günün, günlerin baz alındığı bir değerlendirmeden öteye geçemiyor.

Öylesine kaygan bir zemindeyiz ki... Yerel seçimler nasıl sonuçlanacak; özellikle Ankara ve İstanbul’da başkanlık el değiştirecek mi... Cumhurbaşkanı seçiminde kimler aday olacak, daha doğrusu Gül ve Erdoğan karşı karşıya gelecek mi; eğer böyle bir durum yaşanırsa aradan başka bir isim sıyrılabilir mi...

Gül’ün Cumhurbaşkanlığı, Erdoğan’ın Başbakanlık görevlerini sürdürmeleri dışındaki her oluşumun Türkiye ekonomisinde belirgin sarsıntılara neden olabileceği gerçeği apaçık ortada.

Dolayısıyla 2014 için bugünlerde yapılacak tüm tahminlere, tahmin yapılan günün tarihini not düşmek gerek.