Sanayiyi şaha kaldıran hava taşıtları ve otomotiv üretimi oldu

Alaattin AKTAŞ
Alaattin AKTAŞ EKO ANALİZ [email protected]

Sanayi üretimi nisan ayında tahminlerin üstünde bir artış gösterdi. Nisan ayındaki üretim, takvim ve mevsim etkilerinden arındırılmış haliyle mart ayına göre yüzde 2.3 arttı. Geçen yılın nisan ayına göre kaydedilen artış takvim etkisinden arındırılmış endekse göre yüzde 6.7, herhangi bir arındırma işlemine konu olmamış endekse göre ise yüzde 5.9 olarak gerçekleşti. Toplam sanayide yüzde 5.9 olan üretim artışı, imalat sanayinde ise yüzde 6.4 olarak hesaplandı.

Yani sanayi üretiminde tüm endeksler bazında nisan ayında önemli bir gelişme kaydedildiği ortada. Peki nisanda hangi alanlarda üretimi hızlı bir şekilde artırdık da bu oranları yakaladık?

Köşemizi izleyenler artık biliyorlardır, biz sanayi üretimini irdelerken takvim etkisinden arındırılmamış yıllık üretim değişimini esas almayı daha doğru buluyoruz. İşte bu endekse göre yıllık üretim değişimi biraz önce de aktardığımız gibi nisan ayı itibariyle yüzde 5.9 düzeyinde.

Sanayi üretiminin yüzde 81.51'lik kısmı imalat sanayinden oluşuyor ve imalat sanayi kapsamında da bazı sektörler ağırlıkları itibariyle ön plana çıkıyor.

Nisanda ilginç bir tablo oluşmuş durumda. İmalat sanayinin ağırlıklı sektörlerinde öyle kayda değer bir üretim artışı yok. Yıllık üretim değişimini yüzde 5.9 düzeyine taşıyan ise iki motorlu kara taşıtları ve diğer ulaşım araçları sektörleri.

Hava taşıtları uçtu ve uçurdu!

İmalat sanayi kapsamında yüzde 1.77'lik payı bulunan diğer ulaşım araçları alt sektöründe nisan ayında gerçekleşen üretim geçen yılın aynı ayına göre tam yüzde 133.9 artış gösterdi. Bu rekor artışın bir yanlışlık olabileceği kaygısıyla detaylı değerlendirmeye alındığını öğrendik. Bir yanlışlık yoktu.

Diğer ulaşım araçları sektöründeki bu rekor artışın hava taşıtları üretiminden kaynaklandığını da belirtelim. Hava taşıtları üretiminin hemen hemen tümünün Türk Silahlı Kuvvetleri için gerçekleştirilen üretimden oluştuğunu da vurgulayalım.

Söz konusu sektör içinde gemi inşaatı, lokomotif ve vagon üretimi de bulunuyor.

Nisan ayında üretimin çok hızlı arttığı bir başka sektör de yüzde 19.2'lik oranla motorlu kara taşıtları sektörü oldu. Bu sektör, imalat sanayi kapsamında yüzde 8.14'lük paya sahip.

İki sektörün payı 3.4 puan

Sanayi üretiminin yüzde 81.51'i imalat sanayinden oluşuyor. İmalat sanayinin de yüzde 1.77'si diğer ulaşım araçları, yüzde 8.14'ü motorlu kara taşıtları sanayinden...

Diğer ulaşım araçlarında nisan ayında kaydedilen yüzde 133.9'luk artış, imalat sanayindeki yüzde 6.4'lük artışın 2.5 puanlık kısmını oluşturdu.

Motorlu kara taşıtlarındaki yüzde 19.2'lik artıştan imalat sanayine gelen katkı da 1.7 puan oldu.

Yani bu iki alt sektör, imalat sanayindeki yüzde 6.4'lük büyümeye 4.2 puanlık katkı verdi.

İmalat sanayinde 4.2 puan olan katkı, toplam sanayi bazında 3.4 puan olarak hesaplandı.

Bir başka ifadeyle sanayide nisan ayında geçen yılın aynı ayına göre kaydedilen yüzde 5.9'luk artışın 3.4 puanı yalnızca bu iki alt sektörden gelmiş oldu.

Boş yere demiyoruz ya "Hava taşıtları uçtu ve uçurdu" diye...

Bu üretim her ay tekrarlanmaz ki...

Otomotiv üretimi genellikle yüksek seyrediyor, tamam; ama hava taşıtlarının sürüklediği diğer ulaşım araçları üretiminde her ay nisandaki gibi baş döndüren bir artış sağlanması söz konusu değil.

Sanayi üretiminde 2010 yılı 100 kabul ediliyor ve diğer üretim araçları imalatının nisan ayı endeksi 320.6 düzeyinde. Bu endeksin mart ayında yalnızca 128.2 olduğunu, daha önce en yüksek değerin de 238.6 ile geçen yılın aralık ayında oluştuğunu belirtelim.

Çok açık ki hava taşıtlarının sürüklediği bu alt kalemde böylesine üretim artışları kolay kolay görülmüyor.

Dolayısıyla bu alt kalemden kaynaklanan toplam üretim artışının büyüklüğüyle mutlu olalım olmaya ama bu kalem dışında kalan ve çok geniş bir kesimi ilgilendiren sanayide öyle çok da parlak bir durum yaşanmadığını görelim. Nisan ayından motorlu taşıtları ve diğer ulaşım araçlarını çıkaralım, üretim artışında yıllık bazda geriye yüzde 2.5 gibi bir oran kalıyor.

Genel büyüme için yıllık yüzde 2.5'lik sanayi üretimi artışı bize yeter diyebiliyorsak, sorun yok!


Yabancılar bir haftada 591 milyonluk alım yaptı

Yabancı yatırımcıların Türkiye'ye olan ilgileri sürüyor. Yabancılar, 29 Mayıs-2 Haziran günlerini kapsayan geçen hafta içinde 591 milyon dolarlık alım yaptı. Bu alımın 477 milyon doları hisse senedinden, 114 milyon doları devlet iç borçlanma senedinden oluştu.

Geçen haftaki bu alımla birlikte yabancı yatırımcıların yılbaşından 2 Haziran'a kadar gerçekleştirmiş oldukları net alımın tutarı 4.8 milyar doları buldu. Yabancılar bu sürede 2.1 milyar dolarlık hisse senedi ve 2.7 milyar dolarlık devlet iç borçlanma senedi aldılar.

Yazara Ait Diğer Yazılar Tüm Yazılar