Sanayide ödül ve ceza geliyor…
Bilim Sanayi ve Teknoloji Bakanı Nihat Ergün, 93 maddelik sınai mülkiyet yasa tasarısını Bakanlar Kurulu'nda imzaya açtıklarını açıklarken, yeni düzenlemenin Türk Patent Enstitüsü'nün kurumsal kapasitesinin güçleşeceğini üniversitelerin patent sahibi olmalarının önünü açarlarken, gelirin yüzde 30'unun patent yaratıcısı öğretim üyelerine verileceğini söylüyor. Tasarı patent, tasarım ve coğrafi işaret ihlallerinde para cezası, taklit ürünlerde ise hapis cezası getiriyor.
Bilim Sanayi ve Teknoloji Bakanlığı sınai mülkiyet sistemine yeni düzen getiren 93 maddelik bir yasa tasarı hazırladı. Tasarı bir yanıyla Türk Patent Enstitüsünü güçlendirecek maddeleriyle üniversite-sanayi işbirliğinin geliştirilmesi öngörülüyor. Tasarı üniversitelerin patent sahibi olmalarının önünü açarken, bu patentlerin yaratımına katkısı olan öğretim üyelerinin gelirin yüzde 30'una sahip olarak ödüllendirmelerine imkan tanıyor. Getirdiği cezalar arasında ise patent, tasarım ve corafi işaret ihlallerine bir milyon lira ceza ile taklit ürün suçu işleyenlere bir yıldan üç yıla kadar hapis 20 bin gün adli para cezası ile cezalaştırılacaklar. Bu yasal söylem yaklaşık 2 milyon liralık bir ceza karşılığı oluyor.
Bakan Ergün, tasarıyla ilgili bilgi verirken, 93 maddelik köklü değişim getiren tasarının Bakanlar Kurulu'nda imzaya açıldığını, "Tasarının yasalaşmasıyla Türk Patent Enstitüsü alanında uzun vadeli ve kalıcı çözümleri içerecek mekanizmaları oluşturmayı amaçladıklarını" söylüyor.
Üniversitelerin patent sahibi olmasına ve bu patentlerin gelirlerinin yüzde 30'unun öğretim üyelerine verilmesinin akademisyenlerin patent başvurusu konusundaki çekincelerini ortadan kaldıracağını belirten Bakan Ergün, Amerika ile ilgili örnek verirken, "Benzer düzenleme 1980 yılında Amerika'da yapıldı. O dönemde 500 civarında olan patent sayısı 2005 yılında 3 bin 500'e yükseldi. Lisans gelirleri ise 200 milyon dolardan 1.5 milyar dolara yükseldi" bilgisini veriyor.
Bakan Ergün, patente göre daha basit buluşları korumak için "Faydalı model tescil sistemi araştırma raporu" uygulama sistemini getireceklerini, bunun sonucunda bugüne kadar patent başvuruları için düzenlenen "Araştırma raporu" sisteminin kapsamının geliştirileceğini açıklıyor. Patent başvurularına tescil sonrası itiraz uygulaması getireceklerini açıklayan Bakan, ırkçılık-küfür, ve teraör örgütlerini simgeleyen semboller içeren tasarımları resen reddedeceklerinin altını çiziyor.
Başvurularla ilgili hem bürokratik işlemlerin, hem de ödemelerin azaltılacağı bilgisini veren Ergün, denetim raporlama sıklığının ise 10 yıldan 2 yıla indirileceğini söylüyor.
Üniversite sanayi işbirliğinin başarılı çalışmalarını bugüne kadar ağırlıklı olarak Tübitak bünyesinde görebiliyorduk. Yıllar önce Alsan alüminyum fabrikasını gezerken dönemin genel müdürü Tübitak'la ortak projelerinde çalışan bir doçentin üretimde 20 santimlik bir genişleme sağlayarak önemli bir katma değer artışı sağladığını anlatmıştı.
Bakan Nihat Ergün'ün imzaya sunduğu tasarıyla bu tür buluşların bütün üniversitelerimize yayılmasının mümkün olabileceğine ve üniversite-sanayi işbirliğinin ivmeleneceğine inanıyorum.