Sanayide kârsızlık alarmı…
Karsızlık ekonomimizin en önemli sorunlarından biri. Bunun yansıması ise orta gelir tuzağı. Orta gelir tuzağı; bir ekonominin belirli bir kişi başına gelir düzeyine ulaştıktan sonra orada sıkışıp kalmasıdır. Aslında sadece Türkiye’nin değil dünyada birçok gelişmekte olan ülkenin de sorunudur. Bu durumdan kısa sürede kurtulan ülke var mı derseniz? Güney Kore haricinde olmadığını biliyorum. Güney Kore yeniden örgütlenerek, buluş yaparak, teknolojiye katkıda bulunarak bu eşiği aşmayı başardı. Ortak kanı Petrol ya da doğal gaz gibi kaynakları olmayan ülkelerin orta gelir tuzağını aşabilmelerinin yolu buluş yapmaktan, teknoloji geliştirmekten geçiyor.
Bursa özeline baktığımızda da durum farklı değil. Birtakım çevreler Bursa’nın orta gelir tuzağına düşmediği konusunda ısrar etse de bal gibi tuzağın içinde olduğumuzu söyleyebilirim. Bu durumu BTSO’nun bu yıl 17’ncisini düzenlediği “250 Büyük firma” araştırması sonuçlarında da rahatlıkla görüyoruz. Tablolarda en dikkat çeken bölüm cirolar artarken karlılık oranının düşmesi. 2012 yılına göre 2013’de yaşanan düşüş yüzde 10’u bulmuş durumda. 17 yıllık verilere baktığımızda sanayicinin 2001’den 2007 yılına kadar karlılıkta tavan yaptığını gösteriyor. Bu dönemde ülke olarak da rekor büyümeler gerçekleştirdik.
Sanayideki bu gelişim ve karlılık kişi başı geliri 10 bin dolar seviyesine getirdi. Sonrasında gelen ekonomik kriz bir anda dengeleri alt üst etti. 2013 yılı verileri 2010 verileri ile neredeyse aynı. 2007-2010 arası küçük artışlarla geçmiş. 2007 yılından beri yerimizde sayıyoruz dersek yanlış olmaz. Aradan geçen 7 yıllık sürede 10 bin dolar eşiğini aşamadık. Orta gelir tuzağı denen de budur nihayetinde. Sanayici kar edebilmeli ki yeni yatırım, yeni istihdam yaratabilsin, çalışanına daha iyi ücret verebilsin. Karlılık orta gelir tuzağı denen sendromun da panzehiridir. Karlılığın olmadığı bir ekonomide gelişmeden de söz edebilmek zordur. Karlılığı her geçen gün azalan otomotiv sektörüne fasonculuk yaparak içinde bulunduğumuz durumdan çıkmamız çok zor. Ne zaman ki know-how’u kendimize ait üretimler yaparız işte o zaman başardık demektir.