‘Sanayide iş var’ diyor liseli gençlere gelecek veriyor!
Takım tezgahları üreticisi Tezmaksan’ın ikinci kuşak patronu Hakan Aydoğdu, liseli gençlere ‘sanayi’nin yolunu açıyor. Tezmaksan Akademi’de şirketin çalışanları, gönüllü olarak endüstrinin olmazsa olmazı CNC makinelerinin kullanımını öğretiyor. Liselerde sınıflar açılıyor, makineler veriliyor, üstüne işi öğrenen gençlerin CV’leri toplanıp sektördeki şirketlerde açık pozisyonlara işe yerleştirme yapılıyor.
Hani işsizlikle ilgili bir tespit dolaşır durur; “İş var ama beğenen yok” diye. Ya da “Şimdiki gençler iş beğenmiyor” eleştirisi de yapılır yeni jenerasyon hakkında. İşte bu yazı, gençlerin iş beğenmeme eğilimlerinin bilinçsizlikle bağlantılı olduğunu, meslekler hakkında tam bilgi edindiklerinde ve donanımlı hale geldiklerinde bu tutumlarının değiştiğini ortaya koyan iyi bir örneği anlatıyor. Hikayenin kahramanları adı çok da duyulmayan ama sanayiyi yakından tanıyanların “işin temel taşları” olarak nitelendirdikleri CNC sektörüne emek veren bir grup gönüllü. Onlar Tezmaksan Makina’da çalışıyorlar. Oldukça ağır mesai saatlerine rağmen sektörün önemine yürekten inandıkları ve istihdamdan ihracata Türkiye için stratejik öneme sahip olduğunu kabul ettikleri için gençleri bu alana çekmeye çalışıyorlar. Bütün bu felsefenin liderliğini ise şirketin ikinci kuşak patronu Hakan Aydoğdu yapıyor. Gençlere ücretsiz CNC operatörlüğü eğitimi vermek üzere Tezmaksan Akademi’yi kuran şirket, mühendislik fakültelerinde bile okutulan CNC Operatörü’nün El Kitabı adındaki eseriyle bu konudaki ününü ülke sınırlarının dışına taşırmış durumda. 2015 yılında bir sosyal sorumluluk ve gönüllülük çalışması olarak başlatılan Tezmaksan Makina Mesleki Beceriyi ve Farkındalığı Artırma Projesi kapsamında yüzlerce liseli genç bu meslek hakkında bilgi sahibi oldu, eğitim gördü ve sektörde istihdam edilmeye başlandı.
‘Gençler sanayide çalışmak istemiyordu’
Tezmaksan’ı tüm sektörde özel bir yere oturtan projenin hikayesini Hakan Aydoğdu ile konuştuk. Babasıyla çocukluğundan bu yana sanayinin içinde büyüdüğünü belirten Aydoğdu, meslek liselerinde eğitim gören gençler arasında yaptıkları bir anketten çok etkilendiğini söylüyor. “Ankete yanıt veren gençlerin yüzde 80’i mezun olunca sanayide çalışmaya devam etmeyeceğini söylüyordu” diyen Aydoğdu, ilk adımı CNC ve takım tezgahları işinin gelecek vaat eden, iş dünyası için önemli bir alan olduğunu anlatarak attıklarını söylüyor. Akademiye gelen meslek liselilerin verilen eğitimin ardından fikirlerini değiştirdiklerinin altını çizen Aydoğdu, fikrin nasıl ortaya çıktığını ise şöyle anlatıyor: “Aslında bu, sektörün ihtiyacıydı, ürün satan bir şirket olarak bütün müşterilerimizde aynı sorunla karşılaşıyorduk. Herkes sizden mal alırım ama bu ülkede bu makineyi kullanmayı bilen yok diyordu. Biz de meslek liselerinden gençleri gönderdik onlara. Bu kez verilen eğitimin yetersiz olduğu ortaya çıktı. Çünkü müfredat eski, oysa takım tezgahları endüstri 4.0’a geçeli uzun yıllar oldu. İşte o zaman bu eğitimi biz verelim dedik. Önce el kitabı çıkardık. Okullara ücretsiz gönderiyoruz. Öyle ilgi gördü ki kısa sürede 5’inci baskıya ulaştı. Bu ihtiyacın boyutunu ortaya koydu. O zaman da akademiyi kurmaya karar verdik. Mühendislerimiz gönüllü eğitim vermeyi kabul etti. Bu işe baş koyduk ve insan kaynaklarından finansa kadar bütün ekip gençleri bu mesleğe çekmek için kafa yormaya, mesai harcamaya başladık. Akademide 12 gönüllü var, toplam 20 kişi bu işin içinde.”
Geleceğin mesleği ama kimse farkında değil
Hakan Aydoğdu, görüştüğü gençlerin “kir ve pas içinde çalışmak istemiyorum” diyerek takım tezgahları alanında çalışmaya sıcak bakmadığını anlatıyor. Tezmaksan gönüllüleri ise gençlere bu işin artık bilgisayarlarla yapıldığını söylüyorlar. Aydoğdu, “CNC operatörü demek her sektörde iş bulabilecek biri demek. Her alanda çalışabilirler. Her makine artık bilgisayar kontrollü. Bu işi öğrenirseniz 5-6 yılda kendinize iyi bir gelecek kurarsınız. Çünkü milyon dolarlık makinelerle çalışıyorsunuz. Türkiye’de hane halkının sadece 10’da 3’ü sanayide çalışıyor. Bunun değişmesi gerekiyor” sözleriyle gençlere sesleniyor.
Türkiye’nin 90’ların başında CNC makinelerini üretmeye başladığını bu nedenle de bu kültürün 360 derece tamamlanmasında geç kalındığını vurgulayan Aydoğdu, Tezmaksan Akademi ile amaçlarının açığı kapatmak olduğunu söylüyor. Ücretsiz eğitim verilen akademide bir haftalık kurlarda 12 kişi işin temelini öğreniyor. “Eğitime gelenler de en az bizim kadar gönüllü olmalı” diyen Aydoğdu, genellikle sürecin idealist meslek lisesi öğretmenleriyle hızlandığının da altını çiziyor. Akademi’de online eğitim de veriliyor. Sınavlar da online yapılarak sertifika süreci tamamlanıyor. Bugüne kadar 340 lise, 232 üniversite öğrencisi ve 95 öğretim görevlisi eğitimlere katılmış, 667 kişi akademiden mezun olmuş. Aydoğdu ayrıca 729 firma çalışanının da akademide ücretli olarak eğitim gördüğünü vurguluyor.
Peki ne işe yarıyor bu sertifika? Hakan Aydoğdu, şu anda sanayi alanındaki şirketlerin bu gençlerle yakından ilgilendiklerini ve istihdam için talebin yoğun olduğunu söylüyor. Mezunlar Tezmaksan başta olmak üzere birçok şirkette istihdam ediliyorlar.
Sektörün istihdam bürosu gibi çalışıyor!
- Tezmaksan gönüllülerinin bir başka hizmeti de CNC operatörlüğü eğitimi alan gençlerle şirketleri bir araya getirmek. Bunun için insan kaynakları çalışanlarının oluşturduğu bir CV havuzu var. İş arayan gençler CV’lerini gönderiyor, eleman arayan şirketler de taleplerini iletiyor. Ciddi bir veri bankası oluştuğunu söyleyen Hakan Aydoğdu, “2017’den bu yana İŞKUR’la çalışıyoruz. Sektörün istihdam ofisi olduk. Adaylarla mülakatı da gönüllü olarak çalışanımız yapıyor. Kısa sürede 17 kişiyi işe yerleştirdik. Şu anda veri bankasında 500 şirket, 600 CV var. Açık pozisyon 200 kişi görünüyor. İşe girenleri de belli aralıklarla arayıp devam ediyor mu diye bakıyoruz. Yakında bu işi web sitesi üzerinden yürüteceğiz” diyor.
Aylık kazanç 7 bin TL’ye çıkıyor
- Takım tezgahlarının bir ülke için stratejik öneme sahip olduğunu belirten Hakan Aydoğdu’nun paylaştığı veriler etkileyici. Türkiye, takım tezgahlarında 1.3 milyar dolarlık iş hacmiyle Avrupa’da üçüncü sırada. Sektörün üretime katkısının ise yıllık 15 milyar doları bulduğunu söylüyor Aydoğdu. Türkiye’de kurulu 60 bin bilgisayar kontrollü makineyi kullanacak uzmanlar hemen her şirkette aranılan kişiler. Hakan Aydoğdu’ya göre toplamda yıllık ek 7 bin kişinin bu alanda istihdam edilmesi mümkün. Bunun için gençleri bu alana çekmek gerektiğini söyleyen Aydoğdu, iyi bir uzmanın dolgun ücret aldığının da altını çiziyor. Bir CNC operatörünün 2 bin 500 TL aylık ücretle işe başladığını söyleyen Aydoğdu, “Çok yetenekli bir genç iki yıl içinde yükselebilir ve aylık kazancı da 7 bin TL seviyesine gelir” diye konuşuyor.
Kadınlara ücretsiz eğitim
- Tezmaksan Makina olarak sektördeki kadın istihdamını artırmayı da önemsediklerini söyleyen Genel Müdür Hakan Aydoğdu, eğitime gelen kadınlardan çalışıyor olsalar dahi ücret alınmadığını vurguluyor. “Meslek liselerinin ilgili bölümlerinde kız öğrenci oranı 10’da 2 gibi. Kadın operatörler var ama daha çok Trakya ve Ege illerinde. Bunu Türkiye’ye yaymak istiyoruz. 8 Mart gibi özel günlerde kadınlara özel eğitimler veriyoruz. Kadın paneli yapıyoruz. Çünkü endüstri 4.0 en çok kadınlara yarayacak, bu alan da kadınlara çok uygun” diyor Aydoğdu.