Sanayici üretime dönmek için ne öneriyor?
Başbakan Yardıncısı Ali Babacan’dan sonra Başbakan Ahmet Davutoğlu da imalat sanayiinde gerilemeden söz edip, üretime güç vermekten söz etti. Bu nedenle hafta başında iki sanayi odası başkanından “üretime dönüş” konusundaki önerilerini aldım.
Bursa TSO Başkanı İbrahim Burkay:
Üretime geçelim demekle üretime geçilmyor. Son 3-4 yılda birçok sanayici grup sanayiden hizmet sektörüne geçti. Orta gelir sendromundan çıkışta Ar-Ge ve inovasyona dayalı ürünller üretmemiz gerekir.
Bu da Birinci Bölgede yatırım gerektirir. Teknoloji, nitelikli işgücü ve finansal imkanlar, yapısı güçlü firmalar bu bölgede. Ama bu bölgede mekansal planlamada sıkıntı var. Ölçeğe uygun yatırım alanları bitti. 100-200 dönümlük yatırım alanları bulunamıyor. Bu insanlara siz başka bölgelere gidin diyemeyiz.
İkinci konu tasarruf yetersizliği. Sanayi şirketlerinin kar oranları çok düştü. Ticaretle aynı duruma geldi. Bu durumda daha karlı arayışlara yönelip sanayiyi terk edenler var. Araziyi metrekaresi 10 liraya alıyorlar. İmara açılınca değeri on kat artıp 100 lira oluyor. Gayrimenkul yatırım ortaklığı kurup müteahhitliğe yöneliyorlar. Yatırımcılar kar alanlarını kovalıyor.
15 yıl öncesine kadar fakirlikten kurtulmak isteyen Türkiye’de her alanda iş yapılıyordu. Bugün ise zenginleşen bir Türkiye var. Politikalar ve söylemlerin farklılaşması gerekir. Teşvik politikaları artık sadece bölgesel farklılıkları azaltmayı amaçlayamaz. Buna ek olarak daha kaliteli üretim için Birinci Bölgeyi zenginleştirecek teşviklere de ihtiyacımız olduğunu bilerek hareket etmeliyiz. San Francisco gibi bu bölgeyi zenginleştirip daha kaliteli üretim imkanı sağlamalıyız. Bu bölgeye yüksek değerlerde Ar-Ge ve inovasyon teşvikleri vermeleyiz. Ölçek ekonomisine uygun yatırım alanları yaratmalıyız. Bu doğrudan yabancı sermaye yatırımları içinde gerekli. Yabancılar birinci bölge dışındaki yatırımlarında katma değeri düşük ürünlere yöneliyorlar.
Denizli Sanayi Odası Başkanı Müjdat Keçeci:
Her şeyden önce üreticinin yatırımlara öncelik vermesi gerekir. Yatırımlar duraksamış vaziyette. Bunun için yatırımlarla ilgili olarak birincisi; teşvikleri gözden geçirip yenilemeliyiz.
İkincisi; yatırımcıya uygun finansal destek sağlamalıyız.
Üçüncüsü; ara eleman eğitimini uzun süreli stratejik bir plana bağlamalıyız.
Dördüncüsü; ürettiğimizi rekabetçi kılmak için ihracatçılarımıza maddi ve pazarlama ile ilgili destekler vermeliyiz. Eximbank ve fuar desteklerini geliştirerek ihracatçılarımıza yardımcı olmalıyız.