Sanayi üretimi ve işsizlik rakamları ne söylüyor?
Son açıklanan sanayi üretimi ve işsizlik rakamları eylül ayına özel değilse bardağın dolu tarafını görmeye imkan tanıyacak rakamlar içermektedir.
Buna göre, sanayi üretimi aylık %1,6 artarken, yıllık da % 2,4 azaldı. İşsizlik rakamı ise %8,6 ile geçen aya göre değişmedi. Ancak asıl önemli olan işgücüne dahil olmayanlar grubu ise azaldı. Bu veriler ışığında süreçte öncü göstergelerde olumsuz yapının yavaşladığı görüntüsü karşımızdadır. Ancak bu verilerin devamlılığı takip edilmelidir.
Bu çerçevede Sanayi üretim ve İşsizliğin ekonomi ilişkisini incelemek istedim.
Türkiye’de ve dünyada sanayi sektörünün sorunları ve çözüm önerileri
Sanayi sektörü, bir ülkenin ekonomik kalkınmasında önemli bir role sahiptir. Üretim, istihdam ve teknolojik ilerlemenin kaynağı olan bu sektör, Türkiye’de ve dünyada çeşitli sorunlarla karşı karşıya kalmaktadır. Aşağıda, sanayi sektörünün başlıca sorunları ve bunlara yönelik çözüm önerileri ele alınacaktır.
Türkiye’de sanayi sektörünün sorunları
a) Yüksek girdi maliyetleri
Türkiye’de sanayi sektöründe girdi maliyetleri, özellikle enerji ve hammadde fiyatlarının yüksek olması nedeniyle artış göstermektedir. Bu durum, sanayicilerin üretim maliyetlerini artırmakta ve rekabet gücünü düşürmektedir.
b) Teknoloji ve inovasyon eksikliği
Türkiye’deki sanayi işletmelerinin büyük bir kısmı, uluslararası standartlara göre düşük teknoloji ile çalışmaktadır. Bu durum, üretimde verimliliği düşürmekte ve ülkenin katma değerli ürün üretebilme kapasitesini sınırlamaktadır.
c) Nitelikli işgücü eksikliği
Sanayi sektöründe yeterli bilgi ve deneyime sahip nitelikli işgücü eksikliği yaşanmaktadır. Özellikle teknoloji odaklı sektörlerde kalifiye eleman ihtiyacı karşılanamamaktadır.
d) Yatırım finansman sorunları
KOBİ’lerin büyük bir kısmı, sermaye yetersizliği ve finansmana erişimde yaşadığı zorluklar nedeniyle yatırımlarını sürdürememekte veya yeni yatırımlara girişememektedir.
Türkiye’de sanayi sektörüne yönelik çözüm önerileri
a) Enerji ve hammadde maliyetlerinin düşürülmesi
Enerji maliyetlerinin düşürülmesi için yerli ve yenilenebilir enerji kaynaklarının sanayi sektöründe kullanımını artırmaya yönelik teşviklerin sağlanması önemlidir. Ayrıca, hammadde temini için dışa bağımlılığı azaltacak yerli üretim projeleri desteklenmelidir.
b) Teknolojik dönüşümün desteklenmesi
Sanayi sektörünün dijitalleşmesi ve yüksek teknolojiye geçişinin desteklenmesi gereklidir. Sanayicilere Ar-Ge teşvikleri sağlanmalı ve üniversitelerle sanayi işbirliği güçlendirilmelidir.
c) Eğitim ve istihdam programları
Sanayide kalifiye işgücünü artırmak amacıyla mesleki eğitim kurumları ve üniversitelerde sanayiye yönelik programlar yaygınlaştırılmalıdır. Özel sektör ile işbirliği yapılarak staj programları oluşturulabilir.
d) KOBİ’lere finansal destek sağlanması
KOBİ’lerin finansmana erişimini kolaylaştırmak amacıyla uygun faizli kredi ve teşvik programları oluşturulmalıdır. Ayrıca, devlet destekli yatırım fonları ile girişimcilerin projeleri desteklenmelidir.
Dünya genelinde sanayi sektörünün sorunları
a) Küresel rekabet ve ticaret savaşları
Dünyada sanayi sektörü, artan küresel rekabet ve ticaret savaşlarından etkilenmektedir.
b) Çevresel sürdürülebilirlik sorunları
Sanayi sektörü, çevreye zarar veren emisyonlar ve atıklar nedeniyle çevresel sürdürülebilirlik açısından önemli sorunlar oluşturmaktadır.
c) Dijitalleşme ve otomasyon
Dijitalleşme ve otomasyonun hızlanması, iş gücü yapısını değiştirmekte ve bazı işlerin ortadan kalkmasına neden olmaktadır.
d) Hammadde kıtlığı
Dünya genelinde bazı hammadde kaynakları sınırlıdır ve talebin artmasıyla hammadde fiyatları yükselmektedir.
Küresel sanayi sektörüne yönelik çözüm önerileri
a) Uluslararası ticaret işbirlikleri ve anlaşmaları
Küresel rekabet ve ticaret savaşlarının azaltılması için ülkeler arası ticaret anlaşmaları teşvik edilmelidir.
b) Yeşil enerji ve sürdürülebilir üretim teknikleri
Çevreye duyarlı üretim tekniklerinin benimsenmesi ve yenilenebilir enerji kaynaklarının sanayi üretiminde kullanılması, çevresel sürdürülebilirliği sağlamak açısından önemlidir.
c) Dijital dönüşüm ve eğitim
Otomasyon ve dijitalleşmenin etkilerini yönetmek için sanayi çalışanlarına dijital beceriler kazandırılmalıdır.
d) Hammadde kaynaklarının verimli kullanımı
Küresel ölçekte hammadde sıkıntılarını aşmak için geri dönüşüm teknolojilerine ve sürdürülebilir tedarik zincirlerine yatırım yapılmalıdır. Döngüsel ekonomi uygulamaları teşvik edilerek kaynakların verimli kullanımı sağlanabilir.
Türkiye’de işsizlik sorunu ve çözüm önerileri
İşsizlik, hem Türkiye hem de dünya genelinde ekonomik ve sosyal etkileri olan önemli bir sorundur. Türkiye’de işsizlik, ekonomik büyümenin istihdam yaratmadaki yetersizliği, nitelikli işgücü eksikliği, genç nüfusta iş bulma güçlüğü gibi sebeplerle gündemde kalmaktadır.
1-Türkiye’de işsizlik oranları ve işsizlik türleri
Türkiye’de işsizlik oranları dönemsel olarak dalgalanmalar göstermektedir. Özellikle ekonomik kriz dönemlerinde ve pandeminin etkisiyle işsizlik oranları yükselmiştir. Türkiye İstatistik Kurumu (TÜİK) verilerine göre işsizlik oranları genç nüfus arasında daha yüksektir. Türkiye’de işsizliği, türlerine göre incelemek gerekirse:
a) Yapısal işsizlik
Sanayileşme, teknoloji ve dijitalleşme ile bazı meslekler önemini yitirmekte, bu nedenle insanlar beceri ve bilgi eksikliği nedeniyle iş bulmakta zorlanmaktadır.
b) Friksiyonel (Geçici) işsizlik
Kişilerin iş değiştirme süreçlerinde ya da mezun olduktan sonra iş ararken yaşadığı geçici işsizlik türüdür. Bu, daha çok eğitimli kesimde görülmektedir.
c) Genç işsizliği
Türkiye’de genç nüfus arasında işsizlik oranı oldukça yüksektir. Özellikle üniversite mezunu gençlerin iş bulmakta zorlanması, iş gücü piyasasına uyum sağlamada yaşanan zorluklardan kaynaklanmaktadır.
d) Sezonsal işsizlik
Turizm, tarım gibi sektörlerde faaliyet gösteren işçilerin sezonluk işlerde çalışması sonucu yılın belirli dönemlerinde işsiz kalmalarıdır. Özellikle kırsal bölgelerde yaygındır.
2- Türkiye’de işsizlik sorununun nedenleri
a) Ekonomik büyümenin istihdam yaratmaması
b) Eğitim sistemi ve nitelikli iş gücü eksikliği
c) Kadınların iş gücüne katılımındaki düşüklük
d) Bölgesel kalkınma farklılıkları
3-Türkiye’de işsizliğe yönelik çözüm önerileri
a) ekonomik yapının çeşitlendirilmesi
Ekonomik büyümenin tüm sektörlerde istihdam yaratacak şekilde yaygınlaştırılması sağlanmalıdır.
b) Eğitim sisteminin yeniden yapılandırılması
Eğitimde mesleki ve teknik eğitim programlarına ağırlık verilmelidir
c) Kadınların iş gücüne katılımının teşvik edilmesi
Kadınların iş hayatına katılımını destekleyecek politikalar geliştirilmeli; esnek çalışma saatleri, çocuk bakım desteği gibi uygulamalar yaygınlaştırılmalıdır.
d) Genç istihdamı için teşvikler sağlanması
Gençlerin iş bulmasını kolaylaştıracak teşvikler artırılmalıdır. Devlet destekli staj programları, gençlerin deneyim kazanarak iş gücüne adapte olmalarına yardımcı olacaktır.
e) Bölgesel kalkınma programları
Bölgesel kalkınma farklılıklarını azaltmak amacıyla, dezavantajlı bölgelerde iş imkanları yaratacak projelere öncelik verilmelidir.
f) Esnek çalışma modellerinin yaygınlaştırılması
Uzaktan çalışma, yarı zamanlı çalışma gibi esnek çalışma modellerinin teşvik edilmesi, işsizlik oranlarını düşürebilir.
Son söz: “Dürüstlük doğru olanı yapmaktır, Kimse bizi izlemiyor olsa bile” Jim Stoval