Sanayi üretimi rekor düzeyde, 2015 büyümesi yüzde 4'ü zorlayabilir

Türkiye İstatistik Kurumu'nun 2010 yılını 100 kabul ederek oluşturduğu sanayi üretim endeksi aralık ayında ulaştığı 136 ile şimdiye kadarki en yüksek düzeye çıktı. Sanayi üretimi zaten geçen yılın son çeyreğinde hep 130'un üstünde oluştu. Endeks, ekimde 134'e çıkarak o aya kadarki dönemin rekorunu kırmış, kasım ayı da 130.1'lik düzeyle geçilmişti. Aralık ayı, 136'lık üretim endeksiyle şimdiye kadarki en yüksek düzeye ulaşılan ay oldu. Bu değerlerin mevsim ve takvim etkisinden arındırılmamış endekse göre olduğunu belirtelim.

Sanayi üretimi aralık ayında 2014'ün aynı ayına göre, yine arındırılmamış endeks bazında, yüzde 4.4 artış gösterdi. Çeyrek bazında geçen yılın en yüksek artışı da son çeyrekte sağlandı. Sanayi üretimi geçen yıl 2014'e göre ilk çeyrekte yüzde 1.2, ikinci çeyrekte yüzde 3.6, üçüncü çeyrekte yalnızca yüzde 0.2 artmıştı. Son çeyrekteki artış yüzde 7.4'ü buldu. Yılın tümündeki artış da böylece yüzde 3.2 oldu.

Her ne kadar özellikle son çeyrekte çok yüksek oranda artış sağlanmış olsa da yılın tümünde kaydedilen yüzde 3.2'lik artış, 2014'ün tümündeki yüzde 3.6'nın altında kaldı.

Büyüme yüzde 4'e ulaşır mı?

Sanayi üretimi GSYH içinde yaklaşık dörtte birlik bir yer tutuyor. Dolayısıyla sanayideki performans büyümenin hangi düzeyde gerçekleşebileceğine ilişkin önemli bir gösterge. 

Sanayi üretimindeki değişim, kapsam bire bir örtüşmediği için GSYH kapsamındaki sanayi sektörü değişimine aynen yansımıyor kuşkusuz. Ama yine de iki oran arasında bir paralellik var. Dolayısıyla sanayi üretiminde son çeyrekte kaydedilen yüzde 7.4'lük büyüme, GSYH değişimini belirgin şekilde etkileyecek ve yukarı itecek.

Son çeyrekteki yüzde 7.4'lük sanayi üretimi artışından, çok basit ve yalın bir hesaplamayla büyümeye en az 2 puan dolayında bir katkı geleceğini söylemek yanlış olmaz. Peki GSYH'nin sanayi dışında kalan bölümünde ne ölçüde bir büyüme sağlanır?

Hükümet, revize ettiği orta vadeli programda 2015 yılı büyümesini yüzde 4 olarak beklediğini açıkladı. İlk dokuz aydaki gerçekleşmeden sonra yılın yüzde 4 ile tamamlanabilmesi için son çeyrekteki büyümenin yüzde 5.6'ya ulaşması gerekiyor. Bu oran bir dönem pek olabilir görünmüyordu, biz de yüzde 5.6'yı tutturmanın zorluğuna dikkat çekmiştik. Ancak sanayiden gelen haberler yüz güldürdü, bu açık. 

Sanayiden son çeyrek büyümesine 2 puanlık bir katkı gelirse, diğer sektörlerden gelecek katkı da 3.5-4.0 puan arasında olabilir ve böylece son çeyrek büyümesi hükümetin öngördüğü gibi yüzde 5.6'yı, yıllık büyüme de yine tahmin edildiği gibi yüzde 4'ü bulabilir.

Ama en kötü ihtimalle bile 2015 büyümesi yüzde 3.7-3.8 dolayında gerçekleşecek gibi görünmektedir.

2016 hedefi yüzde 4.5  

Hükümet, 2016-2018 dönemi için açıkladığı ilk orta vadeli programda bu yılın büyüme hızını yüzde 4 olarak öngörmüştü. Seçim sürecinde hazırlanan ve biraz da oldu bittiye getirilmek durumunda kalınan orta vadeli program, 1 Kasım seçiminden sonra oluşan yeni hükümet tarafından revize edildi ve bu çerçevede büyüme hızı hedefi de yüzde 4.5'e çıkarıldı.

Henüz geçen yılın gerçekleşmesini bilmiyoruz ama gidişat yüzde 4 dolayında bir orana doğru. Yüzde 4'ü yüzde 4.5'e taşımak öyle sanıldığı kadar kolay olmayabilir. Ancak öylesine gelişmeler söz konusu ki, bu yıl yüzde 4.5'lik büyümeyi kolaylıkla gerçekleştirmemiz de mümkün hale gelebilir.

Bir yandan ücretlerde yapılan artışlar talep yönüyle üretimi destekliyor. Bir yandan da şimdiye kadar hep negatif yönünü gördüğümüz Suriyeli mülteciler, bir şekilde ekonomide talep yaratan etken haline geliyor. Bu ister doğrudan onların alımlarıyla olsun, ister yapılan yardımlar aracılığıyla kamunun alımları yoluyla... Ama bir talep doğuyor ve bu da sanki üretimi ve büyümeyi yukarı itecek bir faktör gibi duruyor.