Sanayi üretimi nisanda moral verdi
TÜİK herhangi bir yanlışlık yapmadı da, ya yeni düzenlemeyi çok iyi anlatamadı ya da bazı kesimler anlama konusunda sanki özellikle ayak diriyorlar. Sanayi üretiminden söz ediyoruz. Sanayi üretim endeksinde aylar önce uygulamaya konulan açıklama biçimini hala kavrayamayanlar var çünkü.
TÜİK, “Artık sanayi üretimindeki değişimi; takvim ve mevsim etkisinden arındırılmış şekilde ve bir ay önceye göre, bir de takvim etkisinden arındırılmış şekilde geçen yılın aynı dönemine göre açıklayacağım” dedi. Ama TÜİK, arındırılmamış endeksi ortadan kaldırmadı, bu endeks de yayımlanıyor, yalnızca bu endekse göre olan değişim açıklanmıyor. İsteyen küçük bir işlemle sanayi üretiminin arındırılmamış endekse göre olan değişimini kolaylıkla bulabilir.
Daha önceki aylarda da üç endeksle elde edilecek oranların hepsinin doğru olduğunu, bu oranların ancak nasıl değerlendirilmek istendiklerine göre birbirlerine üstünlükleri bulunabileceğini belirttik. Biz tercihimizi, “gerçek üretim düzeyini gösteren” arındırılmamış endeksten yana kullandığımızı da ifade ettik.
Nisanda yüzde 4.6 artış
Nisanda sanayi üretimi mevsim ve takvim etkisinden arındırılmış endekse göre mart ayına kıyasla yüzde 1.3 arttı. Takvim etkisinden arındırılmış endekse göre nisanda geçen yılın nisanına göre yüzde 3.4 üretim artışı sağlandı.
Biraz önce belirttik; bir de arındırılmamış endeks var. Yani “çalışma günü sayısı eşit olsaydı” varsayımının dikkate alınmadığı, elle tutulur, gözle görülür üretimi gösteren endeks. Kaç otomobil, kaç buzdolabı üretmişiz, ne kadar kömür çıkarmışız, bunu gösteren endeks.
İşte herhangi bir arındırma işlemine tabi tutulmamış bu endekse göre nisan ayındaki sanayi üretimi geçen yılın aynı ayına göre yüzde 4.6 oranında artış gösterdi.
Yüzde 4.6 önemli bir oran. Sanayi üretimi bir önceki yılın aynı ayına göre geçen yılın şubatında yüzde 5.4 artmış, aradan geçen dönemde bu yılın nisanındaki yüzde 4.6’ya yaklaşan bir oran görülmemişti.
Ayrıca, bu yıl geçen yılın aynı ayına göre artışın ocakta yüzde 2.3, şubatta yüzde 1.5, martta yüzde 0.1 olduğu, yani düzenli bir gerileme eğilimi yaşandığı dikkate alınırsa, nisandaki yüzde 4.6’nın önemi daha iyi anlaşılır.
İkinci çeyrek için umut
Sanayi, GSYH içinde dörtte bir gibi çok önemli bir ağırlığa sahip. Dolayısıyla nisan ayı sanayi üretiminin yüzde 4.6 artması bu açıdan da önemli. GSYH’de ikinci çeyreğe, sanayi üretimindeki bu hızlı artış sayesinde şimdi biraz daha umutla bakılabiliyor. Ama henüz ikinci çeyreğin yalnızca bir ayının geride kalmış olduğu gerçeği de unutulmamalı.
İlk çeyrek bugün açıklanıyor
Ekonominin en önemli göstergesi olan GSYH’de ilk çeyreğe ilişkin gerçekleşme bugün açıklanıyor. Yıllık büyüme hedefi yüzde 4 olmasına rağmen, hükümet yetkilileri uzunca bir süredir ilk çeyrekteki büyümenin hedefin altında gelebileceğini söylüyorlar.
Bu konudaki tahminimizi tam bir ay önce 13 Mayıs’ta yazmış ve “GSYH ilk çeyrekte yüzde 1.1 mi büyüdü” diye sorduktan sonra şu görüşleri dile getirmiştik:
“…Sanayi üretiminin, bu yıl ilk çeyrekte geçen yıla göre yüzde 1.3 düzeyinde bir artış gösterdiğini belirttik. Bu orana, geçmiş yıllardaki bağlantı uygulanırsa, GSYH’deki sanayi sektörünün yüzde 1.4 arttığı, toplam GSYH artışının ise yüzde 1.1 dolayında kalacağı sonucuna ulaşılıyor.
Yapılan hesaplamalar, ilk çeyrekteki GSYH artışının yüzde 1.1’lik tahminin artı-eksi en fazla 0.2 puan dışına çıkabileceğini gösteriyor. Yani şu durumda ilk çeyrekteki büyüme en kötü olasılıkla yüzde 0.9, en iyi olasılıkla yüzde 1.3 olarak hesaplanıyor…”
