Sanayi üretim az da olsa artıyor
TÜİK, 2500 sanayi ürününün her ay fiyatını izleyerek sanayi üretimin değişimini gösteren bir tablo yayınlıyor.
1997 yılındaki üretim değerleri 100.0 kabul ediliyor. Daha sonraki aylardaki artış ve azalma oranları bu 100.0 endeks sayısına yansıtılıyor.
Tabii ki aylık değişimler önemli. Fakat daha da önem taşıyan altı aylık ve yıllık eğilimler.
Geçen hafta 2008 yılı Haziran ayı endeksi ile birlikte yılın ilk 6 ayındaki değişimi gösteren ortalama endeks sayıları açıklandı.
İmalat sanayiinde 1999=100.0 olan endeksin 2008 yılı ilk yarısındaki aylık ortalaması yüzde 4.4 olarak gerçekleşmiş.
Bu ortalama oran geçen yılın aynı dönemindeki endeks sayısının yüzde 4. üzerinde. Demek ki bu yılın ilk 6 ayında imalat sanayii üretiminde aylık ortalama üretim artışı geçen yıla göre yüzde 4.4 olmuş.
Bu oran 2007 yılının aynı döneminde yüzde 5.4, 2006 yılının aynı döneminde yüzde 6.3 imiş.
Tablodan imalat sanayiinde üretim artışının devam ettiği, fakat üretim artışı hızının yavaşladığı anlaşılıyor.
Acaba imalat sanayiinde sektörler itibariyle durum nedir? TÜİK, geçen haziran ayı ile karşılaştırmalı olarak 2008 yılı haziran ayında imalat sanayiindeki üretim rakamlarını da yayınladı.
Üretim rakamlarından anlaşıldığına göre:
- Gıda ürünlerinde hareket yok.
- Sigara konusundaki sınırlamalara rağmen sigara üretimi artıyor.
- Rakı üretimi değişmez iken şarap ve bira üretiminde artış var.
- İplik ve dokuma sanayiinde önemli ölçüde üretim gerilemesi görülüyor.
- Ucuz işalat lastik sanayiini öldürmüş durumda. Yüzde 50'ye ulaşan üretim gerilemesi olmuş.
- Demir-çelik sanayi canlı.
- Beyaz eşyada ve TV üretiminde çok önemli üretim gerilemesi gerçekleşmiş.
- Traktör üretimi azalmış.
- Buna karşılık otomotiv sanayiinde üretim artışı devam ediyor.
Genelde bir ülkede sanayi sektörünün gelişmesinin kaba göstergesi elektrik üretim ve tüketimindeki artış oranıdır.
Haziran ayı itibariyle elektrik üretimindeki artış oranı yüzde 4.6 olarak açıklandı. Bu oran kabaca imalat sanayiindeki gelişmeyi de ortaya koyuyor.
Bütün bunlardan sonra acaba 2008 yılında milli gelir artışı ne olabilir sorusu akla gelir. Eğer ilk yarıdaki tablo ikinci yarıda da devam eder ise ve tarımdaki üretimartışı ekonomide gelir artışına ve tüketimde canlılığa yol açar ise bu yıl ekonomik büyüme yüzde 5 oranının altında kalmaz.
Sanayi Üretim Endeksi (1997=100 endeksi)
Altı aylık ortalama
İktisadi faaliyet Endeks Değişim Endeks Değişim Endeks Değişim Endeks Değişim
kolları 2008 2007 2006 2005
Toplam sanayi 148.3 4.9 141.4 6.0 134.2 6.6 125.9 4.5
Madencilik 108.4 8.9 99.5 10.3 90.2 6.9 84.4 20.5
İmalat sanayii 146.4 4.4 140.2 5.4 133.9 6.3 126.0 3.7
Elektrik, gaz ve su 192.8 7.8 178.8 9.4 183.2 6.7 150.1 6.5
Seçilmiş sanayi maddeleri üretiminde yıllık değişim
(Haziran 2007/Haziran 2008)
Madde Haziran-2008 Yıllık
adı üretim miktarı değişim (%)
Taşkömürü Ton 268618 -4.5
Linyit Ton 7367444 29.4
Ham petrol üretimi Ton 182418 1.6
Doğalgaz M3 24428697 12.0
Margarin Ton 34022 20.2
Süt pastörüze Ton 17251 -0.1
Buğday unu Ton 194314 -5.2
Bisküvi Ton 36104 -3.0
Rakı (45) Litre 3637806 0.4
Şarap Litre 2811070 30.4
Bira (T) Litre 108155781 11.8
Filtreli sigara Ton 9918 7.2
Pamuk ipliği Ton 35856 -29.2
Sentetik iplik Ton 39835 -17.8
Yünlü dokuma Metre 2587259 -13.6
Pamuklu dokuma Metre 43314667 -36.9
Sentetik dokuma Metre 15941908 -18.4
Makine halısı Metrekare 4867783 -5.9
Çoraplar Çift 35844076 9.8
Ayakkabı Çift 796396 -13.0
Binek oto dış lastiği Adet 726017 -51.3
Kamyon oto dış lastiği Adet 290062 -48.1
Traktör arka dış lastiği Adet 37760 -49.0
Traktör ön dış lastiği Adet 45463 -19.7
Karo fayans Metrekare 22686053 1.2
Çimento (T) Ton 5240405 4.5
Kütük Ton 2133935 16.0
Teneke rulo sac Ton 12494 22.6
Teneke Ton 21949 15.7
Yuvarlak Ton 1528504 5.3
Koşebentler+profil Ton 161574 -2.6
Alümina Ton 12088 -18.1
Bakır teller Ton 13797 16.8
Traktör Adet 2124 -27.8
Buzdolabı Adet 574500 -13.9
Bulaşık makinesi Adet 165070 -1.5
Çamaşır makinesi Adet 346622 -22.5
Elektrik süpürgesi Adet 148847 17.5
Fırın Adet 475404 9.3
Televizyon Adet 560180 -27.4
Otomobil Adet 92474 16.8
Minibüs-midibüs Adet 4084081 32.5
Otobüs Adet 627 21.5
Kamyonet Adet 16361 20.4
Kamyon Adet 2952951 4.9
Elektrik (milyon) KWS 16536 4.6