Sanayi stratejisi
Türkiye Sanayi Strateji Belgesi'ni Sanayi Bakanlığı hazırladı. Orta ve uzun vadeli eylem planlarının da bakanlık tarafından açıklanacağı belirtildi.
Önce böyle bir çalışmayı gündeme getirdiği için bakanlığa ve emeği geçenlere teşekkür etmek gerekir.
İyi niyetle yapılmış bir çalışma tartışmaya açılmıştır.
Ancak bu çalışmanın Türkiye'de sanayileşmeye yeni bir yön vermesi, ileri teknolojiye dayalı yepyeni bir sanayi yapısı ortaya çıkarması beklenemez.
1) Türkiye'nin uzun dönemli bir kalkınma stratejisine (bu, sanayileşme stratejisini de içerir) ihtiyacı vardır. Bu olmaz ise olmaz bir ihtiyaçtır. Bu tespitin yapılmasının, bu tespite dayalı olarak Sanayi Bakanlığı tarafından çalışmaların başlatılmasının önemini vurgulamak gerekir.
2) Öncelikle belirtmek gerekir ki, tek başına sanayileşme stratejisi olmaz. Sanayileşmenin gerisinde sanayiyi besleyecek gelişmelerin de planlanması, programa bağlanması gerekir.
3) Kalkınma bir bütündür. GSYH (Milli Gelir) bir ülkedeki tüm mal ve hizmetlerin üretiminin katma değerinden oluşur. Bunun içinde imalat sanayisinin payı yüzde 23-yüzde 24 dür. Diğer sektörlerde gelişme olmadan tek başına imalat sanayisinde büyüme sağlanamaz.
4) Bilim ve teknoloji, eğitilmiş insan gücü,alt yapı,enerji,ulaştırma,iyi finans yapısı olmadan sanayi büyüyemez.
5) İşte bu nedenle kalkınma stratejisinden bağımsız bir sanayileşme stratejisi olamaz.
6) Kalkınma stratejisini de Devlet Planlama Teşkilatı hazırlar. Devlet Planlama Teşkilatı bundan önceleri değişik yıllarda 15 Yıllık Kalkınma Stratejisi hazırladı.
7) Önümüzdeki dönem için sanayi stratejisi hazırlamadan önce bir sanayi envanterinin yapılması gerekir.
8) Bugün elimizde bir sanayi envanteri yoktur. Devlet Planlama Teşkilatı'nın TOBB ile birlikte Sanayi Bakanlığı'nın desteği ile bu envanteri kısa sürede yapması gerekir.
9) Türkiye'de bugün birçok sektörde boş kapasite var. Boş kapasiteler neden kullanılmıyor, mevcut kapasitelerde teknolojiye dayalı üretim neden gerçekleştirilemiyor, neden katma değer artırılamıyor konularında açıklık sağlanamadan yeni yatırımlara davetiye çıkarmak kaynak kaybına yol açar.
10) Sanayi stratejisi, kalkınma stratejisinin bir parçasıdır. Kısa ve orta dönemli eylem planları Beşer Yıllık Kalkınma Planları ve Yıllık Programlar içinde yer almaz ise tek başlarına uygulanamaz.
Büyüme, kalkınma, gelişme farklı anlatımlardır. Sanayi üretiminin büyümesi değerlendirilirken, sanayi üretimde (1) Katma değerin büyüklüğüne,(2) Çıktılardaki teknoloji yoğunluğuna bakmak zorunluluğu vardır.
Devlet Planlama Teşkilatı'nın 2011 Programında yer alan bilgilere göre, bizim üretimimizde ileri teknoloji ürünlerinin payı yüzde 3.7, ihracatımızdaki payı yüzde 3.5 oranında.
Ortanın üstü teknolojiye dayalı ürünlerin payı yüzde 24.4 ,ihracattaki payı yüzde 30.4'dür.
Avrupa Birliği ülkelerinin toplam ihracatında yüksek teknolojiye dayalı ürünlerin payı yüzde 18.9'dur.
Sanayi Bakanlığı tarafından açıklanan stratejide yüksek teknolojiye dayalı üretim,daha çok katma değere dayalı üretim hedef alınıyor.
Her girişimci bunları ister. Her girişimci ileri teknolojide üretim yapmak, daha çok katma değer yaratmak ister. Buna rağmen üretim yapımızda ileri teknolojiye geçmek, katma değeri artırmak mümkün olamamış ise, bunun nedenlerini araştırmak, bu tabloya neden olan sorunları ortadan kaldırmak gerekir.
Sanayi Bakanlığı'nın sanayi stratejisini belirlemek için bir çalışma yapması, Hükümet'in bunun eksikliğini gördüğünü ortaya koymaktadır. Bu çok önemlidir.