Sanayi Strateji Belgesi’nin bilanço zamanı gelirken

2010 yılının Aralık ayında Resmi Gazete’de yayımlanan 2011-2014 yıllarını kapsayan Sanayi Strateji Belgesi, geniş bir durum tespitinin ardından 72 eylem planını içererek, buna uygun bakanlıkları görevlendiriyordu. Görevlerin sonuçlarını tarihe bağlayıp, sektörlerin strateji belgeleri düzenlemelerini amaçlıyordu. Sonuç olarak, Türkiye’nin devre sonunda “orta ve yüksek teknoloji üretiminde Avrasya’nın üretim üssü” olmasını amaçlayan bir belge ortaya konuluyordu. 

2014 yılı sonuna geldiğimiz bugünler Sanayi Strateji Belgesi açısından bilanço dönemini gerektiriyor. Bilim, Sanayi ve Teknoloji Bakanlığımızın, belgenin koordinasyonuyla görevli kurum olarak, ilgili kurumlardan eylem planında üstlendikleri görevleri yerine getirip getirmediklerinin raporlarını alıp bir bilanço çıkartmalarının döneminin geldiğine inanıyorum. Sanayi Strateji Belgesi, dünya ve ülkemizde mevcut durumu ayrıntılı 71 saptamanın ardından, ülkemiz açısından değerlendiriyordu. Bizim 6 güçlü yanımız, 16 zayıf yanımızı belirtip, bizim için 18 fırsatı ve 6 tehdidi ortaya koyuyordu. Bunun ardından vizyonu belirlerken, 9. Beş Yıllık Kalkınma Planı’nda yer alan, “İstikrar içinde büyüyen, geliri daha adil paylaşan, küresel ölçekte rekabet gücüne sahip, bilgi toplumuna dönüşen, AB’ye üyelik için uyum sürecini tamamlamış Türkiye” amacını önde tutarak, “orta ve yüksek teknoloji ürünlerinde Avrasya’nın üssü olmak hedefi” belirleniyordu. 

Bu vizyona bağlı olarak üç stratejik hedef ortaya konuyordu: 

● Becerileri sürekli gelişen güçlü şirketlerin ekonomideki ağırlığının artması, 
● Orta ve yüksek teknolojili sektörlerin üretim içindeki ağırlığının artması, 
● Düşük teknolojili sektörlerde katma değeri yüksek ürünlere geçilmesi. 

O günden bu yana otomotiv, kimya ve tekstil sektörlerinin strateji belgelerinin hazırlanması, Ar-Ge desteklerinin artması gibi Strateji Belgesi amaçları içerisinde yer alan konularla ilgili çeşitli haberleri hatırlıyorum. Ama buna karşın 2000 yılında ihraç ürünlerimiz içerisinde yüksek teknolojili imalat sanayii ürünlerinin payı yüzde 4.8’e yükselmiş iken Strateji Belgesi’nin gündeme geldiği dönemde yüksek teknolojili ihraç ürünleri yüzde 1.8’e gerilemiş durumdaydı. O günden bu yana da önemli bir artış göstermedi. 

Sanayi Strateji Belgesi’nin ortaya koyduğu “orta ve yüksek teknolojili ürünlerde Avrasya’nın üretim üssü olmak” amacı ise yerine gelmedi. 

Bu yüzden yeni dönem için büyüme ve kalkınma konusunda yapılması gerekenleri doğru olarak saptayabilmemiz için, bu şaşan hedefin nedenlerini ortaya çıkaracak bir bilançoya ihtiyacımız olduğuna inanıyorum. Bakanlığın eylem planında yerine gelen ve gelmeyenleri saptayıp, doğru bilgilendirmeye yol açacak bir bilançoya bu nedenle acilen ihtiyacımız olacaktır.