'Sanayi ciro endeksi'ndeki artış neyi gösteriyor?

Türkiye İstatistik Kurumu nisan ayı sanayi ciro endeksini açıkladı:

Nisan ayı sanayi ciro endeksindeki değişim konusunda bilgi vermeden, Türkiye İstatistik Kurumu'nun sanayi ciro endeksi ile ilgili açıklamasını okuyucularımın bilgisine sunmak istiyorum:

Ciro referans dönemi içerisinde gözlem birimi tarafından faturalanan toplam satışları içerir ve bu satılan mallar ve/veya üçüncü şahıslara verilen hizmetlerin piyasa satışlarına karşılık gelir; KDV-ÖTV hariçtir. Cirodan fiyat indirimleri, primler, iadeler ve iskontoların değeri düşülmektedir.

Ciro endeksleri nominal endekslerdir. Ciro ile üretim arasında yüksek korelasyon olmasına rağmen, genelde; ciro, üretim değildir, üretimde ciro değildir.  

Teorik olarak konu incelendiğinde, ciro ile üretim değeri arasında bir ilişki mevcuttur. Ciro, üretim değerine diğer işletme gelirinin eklenmesi ile elde edilmektedir. Ancak, iş istatistiklerinde her iki değişkenin ölçmeye çalıştığı ekonomik göstergeler birbirlerinden farklılık arz etmektedir.

İşletmelerde satışın gerçekleşmesi çoğu zaman gecikmeli olarak olmaktadır.  Genel olarak, mevsimsel özellik gösteren, siparişe dayalı üretim yapılan, stok çalışılan sektörlerde ve proje bazlı çalışılan ve üretim süreci bir yılı aşan sektörlerde üretim ve cirolar birbirinden bağımsız hareket edebilirler.

Ayrıca, ekonomik krizlerin yaşandığı zamanlarda aralarındaki ilişkinin sabit olmadığı da söylenebilir.

Üretimin gerçekleştiği anda satıldığı varsayımında (mevsimsel üretim olmayan, stok çalışmayan vb.) üretim endeksi ile ciro endeksi arasındaki ilişki oldukça yüksektir.

- Nisan ayı cirosu, mevsim ve takvim etkisinden arındırılmak suretiyle bir önceki ayla kıyaslandığında, nisan ayında mart ayına göre yüzde 2.2 artış var.

- Nisan ayı sanayi cirosu takvim etkisinden arındırılarak bir önceki yılın nisan ayıyla karşılaştırıldığında, nisan ayındaki yıllık üretim artışında yüzde 29.5 artış var..

- "İşgücü şu kadar olsa idi, mevsim şartları şöyle olsa idi" gibi düzeltmeler yapılmadan herhangi bir arındırma işlemi uygulanmadan nisan ayında sanayi cirosunun aylık artışı yüzde 27 oranında. Nisan ayında sanayi cirosu, 2016 Nisan ayı sanayi cirosunun yüzde 53 üzerinde.

Hangi pencereden bakılırsa bakılsın, sanayi ciro endeksindeki artış, sanayide ikinci üç aylık dönemin başında çok hem de çok büyük bir hareketin başladığı görülüyor.

-Mevsim ve takvim etkilerinden arındırılmış imalat sanayi ciro endeksinde aylık artış yüzde 2.1 oranında.

-Takvim etkisinden arındırılmış imalat sanayi ciro endeksindeki artış yüzde 29.1 oranında.

Bu iki artış oranı gösteriyor ki sanayideki toplam ciro artışının arkasında imalat sanayisindeki canlanma var.

Aylık ve yıllık ciro endekslerine göre sanayide dayanıklı tüketim malları cirosunda büyük artış var. Yıllık artış yüzde 30, aylık artış yüzde 3 dolayında.

Buna karşılık dayanıksız tüketim malları cirosunda yıllık artış yüzde 213'e yakın. Aylık ciroda artış yok yüzde 0.3 azalma var.

Nisan ayı sanayi ciro endeksindeki bu normalin üzerindeki artışı değerlendirirken TÜİK'in endeks konusundaki açıklamalarını dikkate almak gerekir.