'Şalvarlık bez'den 'fiber optik' kabloya
Hacılar Genç İşadamları Derneği; üyeleri, Türkiye’nin önde gelen sinai işletmeleri arasına girme başarısı gösteren bir kuruluşumuz. İlçeye hemen her yıl, bu onuru yaşatan genç işadamları ile bir araya geldik geçenlerde Hacılar’da. Ülke ekonomisi idi, Keklik Tepesi konuk evindeki sohbetin ana konusu.Yazarımız Rüştü Bozkurt ‘referandum sürecinde ekonomi yönetimi’ni ve ‘global rekabetin şartları’nı dile getirdi konuşmasında. Genel Yayın Yönetmenimiz Hakan Güldağ, ‘dış gelişmelerin Türkiye ekonomisine etkilerini’ anlattı bir bir, görüşlerini açıklayarak... Konuşmaları dinlerken, eskilerin Hacılar’ı geldi birden aklıma...
Öyle ya... Bir zamanlar evlerinde dokuma tezgahları vardı Hacılar’ın.. Bu tezgahlarda şalvarlık bez ve savan dokunurdu. Kasaba erkeğinin işi, ırgatlıktı bağda bahçede.. Bir hırka, bir lokma ekmek içindi tüm bu uğraşlar...
Ve... O günler gider, yenileri gelir; gelişen teknoloji o tezgahların papucunu dama atar.Değişime ayak uydurmada zorlanan Hacılar insanı işsiz kalır. Yollara dökülür herkes... Okul çağındaki çocuklar bile iş peşindedir karnını doyurmak için... Kimi tamirci, kimi mobilyacı çırağı olur kente giderek... Kalfalıktı, ustalıktı derken, sonuçta tüm bu uğraşlar haberleşme kablosu, çelik halat, tekstil, mobilya ve kimya sektörlerine yoğunlaşarak, patronluğa kadar uzanacak bir sanayileşme hareketinin başlangıcını oluşturur.
El ele verilerek 1940’lı yıllarda kurulan bin 450 tezgahlı ‘dokuma’ koperatifi, kasabada elektrik olmadığı için 1950’li yılların sonunda kapanmak zorunda kalır. ‘Hacılar bezi’nin yerini halı alır sonra. Gün gelir, halı dokumak da artık karın doyurmaz olur Hacılar’da... Yetmişli yıllara gelinmiştir. Üretim adına yeni bir dönem başlar kasabada... Kararlıdır herkes. Elektrik olmadığı için üretemeyen, üretse bile satamayan halkın kararan ufku, artık Hacılar Elektrik Sanayii’nin (HES) doğuşu ile aydınlanacak, onu yeni sinai işletmeler izleyecektir. HES, örnek bir halk dayanışmasının ürünüdür. Temelleri 1974’te atılır. Enerji kablosu üreten HES, ilk fabrikası olur Hacılar’ın... Ardından çelik halat üreten tesisler gelir. Sonra fiber optik kablo, makine ve deterjan fabrikalar izler birbirini...
Bugün kentte, Hacılar kökenli 100 kadar fabrika, bir o kadar küçük işletme var. Hacılar’da HES’le başlayan sanayi devrimi, bugünkü görüntüsüyle başarılı bir tablo çizmekle kalmıyor, örnek alınması gereken bir model olma özelliği de taşıyor. Hem de krizlerle, kısır döngülerle boğuşulmak zorunda kalındığı dönemlerde bile, fazla yara almadan kurtulmayı başarmış bir model... Hacılar 12 bin 482 nüfuslu bir ilçe. 81 üyesi var işadamları derneğinin... Bu üyeler tarafından kurulan işletmeler 40 bini aşkın insana istihdam olanağı sağlıyor. Keza, Kayseri’den yapılan 2 milyar dolarlık ihracatın yarıya yakınını Hacılar gerçekleştiriyor bir başına. 2001’de 9 firması ile ilk, 7 firması ile ikinci 500’leri arasında idi Türkiye’nin... Bugüne kadar pek değişmedi bu sayılar. Örneğin, 2016 ‘da 8 firmasıyla katıldı ilk 500’ler kervanına, ikinci 500’lerde yarışan 7 firmasını da onların peşine takarak...
Evet... Hacılar’ın tutkusu üretmek üstüne. ‘Taşlı tarlanın çavdarı, kıraç bağın kayısısı, artık karın doyurmuyor’ diyen bir avuç insan atmış, o fabrikaların temellerini. Toprağa vurulan kazma, temele atılan harç, ırgatlığı kendine iş bilmiş insanların kaderini değiştirmekle kalmamış, ekonominin ufkunu açan dinamizmin de başlangıcı olmuş kentte. Bir zamanlar ilkel tezgahlarda dokuduğu ‘bez’leri köy köy, kasaba kasaba dolaşarak eşek sırtında satmayı kader bilmiş Hacılarlı, şimdi dünya piyasalarında pazarladığı Kayseri orijinli ürünlerle kendinden söz ettiriyor. Övünmeden, afişe olmaya gerek duymadan... Hem de, işlevinde yetkinliğe şartlanıp, hedeflere ulaşmanın keyfine vararak...