Rusya'dan et ithalatı ve bakanlığın açıklaması
Bugün yazı günümüz değil. Fakat, DÜNYA Gazetesi'nde 20 Eylül Çarşamba günü manşetten yayınlanan "Domatesin yolunu, et ithalatı açtı" başlıklı haberimizle ilgili Gıda, Tarım ve Hayvancılık Bakanlığı'ndan gelen açıklama üzerine konuyu sıcağı sıcağına yazmakta yarar olduğunu düşündük.
Gıda, Tarım ve Hayvancılık Bakanı Ahmet Eşref Fakıbaba, haberimizde et sektörü temsilcilerinin dile getirdiği "Avrupa'dan, Brezilya veya Arjantin'den ithalat yapmak yerine Rusya'dan yapılabilir. Rusya daha yakın ve maliyetin daha düşük olması nedeniyle daha ucuza gelebilir" sözlerine atıfta bulunarak Rusya'dan et ithalatına sıcak baktıklarını söyledi. Ahmet Eşref Fakıbaba ve Bakanlık Basın Müşavirliği'nden gelen açıklama haberimizin doğruluğunu teyit ediyor.
Neye itiraz ediyorlar?
Önce açıklamaları sonra da konuya ilişkin değerlendirmemizi paylaşalım.
Gıda,Tarım ve Hayvancılık Bakanlığı Basın ve Halkla İlişkiler Müşavirliği'nin yaptığı basın açıklaması şöyle: "DÜNYA gazetesinin bugünkü nüshasında yer alan “Domatesin yolunu, et ithalatı açtı” başlıklı haberde; Türkiye-Rusya Tarım Yürütme Komitesi 1. Dönem Toplantısı'nda, Rusya’nın domates ithalatına karşılık Türkiye’ye et ithal etmesi şartı getirdiği ve Ankara’nın da bu talebe onay verdiği şeklinde bir haber yer almıştır. Söz konusu haberde yer alan bu iddiayla ilgili olarak aşağıdaki açıklamanın yapılmasına ihtiyaç duyulmuştur:
“13-14 Eylül 2017 tarihleri arasında Antalya'da gerçekleştirilen toplantıda veteriner izleme ve hayvan sağlığı; balıkçılık ve su ürünleri; bitkisel üretim ve bitki karantina; kırsal kalkınma; tarımsal araştırmalar; tarımsal ticaret konu başlıkları görüşülmüştür.
Toplantıda ayrıca başta meyve sebze ihracatı olmak üzere, beyaz et, kırmızı et, domates, patlıcan ve nar ticareti konularında görüşmeler yapılmıştır. Türk ve Rus tarafı karşılıklı olarak et ve et ürünleri ile hayvan yemi ve yem materyali ticareti konusundaki taleplerini ifade etmişlerdir.
Domates konusunda da Rusya Federasyonu hükümet kararnamesi ile karantinayla ilgili teknik hususlarda yaşanan sıkıntıların giderilmesi noktasında olumlu görüşmeler gerçekleştirilmiştir.
Toplantı neticesinde hazırlanan ve iki ülkenin talep ve isteklerinin bir araya getirildiği ortak mutabakat metni, her iki ülkenin Bakan Yardımcıları tarafından imzalanmıştır.
Görüldüğü üzere söz konusu toplantıda domates ihracatıyla et ithalatı konularının birbiriyle ilişkilendirilmesi söz konusu olmamıştır.
Dolayısıyla toplantıdaki görüşme sürecinin haberde iddia edildiği gibi olmadığı açıklıkla görülmektedir.
Et ithalatı uygulaması, ancak önümüzdeki süreçte ihtiyaç duyulması, akabinde gerekli sağlık şartlarını taşıması ve Türkiye tarafından uygunluğu tespit edilmesi durumunda ayrıca değerlendirilebilecektir.
Kamuoyunun bilgisine sunulur.”
Fakıbaba: Rusya'dan et ithalatına sıcak bakıyoruz
Gıda, Tarım ve Hayvancılık Bakanı Ahmet Eşref Fakıbaba İstanbul'da Bloomberg HT'nin düzenlediği Tarım Zirvesi'nde meslektaşlarımızın konuya ilişkin sorusunu yanıtlarken Rusya'dan et ithalatına sıcak baktıklarını söyledi.
Fakıbaba, haberimizde yer alan ve sektör temsilcileri tarafından dile getirilen görüşe atıfta bulunarak şunları söyledi: "Domates ihracını serbest bırakma girişimleri var ama bu bir karşılık açısından değil. Etteki ithalat beni üzüyor. İnşallah birkaç yıl içerisinde bu ithalatı bitirmeyi düşünüyoruz. Ama tabii fiyatlar uygun olursa Avrupa, Brezilya ya da Uruguay'dan alacağımıza, komşumuz Rusya'dan almakta hiçbir mahsur görmüyorum."
Rusya talebini 1 yıl önce dile getirmişti
Haberimizde de belirttiğimiz gibi Antalya'da yapılan Türkiye-Rusya Tarım Yürütme Komitesi 1. Dönem Toplantısı'nda, Türkiye kendi taleplerini, Rusya Federasyonu da kendi taleplerini dile getirdi. Birçok konu konuşuldu. Fakat bizim haberimize konu olan domates ve et ithalatı konusunda; Rusya "karkas et ve canlı hayvan alın" dedi. Türkiye; "domates ve diğer ürünlere yönelik yasağı kaldırın" dedi. Talepler karşılıklı kabul edildi. Mutabakat metnine yazıldı ve imzalandı.
Sonuç olarak Türkiye, Rusya'dan et alacak. Rusya'da Türkiye'den domates alacak. Mutabakat metninde iki ülkenin talepleri var mı? Var. Bunun için görüşmelerde pazarlık yapıldı mı? Yapıldı. Fakat domatesle et birbiriyle ilişkili değilmiş. O ilişkiyi biz kurmuşuz.Yani domates ihraç etmenin şartı et ithalatı olmayacakmış.
Kaldı ki, Rusya'nın et ve canlı hayvan alın talebi, bizim deyimimizle şartı yeni değil ki. Daha önce yapılan birçok görüşmede ifade ettiler. Bunu pazarlık konusu yaptıklarını eski Gıda,Tarım ve Hayvancılık Bakanı Faruk Çelik yaklaşık bir yıl önce açıkladı.
Türkiye Büyük Millet Meclisi'nin 1 Ekim 2016'daki resepsiyonunda Rusya konusu konuşulurken Bakan Faruk Çelik, bir gazetecinin, "Nerede tıkanıyor, ne istiyorlar?" sorusuna şu yanıtı vermişti: "Onların bizden bazı talepleri var: Rusya'dan canlı hayvan ithalatı yapmamızı istiyorlar. Dünya Hayvan Sağlığı Örgütü çerçevesinde konuları ele alıyoruz. Olmaz diye bir şey yok. Olabilir. Et ithal edebiliriz. Tabii ki gerekli sağlık, denetim testleri, tahlilleri var. O da olabilir ama bizim de vermek istediklerimiz var. Bunları masa başında konuşacağız. "
Faruk Çelik'in söylediği o masa başı konuşmaları bir yılın sonunda sonuçlandı. Türkiye, Rusya'dan canlı hayvan ve karkas et ithal edecek. Rusya'da domates ve diğer ürünlere yönelik yasağı kaldıracak. İki taraf bunu kabul etti ve imzaladı. Başka söze gerek var mı? Siz okurlarımızın takdirine bırakıyoruz.