Royalti ve lisans ödemelerinde yeni düzenleme
Hasan AKDOĞAN
GÜMRÜK VE DIŞ TİCARET
hakdogan@akddenetim.com
Daha önceki makalelerimde söz konusu ettiğim royalti ödemeleri konusunda Gümrükler Genel Müdürlüğü yeni bir düzenleme yaptı.
Genellikle, bir markanın kullanılması nedeniyle ithal edilen eşyanın satış koşulu gereği, yurtiçi satış hasılatının belli bir yüzdesi üzerinden ithalattan sonraki tarihlerde ödenen royalti ve lisans ücretlerinin Gümrük Kanunu uyarınca gümrük kıymetine (vergi matrahına) dahil edilmesi gerektiğini ve bu şekilde ödenen royalti ve lisans ücretlerinin, "tamamlayıcı beyan" ile gümrük idaresine beyan edilme zorunluluğu bulunduğunu, önceki makalelerimde belirmiştim. Keza; mali mevzuat açısından da durumu tartışarak gerekli uyarıları yapmıştım.
İthal edilen eşyanın satış hasılatı üzerinden yapılan royalti ve lisans ödemelerinin; ithalat anında malın FOB bedeline sözleşmede belirtilen oranın tatbik edilmesi suretiyle peşinen beyan edildiği ve ödemeye isabet eden gümrük vergisiyle KDV'nin tahakkuk ettirildiği, buna mukabil tamamlayıcı beyan yönteminin pek tercih edilmediği, ithalattan daha sonraki günlerde ödeme gerçekleştiğinde vergi dairesine gelir/kurumlar vergisi için muhtasar beyanname verildiği, bazı ticaret erbabının gümrük idaresine ödediği halde bir de vergi dairesine KDV ödediği, hatta bazı vergi dairelerinin gümrük idaresine ödenen KDV'yi kabul etmeyerek 2 No.lu KDV Beyannamesi'nin verilmesini istediği ve bu konuda mahkemelere yansımış ihtilafların bulunduğunu da belirtmiştim.
Gümrükler Genel Müdürlüğü'nün (2011/48) sayılı genelgesi ile uygulama yenilenerek gümrük idaresine beyan edilmesi gerekirken, 2 nolu KDV beyannamesi ile vergi dairesine beyan edilerek KDV'si ödenen bazı gümrük kıymeti unsurları ile ilgili olarak yapılacak işlemler şöyle sıralanıyor:
Royalti ve lisans ücretleri
1- 4458 sayılı Gümrük Kanunu'nun 27/1-c ve Gümrük Yönetmeliği'nin 56'ncı maddeleri uyarınca ithal eşyasının gümrük kıymetine dahil edilmesi gereken, ancak ihracatçı ve ithalatçı arasındaki sözleşme gereği miktarı gümrük yükümlülüğünün başladığı tarihten sonra belli olacak royalti ve lisans ücretlerinin gümrük idaresine beyan edilmemesi durumunda; beyan edilmeyen royalti ve lisans ücretine ilişkin fark Gümrük Vergisi, ÖTV ve KDV'nin ilgili gümrük idaresince yükümlüsünden gümrük mevzuatı hükümleri uyarınca takip ve tahsili,
2- Gümrükte ödenmeyen royalti bedeline ilişkin KDV'nin 1 veya 2 nolu KDV Beyannamesi ile vergi dairesine ödenmesi durumunda, bu tutara ilişkin KDV ek tahakkuku yapılmaması,
royalti bedeliyle ilgisi olmayan ve 2 nolu KDV beyannamesiyle ödenen KDV'nin göz önünde bulundurulmaması,
3- Royalti bedeline ilişkin KDV'nin hem gümrükte beyan edilmesi hem de 2 nolu KDV beyannamesi ile mükerrer olarak ödenmesi halinde, fazla ödenen vergi, 2 nolu KDV beyannamesi ile ödenen vergiden kaynaklandığından gümrük idaresince iade yapılmaması,
4- Royalti bedelinin gümrük kıymetine dahil edilmemesi durumunda, KDV'nin yanı sıra Gümrük Vergisi ve ÖTV açısından da vergi farkı ortaya çıkabileceğinden, vergilerin hesaplanmasında bu hususun da göz önünde bulundurulması,
gerekiyor.
Gümrük kıymetine giren sair unsurlar
5- Sonradan kontrol denetimleri neticesinde tespit edilen, Gümrük Yönetmeliği'nin 53'üncü maddesinin birinci fıkrası kapsamında beyan edilmesi mümkün olduğu halde bu şekilde beyan edilmeyen gümrük kıymeti unsurları ile ilgili KDV'nin 2 Nolu KDV beyannamesi ile vergi dairelerine yatırıldığının tespit edildiği durumlarda da KDV farkının yukarıda 2 nolu bentte açıklanan şekilde tespit edilmesi gerekiyor.
Aynı unsura ilişkin olarak Vergi Dairesine ödenen KDV'nin tevsiki
6- 2 ve 5'inci bentler çerçevesinde işlem yapılırken, 2 nolu KDV beyannamesi ile yatırılan tutar denetim elemanı tarafından tespit edilmiş ise bu tespite göre, gümrük idaresine sunulan belgelerden söz konusu tutarın 2 nolu KDV beyannamesi ile yatırıldığı tereddütsüz bir şekilde anlaşılabiliyorsa bu belgelere göre veya yeminli mali müşavir tarafından hazırlanmış, söz konusu hususları açıkça belirten bir rapor sunulmuş ise bu rapora göre işlem yapılır.
Ceza ve faiz uygulaması
7- Tespit edilecek KDV farkı ile ilgili olarak KDV Kanunu'nun 51'inci maddesi delaletiyle Gümrük Kanunu'nun 234'üncü maddesinin uygulanması, ayrıca söz konusu vergi farkı ile ilgili olarak Gümrük Yönetmeliğinin 150'nci maddesinin 3'üncü fıkrasında belirtilen tarihten itibaren Gümrük Kanunu'nun 193'üncü maddesinin 3'üncü fıkrası uyarınca faiz uygulanması gerekiyor.
Gümrük Vergisi ve ÖTV ile ilgili olarak da durumuna göre aynı şekilde Gümrük Kanunu'nun 234, ÖTV Kanunu'nun 16'ncı ve Gümrük Kanunu'nun 193'üncü maddesinin 3'üncü fıkrasına göre işlem yapılır.
Netice olarak; şirketler bakımından önemli olan, royalti bedelinin gümrük kıymetine dahil edilip edilmemesidir. Royalti bedeli gümrük kıymetine dahil edilmez ise; KDV'nin yanısıra Gümrük Vergisi ve ÖTV açısından da vergi farkını ortaya çıkaracak ve cezaları ile birlikte firmaların canı yanabilecektir. Durumun farkında olanlar yarışta bir adım önde oluyor diye zamanında uyarımı yapmıştım.
Yazara Ait Diğer Yazılar
Tüm Yazılar