Regülasyon ile teknoloji inovasyonunun birleşimi: RegTech

Sinem CANTÜRK

Fintech dünyasının giderek büyüyen parçası olan Regülasyon Teknolojileri (RegTech) artan bilgi sistemlerine dayalı mevzuat ve düzenlemeler ile günümüzde adından giderek daha fazla söz ettiriyor. RegTech, mevzuat ve uyum konularında daha inovatif, verimli ve etkin sonuçlar sağlayan teknolojiler olarak karşımıza çıkıyor. KPMG’nin küresel bazda gerçekleştirdiği RegTech araştırmaları gösteriyor ki, finansal hizmetlerde hızla değişen ve gelişen müşteri tercihleri, yeni iş modellerinin yarattığı rekabet, karmaşık regülasyon ve makroekonomik belirsizlikler sıkça karşımıza çıkıyor. Firmaların risk ve uyum birimleri, bu dış faktörlerden doğrudan etkileniyor. Bu birimlerin hem gerçek zamanlı ve esnek olması, hem de uygun maliyetli çözümler üretmesi bekleniyor. Bu aşamada RegTech, risk ve uyum birimlerinin gelecekteki ihtiyaçlarını karşılayan bir olgu haline geliyor.

RegTech ile hayatımızda ne değişecek? İnternetin büyüyen etkisi, mobil ve sosyal medya ağları müşteri tercihlerini şekillendiriyor. Karmaşık regülasyonların yarattığı ek maliyetler, finansal kurumlara güvenin azalması, durağan küresel büyüme ve makroekonomik belirsizliğe karşı hayata geçirilecek RegTech bileşenleri alternatif olarak ön plana çıkıyor. Bu trendleri şu şekilde özetlemek mümkün:

• Blockchain: Kişilerarası gerçekleştirilen tüm işlemleri ve paylaşılan bilgileri kayıt altında tutan, tüm taraflarca doğrulanmış dijital hesap defteridir. Çeşitli ödeme hizmetlerinde kullanılabilir ve ticari anlaşma, karşı kurum, finansal suç riski gibi riskleri ortadan kaldırmaya yarar.

• Dijital iş gücü: Risk izleme, raporlama, veri mutabakatı veya dağınık bilgiyi işleme gibi işlemlerin otomasyonu için kullanılan robotik süreç otomasyonu ve doğal dil işleme sistemleridir.

• Bilişsel makine / yapay zeka: Toplu veya dağınık veriden sonuçlar çıkarma sürecini otomatize eden derin öğrenme algoritmalarıdır. Bu algoritmalar, yeni model üretimi ve bakımına duyulan ihtiyacı ortadan kaldırarak, maliyet açısından avantaj yaratmaktadır.

• Büyük veri: Sosyal medya ve nesnelerin interneti, risk ve uyum fonksiyonlarını yakından ilgilendiren verilerin hızla çoğalmasına yol açmaktadır. Veri kaynakları, dağıtık işleme ve büyük veri analitiği araçlarına ilişkin çerçeve oluşturarak Büyük verinin gücünden fayda sağlanılabilir.

• Bulut bilişimi: Düzenleyici otoritelerin biraz şüphe ile yaklaştığı bulut bilişime bazı alanlarda yeşil ışık yakılmaya başlandığı bu dönemde, bulut bilişim hizmetleri, olgun yönetim hizmet modeliyle risk ve uyum çalışmalarının etkin olarak sağlanmasına yardımcı olmaktadır. (Stres testi, raporlama vb.)

• Gerçek zamanlı uyum: Uyumsuzluk vakalarına karşı firmaların anlık olarak uyarılmasını sağlayan sistemlerdir. Vakalar büyüyerek ciddi zararlara yol açmadan düzeltici aksiyonlar alınmasını sağlar.

RegTech çözümleri nasıl uygulanmalı?

Kuşkusuz RegTech çözümlerine ulaşmak kadar, onların uygulanması da önem taşıyor. Bu çözümlerin firmalara uygulanması ve gizli değerin ortaya çıkarılması için adımların doğru atılması gerekiyor. Örneğin, düzenleyici kuruluş ve otoriteler ile bu çözümlerin uygulanması hakkında proaktif olarak görüşmeler gerçekleştirilmeli. Bu görüşmelerin akabinde, firma bünyesinde mevcut teknolojilerin yeterliliği değerlendirilmeli. Yapılan değerlendirmeler neticesinde uygulanacak FinTech ve RegTech çözümlerine ilişkin yol haritası ortaya konmalı. Bu çözümler firma bünyesinde mi geliştirilecek, satın mı alınacak veya dış hizmet desteği yoluna mı gidilecek sorularına yanıt bulunmalı. Doğru ve kolay uygulanabilir RegTech çözümleri seçilmeli, böylece firmaların farklı birimlerinde ortaya çıkabilecek karmaşıklıkların çözümlenmesi hedeflenmeli.

Türkiye henüz işin başında

RegTech ile mevzuat ve düzenlemelere uyum sağlamak artık eskisi kadar zor değil. Algoritmalar sayesinde gerçek zamanlı uyumu sağlamak mümkün. Türkiye için sürecin henüz erken evrelerindeyiz. Küresel raporlarda Amerika Birleşik Devletleri, İngiltere ve İrlanda’da yerleşik RegTech firmalarının yoğunluğunu görüyoruz, ancak Türkiye henüz listede bulunmuyor. Bu kapsamda mevzuat teknolojilerine yatırımlarımız henüz başlangıç seviyelerinde. Türkiye’de RegTech konusunda farkındalığın orta vadede artması bekleniyor.