Reformdan sonra prim oranları nasıl olacak?
Sosyal güvenlik reformu olarak bilinen 5510 sayılı kanun 1 Ekim'de yürürlüğe girdi ve yeni dönemde prim oranları da değişti. 5510 sayılı kanun uyarınca alınacak sigorta prim oranları 'malullük, yaşlılık ve ölüm sigortaları primi, kısa vadeli sigorta kolları primi genel sağlık sigortası primi' olarak düzenlenmiştir.
Malullük, yaşlılık ve ölüm sigortaları primi
Uzun vadeli sigorta kolları: malullük, yaşlılık ve ölüm sigortası kollarıdır. Malullük, yaşlılık ve ölüm sigortaları prim oranı, sigortalının prime esas kazancının yüzde 20'sidir. Bunun yüzde 9'u sigortalı hissesi, yüzde 11'i işveren hissesidir. Sosyal güvenlik reformu öncesinde, SSK ve Bağ-Kur sigortalıları için yüzde 20 olarak uygulanan malullük, yaşlılık ve ölüm sigortası prim oranında bir değişiklik yapılmamıştır.
Yukarıda yer alan yüzde 20 oranına 4/(a) sigortalılarından 5510/40'ıncı maddeye göre 60 fiili hizmet gün sayısı eklenecek işlerde 1 puan, 90 fiili hizmet gün sayısı eklenecek işlerde 1,5 puan, 180 fiili hizmet gün sayısı eklenecek işlerde ise 3 puan ilave edilecek. Yine 4/(c) bendi kapsamında çalışan sigortalılar için ise uygulanacak malullük, yaşlılık ve ölüm sigortaları prim oranı, yüzde 20 oranına; 5510/40'ıncı maddeye göre 60 fiili hizmet gün sayısı eklenecek işlerde 3,33 puan, 90 fiili hizmet gün sayısı eklenecek işlerde 5 puan, 180 fiili hizmet gün sayısı eklenecek işlerde 10 puan eklenerek hesaplanacak. Bu şekilde bulunan farka ait primin tamamı işveren tarafından ödenecek.
Kısa vadeli sigorta kolları primi
Kısa vadeli sigorta kolları: İş kazası ve meslek hastalığı, hastalık ve analık sigortası kollarıdır. Prim oranı, yapılan işin iş kazası ve meslek hastalığı bakımından gösterdiği tehlikenin ağırlığına göre yüzde 1 ila yüzde 6,5 oranları arasında olmak üzere, Sosyal Güvenlik Kurumu'nca belirlenecektir. Bu primin tamamını işveren ödeyecektir.
Reform öncesinde, iş kazası ve meslek hastalığı primi oranı yüzde 1,5 ve yüzde 7 arasında iken, prim oranı düşürülmüştür.
Genel sağlık sigortası primi
Genel sağlık sigortası: Kişilerin öncelikle sağlıklarının korunmasını, sağlık riskleri ile karşılaşmaları halinde ise oluşan harcamaların finansmanını sağlayan sigorta koludur. Genel sağlık sigortası primi, kısa ve uzun vadeli sigorta kollarına tabi olanlar için prime esas kazancın yüzde 12,5'idir. Bu primin yüzde 5'i sigortalı, yüzde 7,5'i ise işveren hissesidir.
Yalnızca genel sağlık sigortasına tabi olanlar ile 5510/60.md 1-(e) bendi ve 5510 sayılı kanunun geçici 13'üncü maddesinde belirtilenlerin genel sağlık sigortası primi, prime esas kazancın yüzde 12'sidir.
Sosyal güvenlik reformu öncesinde, SSK sigortalıları için yüzde 11 hastalık, yüzde 1 analık primi alınmaktaydı. Yine, iş kazası ve meslek hastalığında düşürülen yarım puanlık primi oranı da dikkate alındığında işverenlerin prim oranında değişiklik olmadığı görülmektedir. Ancak, Bağ-Kur sigortalıları için yüzde 20 olarak uygulanan sağlık sigortası prim oranında düşüş olmuştur.
İşsizlik sigortası primi
İşsizlik sigortası, 4447 sayılı kanunla getirilen düzenlemeyle 01.06.2000 tarihinden itibaren yürürlüğe girmiştir. 4447 sayılı kanun kapsamına giren tüm sigortalılar, işverenler ve devlet, işsizlik sigortası primi ödeyecektir. İşsizlik sigortası primi, sigortalının prime esas aylık brüt kazançlarından, yüzde 1 sigortalı, yüzde 2 işveren ve yüzde 1 devlet payı olarak alınacaktır.
Sosyal güvenlik reformu işsizlik sigortası prim oranlarında herhangi bir değişiklik yapmamıştır.