Reel sektör dış kredide zorlanmıyor!

Merkez Bankası verilerine göre, reel sektörün yurtdışından sağladığı uzun vadeli kredi borcu mayıs ayında 1.1 milyar dolar arttı. Bu yıl ilk dört ayda azalan uzun vadeli kredinin mayısta yeniden artış göstermesi ilginç. Reel sektörün dış krediyi artırdığı mayıs ayında, finansal kesimin borcunda ise 24 milyon dolarlık bir azalma oldu. Ancak, finansal kesimdeki bu azalma, bankaların kredilerinde bir azalma olduğunu göstermiyor; tam tersine mayıs ayında bankaların sağladığı uzun vadeli kredilerin 150 milyon dolar arttığı, bankacılık dışı finansal kuruluşların kredilerindeki 174 milyon dolarlık gerilemeyle toplam düşüşün 24 milyon dolar olduğu görülüyor.

Reel sektörün 2008 yılı sonunda 99.3 milyar dolar olan uzun vadeli kredi borç bakiyesi, mart sonunda 95.5 milyar dolara, nisan sonunda 95.5 milyar dolara inmişti. Mayıstaki bakiye ise 96.6 milyar dolar oldu.

Finansal kuruluşların 2008 sonunda 41.1 milyar dolar düzeyinde bulunan borç bakiyesi ise ilk çeyrek sonunda 38.1 milyara indi, nisan ve mayıs sonunda da 37.1 milyar dolar düzeyinde gerçekleşti.

Reel sektör kuruluşları küresel krizin etkilerini halen çok şiddetli bir şekilde hissettirdiği mayıs ayında dış kredi bulabildiklerine göre, Türkiye ve Türk şirketleri için sorun geride kalmış mı sayılmalı? Bu soruya "evet" yanıtı verebilmek keşke mümkün olsaydı. Elbette yalnızca rakamlara bakılarak krizin büyük ölçüde geride bırakıldığı dile getirilebilir, ancak bunun sağlıklı bir değerlendirme olmayacağı da ortadadır.

Aslında, özel sektörün uzun vadeli dış kredi borcunun hangi ülkelere karşı olduğuna bakmak bile, bu kredi akışının kaynağı konusunda bilgi veriyor. Mayıs sonunda toplam uzun vadeli borç 137.7 milyar dolar. Alacaklı ülkeler arasında ilk sırayı 27.4 milyar dolarla İngiltere alıyor. İkinci sırada 17.5 milyar dolarla Bahreyn, üçüncü sırada 13.5 milyar dolarla Almanya var. Malta'nın, 12.6 milyar dolarlık alacakla, 12.4 milyar alacağı bulunan ABD'yi geride bırakması pek normal olmasa gerek. Ya da 2.9 milyar dolar borçlu olduğumuz Cayman Adaları'nın yerini bilen var mı?

Belli ki özel sektör, yurtdışında büyük bir serbesti içinde tutabildiği kendi parasını döndürüp duruyor. Öyle olmasa haritada yerini zor bulacağımız Malta'ya bu kadar borçlu olmaz, adı yalnızca özel sektörün kaynak yaratması sırasında anılan Cayman Adaları borçlu olduğumuz "ülkeler" arasında yer almazdı.

Reel sektörün mayıs sonunda 96.6 milyar dolar düzeyinde bulunan uzun vadeli kredi borcunun hangi sektörlerde yoğunlaştığına gelince… Hizmetler sektöründe 55.7, sanayide 40.6 milyar dolarlık borç söz konusu.

Hizmetler kapsamında en büyük borç 17.5 milyar dolarla gayrimenkul, kiralama ve iş faaliyetleri alt sektörüne ait. İkinci sırada ise 15.8 milyar dolarla ulaştırma, depolama ve haberleşme yer alıyor.

Sanayideki 40.6 milyar dolarlık borcun ise 28.7 milyar doları imalat, 7.7 milyar doları elektrik, gaz ve su, 4.2 milyar doları da madencilik sektörlerine ait bulunuyor.