Reel kesimin güveni yerinde

Merkez Bankası'nın iktisadi yönelim anketine göre reel kesim güven endeksi haziranda 2.5 puan daha artarak 99.4 düzeyine yükseldi. Yani, reel kesim kuruluşlarının ekonomiye duydukları güven, haziranda biraz daha artmış oldu. Öyle ki, reel kesim güven endeksi son bir yılın en yüksek düzeyine çıkmış durumda. Endeks, geçen yılın haziran ayında 98.3 düzeyindeydi. Güven endeksi, geçen aralık ayında 52.2 ile dip noktaya inmişti. Endeks, böylece altı ayda 47.2 puan ya da yüzde 90 oranında arttı.

Reel kesim endeksinin 100'ün altında bulunması, anketin kapsadığı reel kesim temsilcilerinin ekonomiye güveninin azaldığı kötümser görünümü, 100'ün üstündeki endeks ekonomik faaliyetlere ilişkin güvenin arttığı iyimser görünümü simgeliyor. Endeksin 100'e eşit olması ise ekonomideki istikrarlı görünüm anlamına geliyor. Kuşkusuz, son dönemde yaşandığı gibi 100'ün altında olmakla birlikte artış eğilimi gösteren endeks, olumlu yönde bir gidiş anlamı taşıyor.

Reel kesim güven endeksi, sekiz soruya verilen yanıtlardan oluşturuluyor:

-Toplam sipariş miktarı için normal üstü diyenlerle normal altı diyenlerin farkı yine negatif, ancak bu oran mayısa göre 5.4 puan geriledi.

-Mamul mal stok miktarında mayıs ayına göre artış oldu, yani olumsuz bir gelişme söz konusu.

-Gelecek üç aylık döneme ilişkin üretim hacmi beklentisi negatif yönde gelişti. Üretimin artacağını söyleyenlerle azalacağını söyleyenlerin mayıs ayında yüzde 29.1 olan farkı, haziranda yüzde 17.4'e indi.

-Gelecek üç aylık dönem için tahmin edilen toplam istihdamın yine negatif olduğu, ancak negatif oranın küçüldüğü dikkati çekti. Gelecek üç ayda istihdamını artıracağını söyleyenlerle azaltacağını söyleyenlerin mayısta negatif yüzde 7.5 olan oranı, haziranda yine negatif olmak üzere yüzde 2.5'e geriledi.

-Son üç ayda alınan toplam sipariş miktarında önemli bir artış kaydedildi. Mayıs ayında istihdam için arttı-azaldı diyenlerin farkı yüzde 1.1 düzeyinde bulunuyordu. Bu fark, haziranda yüzde 17.4'e çıktı.

-Gelecek üç ayda alınacağı umulan ihracat sipariş beklentisinde de artış var. Mayıs ayında yüzde 13.9 olan artacak-azalacak diyenler dengesi, haziranda yüzde 14.5'e yükseldi.

-Reel kesim güven endeksine katılan 1.650 katılımcı, yatırım konusunda halen pek hevesli görünmüyor. Yatırım harcaması yapma eğilimi, negatif olmak üzere yüzde 34.1'den yüzde 29.3'e indi.

-Reel kesim güven endeksinin özeti gibi görülen "sanayi dalınızdaki genel gidişat konusunda bir ay öncesine kıyasla görüşünüz nedir" sorusuna verilen yanıtlar ise mayısa göre daha olumlu olunduğunu ortaya koyuyor. Mayıs ayında yüzde 8.2 olan iyimser-kötümser farkı, haziranda yüzde 15.8'e çıktı.

Tablo böyle. Reel kesim hızla kötümserlikten sıyrılıyor ve iyimserlik çizgisine geçmeye ramak kalmış bulunuyor. Sokakta, toplantılarda, açıklamalarda dile getirilenlerle ankete verilen yanıtlar arasında bir fark olduğu kesin. Peki, hangisine mi daha çok itibar etmeli. Bunun yanıtı herkesin kendinde…