Reel kesim güveninin yönü

Önce bardağın dolu tarafı: "Reel kesim güven endeksindeki iyileşme sürüyor. Haziran ayında 99.4 olan reel kesim güven endeksi, temmuzda 100.1'e ulaştı. Endeks, on üç ay aradan sonra ilk kez 100 sınırını geride bırakmış durumda. Güven endeksi, daha önce son olarak geçen yılın mayıs ayında 100.7 düzeyinde gerçekleşmiş, daha sonra ise on üç  ay boyunca 100'ün altında kalmıştı. Ayrıca, geçen yılın aralık ayında 52.3 ile dip yapan reel kesim güven endeksi, söz konusu aydan bu yılın temmuzuna kadar olan dönemde yüzde 91 oranında artış gösterdi.

Şimdi de bardağın boş tarafı: Reel kesim güven endeksindeki artış hız kesti. Endeks, dip yaptığı geçen yılın aralık ayından bu yana en yavaş artışı bu yıl temmuz ayında gösterdi. Temmuzdaki artış 0.7 puanda kaldı. Son üç aydaki toplam sipariş miktarı, mevcut toplam sipariş miktarı, mevcut mamul mal stok miktarı, gelecek üç aydaki toplam istihdam beklentisi ve sabit sermaye yatırım harcaması endeksi artış yönünde etkiledi. Ancak genel gidişat eğilimi, gelecek üç aydaki ihracat sipariş miktarı ve gelecek üç aydaki üretim hacmine ilişkin değerlendirmeler endeksi azalış yönünde etkileyen faktörler oldu.

Bardağa hangi tarafından bakmayı tercih edersiniz? Reel kesim güveninin arttığını söylemek de doğru, artışın hız kestiğini, hatta ağustos ayında tersine dönüş olabileceğini söylemek de.

Ankete katılan sanayicilere yöneltilen soruların en önemlilerinden biri, genel gidişatla ilgili olan soru. "Sanayi dalınızdaki genel gidişat konusunda bir ay öncesine kıyasla görüşünüz" nedir sorusuna verilen yanıtlarda geçen yılın kasım ayından bu yana ilk kez olumsuz yönde bir gelişme görüldü. Geçen yıl kasımda genel gidişatla ilgili olarak iyimser olduğunu belirtenlerin oranı yüzde 2.4, kötümser olduğunu ifade edenlerin oranı yüzde 71.4 düzeyindeydi ve denge oranı negatif yüzde 69'du. Denge oranı, daha sonra düzenli olarak geriledi ve bu yıl mayısta yüzde 8.2 ile artıya geçildi. Mayısta iyimserlerin oranı yüzde 29.7'ye çıkarken, kötümserlerin oranı yüzde 13.9'da kalmış ve denge yüzde 8.2 olmuştu. Bu olumlu tablo, haziranda daha da belirginleşti. Haziranda iyimserlerin oranı yüzde 29.7'yi buldu, kötümserlerin oranı yüzde 13.9'a indi, denge oranı da pozitif olmak üzere yüzde 15.8 düzeyinde gerçekleşti. Ancak, temmuzda durum değişti. Genel gidişat konusunda iyimser olduğunu belirtenlerin oranı yüzde 24.7'ye indi, yüzde 57.2'lik kesim durumun aynı olduğunu dile getirdi, kötümser olduğunu belirtenlerin oranı ise yüzde 18.1'e yükseldi. Bunun sonucunda da haziranda yüzde 15.2 olan iyimser-kötümser farkı, temmuzda yüzde 6.6'ya geriledi.

İşte genel gidişata ilişkin tablonun bozulmuş olması, hem bir yandan temmuzdaki iyileşmeyi sınırladı, hem de ağustos ayına ilişkin olarak daha temkinli tahmin yapılması sonucunu doğurdu. Genel gidişat konusunda dile getirilen kötümserlik, reel kesim güven endeksindeki artışın ağustosta durabileceği, hatta bir gerileme ortaya çıkabileceği tahminlerini güçlendirdi.