“Rayiç yerine ekspertiz gelmeli sanayicideki arazi imara açılmalı”
Geçtiğimiz yıldan bu yana Türkiye’de gündem, artan enflasyon ve getirdiği fiyat artışları. Gıda ve hızlı tüketimin yanı sıra artışlardan fazla nasibini alan konut fiyatları ile kiralar oldu.
İstanbul, Ankara, İzmir gibi büyükşehirlerin yanı sıra Anadolu’nun orta düzey kentlerinde dahi haberlerde kiracı ile ev sahibi arasında yaşanan sorunları haberlerde okuduk, izledik. İnşaat malzemelerinde de yaşanan artışların da etkisiyle, gayrimenkul projelerinin geçmiş yıllara göre temeli atılmıyor. Bunun en önemli nedenleri arasında kredi oranları ve arsa stoku.
Geçtiğimiz hafta CVS Hava Kent Yapı Kooperatifi Yönetim Kurulu Başkanı Erkut Çavuş ile bir araya geldik. DÜNYA'ya açıklamalarda bulunan Erkut Çavuş, İnşaat şirketlerinin arsa bulmakta zorlandığını dile getiriyor.
Geçmiş yıllarda gayrimenkul şirketlerinin elinde yeterli oranda arsa bulunduğunu, ancak şimdilerde bunun sorun haline geldiğini anlatan Erkut Çavuş, “Özellikle İstanbul ve yakın bölgesinde imara hazır haldeki arsaların önemli kısmı sanayi şirketlerinin elinde.
Türkiye’nin önde gelen grupları olarak gördüğümüz bu sanayi şirketleri gayrimenkul işine girmediler ve girmiyorlar da. Ancak arazi zengini birçoğu. Bunların uzun süre kullanılmaması sektörü etkiliyor. OSB’lerde yatırım yapılmayan araziler geri alınıyor. Bu tür alanlar da kullanıma açılmalı veya ekonomiye kazandırılmalı” diyor.
Rayiç bedel yerine ekspertiz raporu şart
Türkiye’de rayiç bedel sorunu olduğunu, bunun da proje üretimi veya satışında sorun olduğunu dile getiren Erkut Çavuş, “Örneğin 20 dönümlük arazinin ederi normalde 20 milyon dolar ise, rayiç bedele baktığımızda karşımıza 200 bin dolar çıkıyor.
Aradaki uçurum, vergiye de yansıyor. Bunun bedeli de vergide birkaç yüz bin TL ediyor. Ev satışlarında da aynı durum var. Burada bankaların yaptığı gibi ekspertiz bedel uygulamasına gidilmeli. Hem devletin kaybı olmayacaktır hem de arazilerin kullanımı konut üretimine açılacaktır” diye anlatıyor.
Gayrimenkul devleri de kooperatife dönüyor
Konut satışlarında en ciddi sorunlardan birinin de kredi oranı olduğunu söyleye Çavuş, “Aslında kredi oranını karşılayabilenler de bu kez bankalardan kredi almakta zorlanıyor. Bu sorun şirketlerin de temel sorunu. Şirketler bu sorunu çözmek için kooperatif prensibine döndü. Türkiye’nin yeni nesil gayrimenkul kooperatif sistemini oluşturan Hava Kent, ödüllü projeleriyle artık takip edilen bir marka haline geldi. Türkiye’nin önde gelen gayrimenkul şirketlerinde son birkaç aydır kooperatif sistemine döndüğünü gördük. Bizimle görüşüp sistem hakkında bilgi alanlar da oldu” diyor.
Havacılar kurdu, küresel ödül aldı
2016 yılında kurulan Hava Kent’in hava yolu çalışanları tarafından kurulduğunu hatırlatan Erkut Çavuş, “Bugüne kadar İstanbul’da 3 proje üreten, bu projelerle ödül alan Hava Kent markamız, geçmişteki kooperatif algısını da inovatif hale getirdi.
Türkiye’nin ilk ve tek ödüllü kooperatifi olan Taşoluk 2 projesi, International Property Awards yani Uluslararası Emlak Ödülleri’nden Toplu Konut Mimarisi ödülünü kazandı. Hem finansman modelimiz ve benzerlerine göre daha ekonomik olması, hem tasarımlarımız, hem de üyelerin katılımcı yapısı; yani onların önerileri, fikirleri güçlü, modern, ekonomik yapıları oluşturmamızı sağlıyor” dedi.