Raporlu işçinin ücretinden kesinti olur mu?

Şirketimiz çalışanlarının almış olduğu 1 günlük ve 2 günlük raporların ücretlerini SSK karşılamamaktadır. Çalışanların almış olduğu 1 ve 2 günlük raporlar için SSK primlerini aldığı rapor doğrultusunda yatırmaz isek doğru olur mu? Ayrıca bu 1 ve 2 günlük raporlu günlerde kişi işyerimizde çalışmadığı için bu günler için maaşından raporlu gününe göre kesinti yapabilir miyiz? (Örnek: 2 gün rapor aldıysa 2 günlük maaşını kesebilir miyiz?) Hilmi ÜLKÜ

Özellikle işverenler ve çalışanlar arasında en fazla tartışma konusu olan konunun, istirahatli olunan sürelerde sigorta priminin yatırılıp yatırılmayacağı olduğu söylenebilir.

Sosyal Sigortalar Kanunu'nun 37. maddesinde: Hastalık sebebiyle geçici iş göremezliğe uğrayan sigortalılardan geçici iş göremezliğin başladığı tarihten önceki bir yıl içinde en az 120 gün hastalık sigortası primi ödemiş bulunan ve sigortalılık niteliği devam edenlere, geçici iş göremezliğin üçüncü gününden başlamak üzere, her gün için geçici iş göremezlik ödeneği verilmektedir.

Görüldüğü üzere, yasa hükmü uyarınca sigortalılara, ilk iki gün için geçici iş göremezlik ödeneği verilmemektedir.

Sosyal Sigortalar Kanunu'nun 89. maddesi gereğince, iş kazası, meslek hastalığı veya hastalık halinde verilecek geçici iş göremezlik ödeneği, sigortalının sağlık tesislerine yatırılmak yahut bakımı Kurumca sağlanarak kaplıca veya içmelere gönderilmek yoluyla tedavi ettirildiği takdirde, 78 ve 88. maddeler gereğince hesaplanacak günlük kazancının yarısı, ayakta tedavi ettirildiğinde ise üçte ikisidir. Geçici iş göremezlik ödenekleri haftalık olarak ve işledikten sonra kurumca verilmektedir.

Raporun, Sağlık Bakanlığı sağlık tesisinden ya da SGK ile anlaşmalı özel sağlık kurumlarından alınması halinde geçici iş göremezlik ödeneği verilmektedir. SGK ile anlaşma yapmamış özel kurumlardan alınan sağlık raporlarına geçici iş göremezlik ödeneği verilmemekte, ancak bu raporun sağlık bakanlığı hastanelerine onaylatılması halinde geçici iş göremezlik ödeneği verilmektedir.

İşverenlerin ne istirahat süresinin ilk iki gün için, ne de tüm istirahat süresince ücret ödeme ve sigorta günü bildirme yükümlülüğü bulunmamaktadır. Ancak, işveren dilerse sigortalıların istirahatli (raporlu) bulundukları sürede atıfet kabilinden (iyilik olsun diye) işçilere ücretlerini ödeyebilir. Bunda herhangi bir sakınca bulunmamaktadır. Sigortalıların istirahat süresince çalışmaları yasaklanmış olup, çalışmadan ücret almaları mümkündür.

Sosyal Güvenlik Kurumu'ndan geçici iş göremezlik ödeneği alan sigortalılara istirahatlı bulundukları devrede işverenlerce ödenen geçici iş göremezlik ödeneği ile o devredeki kazancı arasındaki fark ücretlerin veya bu devrede Sosyal Güvenlik Kurumu'nca ödenen geçici iş göremezlik ödeneği dikkate alınmadan ödenen tam ücretlerin tüzük, yönetmelik, toplu sözleşme gibi genel düzenleyici tasarruflara dayanarak veya işverence atıfet kabilinden ödenmiş olmasına bakılmaksızın prime tabi tutulması ve istirahatli sigortalının SGK'ye bildirime devam edilmesi gerekmektedir.

Bu fark ücretlerin prime esas asgari günlük kazancın altında kalması halinde, prime esas asgari günlük kazanca tamamlanmak suretiyle iş kazaları ve meslek hastalıkları sigortası primi de dahil olmak üzere prime tabi tutulması ve bu primlerin ilişkin olduğu sürenin, aylık prim ve hizmet belgesinde gün sayısı olarak gösterilmesi gerekmektedir.

4857 sayılı İş Kanunu'nun 48. maddesindeki, "Hastalık nedeni ile çalışılmayan günlerde Sosyal Sigortalar Kurumu tarafından ödenen geçici iş göremezlik ödeneği aylık ücretli işçilerin ücretlerinden mahsup edilir." hükmünün bir zorunluluk olarak dikkate alındığı görülmektedir. Ancak, uygulamada farklı görüşler de olmakla birlikte, bu düzenleme, hastalık nedeni ile çalışılmayan günlerde Sosyal Sigortalar Kurumu tarafından ödenen geçici iş göremezlik ödeneğinin aylık ücretli işçilerin ücretlerinden mahsup edilebilmesi noktasında işverene bir takdir yetkisi vermektedir. Dolayısıyla, işverenlerin raporlu işçiye bu sürede ücret ödeme yükümlülüğü olmadığı gibi, ücret ödenmemişse sigorta primi de yatırması söz konusu olmayacaktır.