Ramazan ayında yapacağınız bağış ve yardımlar için vergi indirimi

VERGİ PORTALI / Bilgütay YAŞAR

Ramazan ayı ülkemizde yardımlaşma duygularının yükseldiği kutsal bir ay. Bu nedenle Ramazan ayında yardıma muhtaç insanlara yapılan yardımlar, çalışanlara verilen bayram hediyeleri ve hayır kuruluşlarına bağışlar oldukça fazlalaşmaktadır. Ben de bugünkü yazımda yapılan yardım ve bağışların vergisel etkileri üzerine siz Dünya okurlarını bilgilendirmek istedim. 

Gerek şirketlerimizi gerekse kişileri yardım yapma konusunda kısıtlayan bir vergi kuralı yok. Yardımı alanlar açısından akla veraset ve intikal vergisine tabi olup olmadığı gelebilir. Ancak ilgili kanunun 3’üncü maddesinde sayılan dernek, vakıf ve benzeri kurumların vergiden muaf olmaları, yine kanunun 4’üncü maddesine göre örf ve adete göre verilmesi olağan olan hediyeler ile her türlü sadakaların vergiden istisna olması nedeniyle, bu çerçevede yapılacak yardım ve bağışların veraset ve intikal vergisine tabi olması söz konusu değildir. Bu nedenle bol bol yardım yapabilirsiniz. Vergi kanunlarımızda, yardım ve bağışları arttırmak için bazı teşvik edici hükümler yer almıştır. Gerek GVK'da gerekse KVK'da öngörülen şartlarla yapılan bağış ve yardımlar vergi matrahının hesabında indirim olarak dikkate alınabilmektedir. Böylece devletimiz de bir anlamda daha az vergi alarak bu çabalara destek olmaktadır. Bağış ve yardımlarda vergi indiriminin şartları ve kapsamı; kişiler için gelir vergisi kanununda, kurumlar için ise kurumlar vergisi kanununda düzenlenmiştir. Sıkça rastlanan bazı bağış ve yardımlardaki uygulama kısaca şöyledir: 

Vergi indiriminden yararlanacak bağış ve yardımlar 
1- Kamuya, kamu yararına çalışan derneklere ve Bakanlar Kurulu’nca vergi muafiyeti tanınmış vakıfl ara makbuz karşılığı yapılan bağışlar vergi matrahından indirilebilecektir. Ancak yapılan bağış ya da yardımın indim yapılacak tutarı beyan edilen gelirin %5’i ile (Kalkınmada öncelikli yörelerde %10) sınırlı olacaktır. 
2- Yine kamu kuruluşlarına, okul, sağlık tesisi, öğrenci yurdu gibi kanunda sayılan tesislerin yapılıp bağışlanması ya da bu tesislerin faaliyetlerini devam ettirmeleri için yapılacak her türlü nakdi ve ayni bağış ve yardımlar yukarıdaki gibi %5 sınırı olmaksızın vergi matrahından indirilecektir. 
3- Mülki idare amirinin izni ve denetimine tabi olarak yaptırılacak ibadethaneler ile Diyanet İşleri Başkanlığı’nın denetimine tabi olan yaygın din eğitimi veren kuruluşlara yapılacak yardım ve bağışlar da yine sınır olmaksızın vergi matrahından düşülebilecektir. 
4- Fakirlere yardım amacıyla gıda bankacılığı faaliyetinde bulunan dernek ve vakıfl ara bağışlanan gıda, temizlik, giyecek, yiyecek ve yakacak maddeleri yardımları da sınırsız olarak vergi matrahından düşülebilecektir. 
5- Kızılay ve Yeşilay'a yapılacak bağışlar da sınıra tabi olmaksızın indirim konusu yapılacaktır. 

Yukarıda yapılan açıklamalardan da anlaşılacağı üzere, yardım ve bağışların muhtaç kişilere doğrudan verilmesi durumunda vergi indiriminden yararlanılması mümkün olmayacaktır. Vergi indiriminden yararlanmak için mutlaka yukarıda belirtilen kurumlar aracılığıyla yardım yapmak gerekecektir. 

KDV durumu 
KDV mükellefl eri tarafından yukarıda sayılan kuruluşlara (Kamu, kamu yararına çalışan dernekler, vergiden muaf vakıfl ar…) yapılacak bedelsiz mal teslimi veya hizmet ifası şeklindeki yardımlar ile gıda bankacılığı faaliyetinde bulunan dernek ve vakıfl ara bağışlanan gıda, temizlik, giyecek ve yiyecek maddelerinin verilmesi KDV’den istisna tutulmuştur. Dolayısıyla bu teslimler için KDV hesaplanmasına gerek yoktur. Ancak bu teslimler KDV açısından kısmi istisna kapsamına girdiğinden bu teslimlerle ilgili daha önce indirim konusu yapılan KDV’lerin düzeltilmesi ve gider yazılması gerekecektir. 

Çalışanlara verilen Ramazan ya da bayram paketlerinin durumu 
İşletmeler bazen kendi ürettikleri ürünlerden oluşturdukları, çoğunlukla da dışarıda hazırlattıkları yiyecek paketlerini çalışanlarına ramazan ya da bayram paketi olarak dağıtabilmektedirler. Bizim Gelir Vergisi Kanunu’na göre çalışanlara, hizmetleri karşılığı verilen nakdi ya da ayni her türlü menfaat ücret sayılmakta ve ücret olarak da vergilendirilmektedir. Vergilendirilmeyecek menfaatler için kanunda özel düzenlemeler yapılmıştır. Örneğin; yemek için verilen yemek fişleri, toplu ulaşım yaptırılması, sağlık sigortası gibi. Maalesef bayramlarda ya da ramazanda verilen hediye paketleri için böyle bir istisna düzenlemesi bulunmamaktadır. Bu nedenle çalışanlara dağıtılan bu paketlerin ücret sayılıp vergilendirilme riski bulunmaktadır. 

Önerim belirlenecek bir tutarı aşmayan bu tür hediyeler için de ücret istisnası düzenlemesinin yapılmasıdır. Vergiden indirilsin ya da indirilmesin gücü yeten herkese bol yardımlı Ramazan günleri dilerim.