Rakamlarla kültür-sanat...

Çok etkileyici bir araştırma var elimde: Dr. Ş. Zeynep Ekşioğlu ve İKSV'den Özlem Ece tarafından yazılan İstanbul Kültür Sanat Vakfı (İKSV) Ekonomik Etki Araştırması... Bu çalışma, alanında bir ilk. İKSV'nin 2011 yılındaki etkinliklerinin tetiklediği doğrudan ve dolaylı harcamalar hakkında rakamsal bilgilere yer veriliyor; bir kültür-sanat kurumunun ekonomiye yapabileceği etki ve katkının boyutları ekonomik verilerle ortaya koyuluyor.
 

Bu araştırmaya göre İKSV tarafından 2011 yılında düzenlenen etkinliklere katılan izleyici sayısı 400 binin üzerinde. Yabancı konuk sayısı yaklaşık 10 bin. Etkinliklerin düzenlendiği bölgelerde katılımcılar tarafından yapılan bilet dışı harcama 17.3, etkinliklerin tetiklediği doğrudan ve dolaylı harcamaların toplamı 38.3 milyon TL. Bu miktarın ekonomi genelinde yarattığı ek gayrisafi katma değer ise 31.7 milyon TL.  Sonuçta İKSV etkinliklerinin yarattığı ekonomik etki, 70 milyon TL'ye ulaşıyor. Bu değer, yıllık ciroları 40 milyon TL'nin altında kalan KOBİ'lerden neredeyse 2 kat daha fazla.

İKSV, 2011 yılında aldığı 2 milyon TL'lik kamusal destekten çok daha fazla vergi geliri yaratmış. Kamuya doğrudan aktardığı vergi 4.7, etkinliklere katılan yerli ve yabancı konukların yaptığı bilet dışı harcamalardan elde edilen katma değer vergisi ise 2 milyon TL'nin üzerinde...
 

Araştırmada kimi Avrupa ülkeleri Kültür Bakanlıkları bütçelerine de yer veriliyor: 2010 için Almanya 8.3, Fransa 12, İngiltere 8.8, İtalya 6.7, Rusya 4.4 milyar; Türkiye ise 690 milyon Euro... Bu ülkelerde devletin kişi başına düşen kültür harcaması Almanya 101, Fransa 197, İngiltere 143, Rusya 30, Türkiye ise yalnızca 10 Euro... 2013 yılı bütçe tasarısına göre Bakanlığın bütçesi yaklaşık 1.85 milyar TL. Toplam bütçe havuzundaki payı ise binde 47. 
 

Kimi kentlerde devletin doğrudan yaptığı kültür harcamalarına baktığımızda 2009 için bu rakam Lüksemburg'ta 748 Euro iken Liverpool'da 600, Berlin'de 165, Venedik'te 99 Euro... İstanbul'da ise yalnızca 20 Euro...
 

Gelelim kültür tüketimine: 2010'da tiyatroya Londra'da 14.1, New York'ta 28.2, İstanbul'da 2.3 milyon kişi; sinemaya Londra'da 41.6, İstanbul'da ise 10.3 milyon kişi gitmiş...
 

2010'da kültür üretimine baktığımızda örneğin tiyatro gösterisi sayısı Londra'da 32 bin 448, New York'ta 43 bin 4 iken İstanbul'da ise 6 bin 900...

 

Araştırma çok kapsamlı. Verilerin yalnızca bir kısmını aldım durumun önemini değerlendirebilmemiz için. Bu rakamlar ışığında kültür, sanat ve edebiyat adına yapılan her şeyi desteklemek bir görev diye düşünüyorum. 
 

Araştırmada, tavsiye edilen temel politikalar da sıralanıyor. Bunlardan bazıları şöyle: Kültür ve sanat alanında faaliyet gösteren vakıfların tedarikçilere ödedikleri KDV miktarlarını geri alabilmelerine yönelik bir çözüm bulunması. Örneğin bu alandaki yatırımlarda KDV ödenmemesi.
 

Sponsorluk harcamalarının gider yazılabilmesi.

Milli Piyango gelirlerinin bir bölümünün kültür ve sanat etkinliklerinin desteklenmesi için tahsisi.
 

Kültür ve Turizm Bakanlığı'nın genel bütçe içindeki payının binde 5'ten en az yüzde 1'e yükseltilmesi.
 

Bu veriler ışığında anlatacak, konuşacak daha çok şey var. Önümüzdeki yazılarda konuya devam edeceğiz.