Rakamlarda düzeltme ile cari açık küçülecek
Cari açık (döviz açığı) olağan döviz gelirleri ile olağan döviz giderleri arasındaki farktır.
Olağan döviz gelirlerinin başlıcaları ihracat ve turizm gelirleridir. Olağan döviz giderlerinin başlıcaları ithalat harcamaları ile faiz ödemeleridir. Dış kredi kullanımı veya ödemesi cari açık hesabına girmez. Cari açığın kapatılmasını sağlayan "Sermaye Hareketi" içinde yer alır.
Cari açığı oluşturan, dış ticaret, turizm rakamlarını TÜİK, dış kredi hareketini ve faiz gelir giderini Merkez Bankası ile Hazine izler.
Son yıllarda cari açığı oluşturan gelir gider hesapları konusunda tereddütler gündeme getirilmeye başlandı.
Bu konuda tereddüdü olanlara göre:
- Turizm gelirleri ile ilgili rakamlar gerçeği yansıtmıyor. Bizim turizm gelirimiz daha fazladır.
- İthalat rakamlarında şişirme var. İhracat rakamları ise açıklanan rakamlardan daha yüksek. Sınır ticareti dikkate alınmıyor.
- Özel sektörün yurt dışından temin ettiği krediler ile ilgili stok rakamları abartılı. Özel sektör bu büyüklükte dış kredi kullanamaz.
Anlaşıldığı kadarı ile bu tereddütlerden etkilenenler TÜİK'ten mevcut bilgi toplama düzeninin gözden geçirilmesini ve rakamların düzeltilmesini istemişler.
Ekonomiden Sorumlu Devlet Bakanı Ali Babacan başta olmak üzere diğer ekonomi bakanlıklarıyla cari açığın hesaplanmasıyla ilgili olarak ortak çalışmaya başladıklarını söyleyen TÜİK Başkanı Birol Aydemir, "Türkiye'de reel sektörün bu kadar borçlanmasının mümkün olamayacağını" söylüyor. "Aldığımız talimatla cari açığı oluşturan dengeleri 3 ana başlık altında yeniden hesaplamaya başladık. Az bir süre içerisinde tamamlanacak ve sonuçlarını ekonomi yönetimine bildireceğiz. Çalışmamızın tamamlanmasından sonra cari açığın önemli ölçüde düşeceğini göreceksiniz" diyor.
Başkanın açıklamasına göre "yakında cari açık rakamı küçülecek".
Konuyla ilgili Habertürk'e özel demeç veren TÜİK Başkanı Birol Aydemir, çalışmaların 3 ana başlık altında 'özel şirketlerin yurtdışındaki mevduatları, geçmişe dönük istatistikler ve turizm' konularında yürütüldüğünü söylemiş.
Başkana göre, Türkiye'deki özel şirketler yurt dışındaki bankalardaki mevduatlarına dayalı olarak dışarıdan kredi kullanıyorlar. Türkiye'deki bankalardan kredi alıyor, faizlerini gider olarak göstererek vergiden düşüyorlar...
Birol Aydemir, şimdiye kadar istatistiklerde yer almayan ya da farklı kalemler altında bulunan turizm gelirlerini gelecek yılın mart ayından itibaren turizm çatısı altında birleştirip açıklayacaklarını yeniden hesaplama yöntemiyle turizm gelirlerinin artacağını, turizm gelirlerinde 5 milyar dolarlık artış ortaya çıkacağını belirtmiş.
Bütün bunlardan anlaşılıyor ki en geç Mart ayında turizm istatistiklerinde düzeltme yapılacak. Bunun sonucu cari açıkta en az 5 milyar dolar bir azalma ortaya çıkacak. Dış ticaret ve özel sektörün kredi kullanımı konularında yapılacak çalışmalar hakkında fazla bilgi yok.