Rahmi Koç’un iş hayatı

Medyadan Otokoç Otomotiv’in 90’ıncı, Koç Holding Şeref Başkanı Rahmi M. Koç’un iş hayatının 60’ıncı yıl dönümünün törenle kutlandığını öğrendik.

Otokoç, Koç Topluluğu’nun öncü kuruluşlarından biridir. Vehbi Koç’un oğlu olarak Rahmi Koç’un iş hayatına başlama şekli ve iş hayatındaki yükselmesi önemli bir hikayedir.

Vehbi Koç, 1926 yılında “Koçzade Ahmet Vehbi Firması”nın kuruluşundan sonra, “Ford firmasının Ankara Acenteliği”ni ne güçlüklerle aldığını “Hayat Hikâyem” başlıklı kitabının 56-58. sayfalarında uzun uzun hikâye eder. Sonra da ekler: “Bu acentelik, daha sonra genişleyen ve gelişen otomotiv işlerimizin başlangıcı olmuştur.”

İşlerin gelişmesiyle, “Koçzade Ahmet Vehbi Firması”nın yerine 1938 yılında “Koç Ticaret AŞ” kuruldu. Koç Ticaret AŞ’nin Ankara’da 2 mağazası vardı. Biri inşaat ve elektrik işiyle uğraşıyor, öbürü otomobil acenteliği yapıyordu.

Koç Ticaret AŞ’nin başına 1939 yılında İş Bankası Genel Müdür Yardımcılığı görevinden ayrılan Fazıl Öziş, 1949 yılında da Sümerbank Genel Müdürlüğü görevinden ayrılan Hulki Alisbah getirildi.

1949 yılında Marshall Planı ile Türkiye’ye gönderilen ilk traktörler ve harp sonu binek otomobili ile kamyon ve kamyonet ithalatının başlaması sonucu otomobil şubesinin işi büyümeye başladı.

Otomotiv ürünlerinin çeşitlenmesi traktör ve diğer zirai aletlerin ithalatının başlamasıyla pazarda rekabet arttı. Ankara’da Koç Ticaret’in rakibi Burla Biraderler’in Ottaş şirketiydi. 1938 yılından beri de bu şirketin Ankara Acenteliği’nin başında Bernar Nahum vardı. Vehbi Koç 1943 yılında Bernar Nahum’un Koç Ticaret’in Otomobil Şubesi’nin başına geçmesini sağladı.
Vehbi Koç, “Anılarım, Görüşlerim, Öğütlerim” adını taşıyan kitabının 5’inci sayfasında, “Rahmi Koç, Kolej’den mezun olduktan sonra Amerika’da John Hopkins Üniversitesi’nden mezun oldu. Tahsilini bitirdikten sonra Bernar Nahum’un yanında 1958 yılında işe başladı. Çeşitli vazifelerde çalıştıktan sonra, kademe kademe yükseldi” diye yazar.

Bernar Nahum ise “Koç’ta 44 Yılım” başlığını taşıyan kitabının 80’inci sayfasında bu olayı şöyle anlatır: “Rahmi Koç, üniversite tahsilini bitirdikten sonra Türkiye’ye dönerek yedek subaylığını yaptı. Ankara’ya geldiğinde Vehbi Bey, Rahmi Koç’u bana teslim etti. ‘Onu bana, şirkete, memlekete kazandırıver’ dedi. ‘Kazandırdığın ve kazandıracağın bütün paralardan, bu vazife benim için çok daha önemlidir’ diye ilave etti.”

Otokoç, sadece Koç Topluluğu’nun gelişmesinin önünü açan bir firma olmakla kalmamış, Koç Topluluğu’nun büyümesine kurumsal gücüyle destek vermiştir. Vehbi Koç ve Bernar Nahum’un Rahmi Koç’un işe girişiyle ilgili olarak anlattıkları varlıklı bir iş adamının oğlunun iş hayatına girişine nasıl önem verdiğini göstermektedir.