Rahatlık bizi bozar
Pazartesi günü açıklanan enflasyon rakamından sonra, kısa vade için bir iyimserlik oluştu. Kasımda petrol fiyatı yüzde 25 düştü. Bunun etkisi, enflasyon sepetindeki önemli alt kalemlerden ulaştırmada gözlendi. Ek olarak, USD/TL’deki aylık düşüş, yüzde 9 civarında oldu. Enflasyonla mücadele programı kapsamında, sepetteki hangi ürünlerde ne kadarlık düşüş olduğunu kestirmek güçtür. Programın kısmen de olsa etkisi olmuştur. Bundan sonrası için en büyük tehlike rehavete kapılmaktır. Ekonomi yönetiminde bir rahatlık görülüyor. Politika yapıcılar tabii ki sözlü yönlendirme yaparlar. İyimserlik pompalamaya çalışırlar. Fakat enflasyonda yaşanacak iki aylık düşüşle her şey bitmiş olmaz.
Bir kere, ‘‘Faiz insin’’ söylemine başlamayalım. Zaten Merkez gelecek haftaki toplantısında faiz indirmez. Sıkı para politikasına devam eder. Ortalığı karıştırmayalım. Bazı iktisatçılar ve ihracatçılar, ‘‘Dolar daha fazla düşmesin’’ sloganına sarıldılar. USD/TL paritesi yıla 3.78 seviyesinden başladı. Analistlerin yılsonu tahminlerinde ‘‘5’’ seviyesi yokken, ağustos ayında kur 7.24’e çıktı. Kur daha sonra 5.13’lere kadar düşmesine rağmen TL algısı tam olarak düzelmedi.
Ben her gün, ‘‘Hocam yılbaşından sonra dolar kuru uçacak. Dolar almak için bu fiyatlar uygun mudur’’ sorusuyla karşılaşıyorum. Tabii bizim ekonomi politikamızdaki önceliğin ne olduğu açık değildir. Bana göre enflasyonu düşürmek en acil meseledir. Enflasyon oranı sonuçta yüzde 21.62’dir. Hadi yılı yüzde 20’den kapatacağımızı düşünelim. Bu oranlar çok yüksektir.
Enflasyonun daha da düşmesi gerekiyor. Petrol fiyatındaki keskin düşüş bitmiş olabilir. Buradan daha fazla destek gelmeyebilir. Kur beklentilerini yönetemeden, enflasyon tahminleri dengelenmez. Sanki USD/TL tekrar yükselmeye başladığında, sanayicimiz tam gaz üretime başlayacak. Dış pazarlardaki alıcılar da kollarını açıp ürünlerimizi bekleyecekler. Son aylarda Türk Lirası cinsi varlıklarda normal fiyat hareketleri yaşanmış gibi, ‘‘dolar kuru daha yukarıda olmalı’’ diyenlere şaşırıyorum. Kur bugün tekrar yükselmeye başlasa, komplo teorilerine meyilli piyasa oyuncuları, bu işte bir bityeniği var diye işkillenecekler. Belirsizlik var gerekçesiyle, 32 veya 90 gün için paralarını bankaya yatıracaklar. Sadece bireysel yatırımcı değil, sanayici de bunu yapacak. Özetle; algı açısından, kurun yükselmesinin değil, düşmesinin faydası olur. Örneğin USD/TL’de ‘‘5’’ bölgesi hem grafiksel bakış açısıyla, hem de opsiyon pozisyonları açısından önemlidir. Bu seviyenin öncesinde doğal olarak dolar-alım emirleri bulunuyor. Merkez Bankası ve ekonomi yönetimi kararlı duruşu devam ettirirse, kur bu seviyenin de altına inebilir. Beklentiler daha iyi yönetilir. Kur gevşedikçe, enflasyon üzerindeki baskı azalacağı için, o rahatsız olunan faiz oranları da düşer.
ABD ile Çin arasındaki ticaret ateşkesi, küresel piyasalar açısından pozitiftir. Trump’ın hamlesi stratejiktir. Başkan, Amerikan hisse senedi piyasalarındaki havayı, etkinlik açısından önemsiyor. Havanın bozulmasını istemiyor. Zaten Fed’e zaman zaman çıkışmasının nedeni budur. Sonuç olarak, piyasalar için bir belirsizlik kısa vadede ortadan kalktı. Biz de bu durumu iyi değerlendirelim. Rahatlık bizi bozmasın.