"Yanlışımız var?" diyebilirsek…

İhracatın Yıldızları ödül töreninde Devlet Bakanı ve Başbakan Yardımcısı Ali Babacan AB Ülkelerini değerlendirirken Almanya'nın  görece daha iyi durumda  olmasını Schörder'in  yönetiminde  gerçekleştirilen reformlarla  açıkladı. Bir politikacı olarak kendilerinin on yıllık  iktidar dönemlerinde bir dizi "reform yaptıklarını"  söyleyerek  doğru yolda ilerlediklerini anlatmaya çalıştı.
Değişik araştırmacıların yaptığı hesaplar 2004-1012 döneminde büyümenin yüzde 5 düzeyinde kaldığını gösteriyor. Bu sonuç, Cumhuriyet Dönemi performansını aşılamadığını  kanıtlıyor. Rakamlar ortada olduğuna göre "bakış açımızı"  sorgulamamız gerekmez mi? Bir eksiğimiz olmalı; bir şeyi yanlış yapıyor olmalıyız ki dünya konjonktürünün yarattığı bin yıllık fırsat koşullarında bile farklılık yaratamamışız. Bu saptama karşısında "savunmacı tavra"  sığınmadan çare aramak daha doğru olmaz mı?
Cumhuriyet Döneminin kuruluş yıllarından sonra dört önemli reforma işaret eden araştırmacılar var:
- Köy Enstitülerinin kuruluşu, Anadolu köylüsünü  topraktan bağımsız emekle geçinmeyle yüzleştirdi. Köy Enstitüler modeli geliştirilerek sürdürülseydi, bugün çok farklı bir konumda olabilirdik. Dileyen  Cilavuz'dan Kızılçullu'ya, oradan İvriz'e  ve Hasanoğlan'a  bu eğitim kuruluşlarının  kattıkları değerleri  ilk elden belgelere dayanarak  kavrayabiliriz.
- Süleyman Demirel'in  sevda haline  getirdiği  "elektrifikasyon" insanımızın dışa ve dünyaya açılmasını sağlayan iletişim olanakları yarattı. Almanya  başta olmak üzere  işçi göçünün  gözlemleri de  eklenince,  algı, anlayış ve bakış açısında köklü değişmeler oldu; arayış ve beklentiler  değişti.
- Turgut Özal 'ın 1980'lı yılların başlarında mikroekonomik liberalizasyon reformları, ithal ikameci dönemin içe kapanıklığını dışa ve dünyaya açarak işyerlerimizi uluslararası rekabetle yüzleştirdi. Rekabet edebilir üretimi öğrenmemizde söz konusu reformların etkilerini hep birlikte yaşadık; yaşıyoruz.
- Kemal Derviş'in destek aldığı üçlü koalisyon iktidarının siyasi iradesi ile hayata taşımada katkı yaptığı makroekonomik stabilizasyon reformları bir başka şansımız oldu. Yarı bağımsız da olsa Merkez Bankası gibi kapsayıcı kurumların yarattığı etki, banka ve finansal sistemdeki gözetim ve denetimin etkileri ve diğer kapsayıcı kurumlar,  son büyük krizde bizi yerle yeksan olmaktan kurtardı.

Bugün ise sürdürülebilir büyümeyi güven altına alacak, fiyat istikrarını kalıcı kılacak ve  cari açığı ekonominin  kırılgan sorunlarından biri  olmaktan uzaklaştıracak reformlara ihtiyaç  olduğunu   hep birlikte kabulleniyoruz.
Şimdilerde bir numaralı reform konusu bizi "net bilgiye"  eriştirecek olan "dinamik envanter seferberliği" dir.
Dinamik envanter, diğer bütün reformların mihenk taşıdır. Dinamik envanter konusunda adım atmadıkça,  sonuç yaratmayan kategorik tartışmaların tuzağından kendimizi kurtarmamız zordur.
Dinamik envanter, kaynak verimini artırmanın başlangıç noktasıdır; başlangıç noktasına hassas bağlılık ilkesine inanıyorsak; bu sorunu en az döviz kurları, faiz oranları, borsa  iniş çıkışları,  emtia fiyatları, büyüme, fiyat istikrarı ve cari açık vb.  kadar tartışmalıyız. Dinamik envanterin, sürdürülebilir büyümenin, fiyat istikrarı yaratacak etkin ve verimli üretimin, ihraç edilen ürünlerde ileri teknoloji payını artırarak cari kontrol edilebilir sınırlarda tutulmasının gerek şartı olduğunu kavramadan, metodu belli olan ya da olmayan rakamsal sonuçları durmadan ısıt ısıtıp sofraya sürmenin değeri de  anlamı  olmayacaktır.
Acık ve demokratik yapı, hesap verebilirlik, pozitif seleksiyon, fırsat eşitliği, eşit hakların tanınması, çok çalışırsam kazanırım inancı, kazındıklarımı koruyabilirim güveni, fikri ve sinai mülkiyetin korunması, ticari ihtilafları çözecek ihtisas mahkemeleri, hızlı çözüm üretecek ayrıntı bilgisine sahip yargı sistemi, kendini girişimcinin hizmetinde gören kamu yönetimi anlayışı, ilke ve kuralların etkin gözetim ve denetimi, geri bildirim mekanizmaları, mekan planlaması,  hata kültürünün geliştirilmesi vb. konularda bütünsel reformların temeli  net bilgidir; net bilginin aracı dinamik envanterlere sahip olmaktır.
Sürdürülebilir büyümeye, fiyat istikrarına ve cari açığın yarattığı kırılganlıklara biraz da bu nitelik geliştirecek reformlar odağından bakmalıyız…