"Ticarette her türlü serbestleşmeyi destekliyoruz"
Dünya Ticaret Örgütü Genel Direktör Yardımcısı Xiazhoun Yi, "Küresel refahın artması için ticaret şart. Dolayısıyla ticarette her türlü serbestleşmeyi destekliyoruz" diyor.
İstanbul Bilgi Üniversitesi'nin, Dünya Ticaret Örgütü'nün Kürsü Programı'na (WTO Chairs Programme) seçilmesi nedeniyle İstanbul'a gelen Dünya Ticaret Örgütü Genel Direktör Yardımcısı Xiazhoun Yi, Türkiye'nin ekonomik gücü ve dinamiği bölgeye örnek teşkil ettiğini; Gümrük Birliği Anlaşması, AB müzakereleri ve G20 başkanlığının de bu gücü artırdığını söylüyor.
İlk DTÖ Kürsüsü'nün Bilgi Üniversitesi'nde açılmış olması da Türkiye'nin bölge için taşıdığı önemin bir göstergesi. Türkiye; Doğu Avrupa, Kafkasya ve Orta Asya'dan 16 ülkeye uluslararası ticaret eğitimi veriyor.
Dünya Ticaret Örgütü'nün (DTÖ) Kürsü Programı'nda Türkiye'yi Bilgi Üniversitesi Hukuk Fakültesi öğretim üyesi Yrd. Doç. Dr. Pınar Artıran temsil edecek. Program, gelişmekte olan ve az gelişmiş ülkelerdeki uluslararası ticaretle ilgili akademik çalışmaları desteklemeyi hedefliyor. Artıran, "Eğitim verdiğimiz ülkeler arasında İsrail, Rusya ve İran gibi ülkeler var. Bölgede Türkiye'nin alternatifi yok" yorumunu yapıyor. Kürsü Programı kapsamında dış ticaret bürokratlarına, ithalat-ihracat yapan şirketlere, öğrencilere eğitim verilecek. Hedef mümkün olduğunca çok insana ulaşmak. Artıran, "Ticaretin önemine yönelik farkındalığı artırmak için STK'larla birlikte çalışacağız. Bilgi Üniversitesi bu konuda son beş yıldır aktif bir şekilde çalışıyor" derken, enerji yolları, iklim değişikliği, üretim ve karbon emisyonları gibi her konunun ticari boyutu olduğunu vurguluyor. Türkiye'nin uluslararası ticarette haklarını aramakta zorlandığını söyleyen Artıran, DTÖ Kürsü Programı çerçevesinde, üniversite bünyesinde Uluslararası Ticaret ve Tahkim Araştırma ve Uygulama Merkezi kurulacağını da belirtiyor. Merkezin kuruluş çalışmalarının iki ay içinde tamamlanması bekleniyor.
Tüm ticari anlaşmaları destekliyoruz
Görüşlerini aldığımız Xiazhoun Yi, son dönemlerde sayıları giderek artan ikili ya da bölgesel ticaret anlaşmalarına değiniyor öncelikle. Yi'nin yorumları şöyle: "Bu anlaşmalar yeni kuralları beraberinde getiriyor. Birçok ülke bu konuda sorunlar yaşıyor, fakat biz Dünya Ticaret Örgütü olarak ticarette her türlü serbestleşmeyi destekliyoruz. Eğer bazı üyelerimiz daha fazla serbestlik talebinde bulunursa, bunu da olumlu karşılıyoruz. Küresel refahın artması için ticaret şart. Dolayısıyla ikili veya çok yönlü anlaşmaları destekliyoruz."
Küresel ekonomi zayıf
Yi'ye yönelttiğimiz bir diğer soru da, DTÖ'nün son Ticaret Raporu'nda dikkat çekmiş olduğu emtia fiyatları. DTÖ Direktör Yardımcısı'nın bu konudaki öngörüleri şöyle: "Emtia ve petrol fiyatlarında düşüş devam edecek. Bu durum, küresel ekonominin zayıf olduğunun göstergesi. ABD'de şist gazının kullanımı da petrol fiyatlarını aşağı çeken unsurlardan birisi. Bu manzara 2015'te devam edecek. Petrol fiyatlarının düşmesi ABD, Çin ve Türkiye gibi ülkeler için iyi haber. Bu ülkeler önemli bir tasarruf sağlayabilirler. Fakat Rusya, Suudi Arabistan, Brezilya gibi ülkeler bu durumdan olumsuz etkilenecek."
Türkiye DTÖ'ye yardım edebilir
Türkiye'nin bölge ticaretinin artmasında çok önemli bir rol oynayacağını söyleyen Yi, teknik desteğin DTÖ için vazgeçilmez önem taşıdığını vurguluyor. "Türkiye konumu ile, gelişmiş ve gelişmekte olan ülkeler arasında denge sağladığı gibi; tarım ve tarım dışı ürün ticaretinde örnek oluşturuyor" diyen Yi, "Türkiye, komşu ülkelerle ticaret programları gerçekleştirerek, DTÖ'nün yeni ticaret anlaşmaları imzalamasına yardım edebilir" yorumunu yapıyor.