"Mikro ekonomik reformlar"önerirken "ölçü" koymalıyı

Siyaset, futbol ve makroekonomik tartışmalarda iddialı genellemeler yapanlar, net ölçülerle karşı görüş üretmenin güçlüğü nedeniyle fazla riskli sayılmazlar.Eğer mikro ekonomik reformları tartışacaksak,"net ölçüler" ortaya konamazsa, önerilerimizin boşlukları daha kolay anlaşılır. Böyle bir bakış acısını değerlendirmelerimize rehber edinirsek, mikro reform önerileri yapanların, parçacı değil bütünsel yaklaşımı için "metot " önermeleri "net ölçüler" ortaya koymaları beklenir.

Önerilen mikro reform önerisinin "fiziksel dayanakları betimlemelidir". Bu betimleme, bir başka yönüyle "potansiyelleri belirleme" anlamına gelir. Reform hangi yer altı ve yerüstü zenginlikler üzerine inşa edilecektir? İnsan kaynağımızın eğitim düzeyi ve kalitesi, önerilen reformu hayata taşımamız için uygun mudur? Teknolojik düzeyimiz, insan ve sermaye kaynaklarını etkin kullanma için elverişli midir? Mevcut altyapılar reformun önünü açıyor mu, engeller mi koyuyor? Toplumun örgütlenme düzeyi, bilgi düzeyi, iletişim algısı, koordinasyon ve iş üzerine odaklama yeteneği var mıdır? Bu soruların net yanıtını vermeden yapılacak reform önerisi yaratılmak istenen sonuca götürmez.

Üretim yöntemleri ve ürünler

Önerilen reformun hayata taşınması için "üretim yöntemleri ve ürünler" açısından durum sorgulanmalı…Bugün, otomotiv sanayinde " motor ve aktarma organlarında" ciddi adım atmadan yerlilik katsayısını yükseltebilir miyiz? Geleceği üzerinde kuracağımız kaynak olan bilgi ve iletişim gücünde "izleyici" olmayı aşarak "üretici olma" konumuna getirecek yol ve yöntem önermiyorsak, otomotivden tekstile, silah sanayinden bazı tüketim mallarının üretimine dış bağımlılığımızı azaltabilir miyiz? Ekonomideki kırılganlıkları kontrol edilebilir düzeye nasıl indirebiliriz?

Bir ekonominin kan damarları "finans sistemi"dir .Bankacılık ve sigortacılık sitemi ve diğer unsurları ile finans sisteminin derinleşmesi ve yoğunlaşması, araçlarının yeterli hale gelmesi ve erişebilirliğin kolaylaşması, reform önerilerinin gerekçe bölümünde mutlaka analiz edilmeli. Eğer finans sistemini kapsayıcı ve netleştiren bilgilere dayalı fikrimiz yoksa, önerdiğimiz reform paketi sözden ileri gidemeyecektir.

Yönetişimin görünen eli

Gelişen ekonomilerin başarısı "piyasa sisteminin görünmez eli" ile "yönetişimin görünen elini" dengeleme yeteneğinde saklı. Serbest ve adil piyasa, ciddi bir hukuk sisteminin işlemesine bağlı. Ceza hukukundan ticaret hukukuna, medeni hukuktan diğerlerine işleyen bir hukuk sistemini gözetmeyen reform önerilerinin işlerliği olamaz.

Bir toplumun geleceğini hangi kaynaklar ve hangi değerler sistemi üzerine kuracağını tanımlamıyorsak, hiçbir şeyi belirleyemeyiz de…İnsan hakları, demokrasi ve yönetişim Bilgi Toplumunda öne çıkan değerler. Bu değerlerin içeriğinde eğitimde fırsat eşitliği, kadın-erkek eşitliği, kültürel erişebilirlik, sosyal güvenlik, sağlılık ve emeklilikle ilgili tanımlarımız net değilse, önerilen mikro ekonomik reformu bu açıdan değerlendirmemişsek, önerinin ayakları yere sağlam basmaz.

Her reform önerisinin, "bilimsel ve teknolojik düzeyimiz" açısından ne anlama geldiği, hangi bileşenleri, hangi bağlamları ve nasıl bir bakış açısını içerdiğinin irdelenmesi de gerekir.Bilimsel bulgular, tasarım ve geliştirme olanakları, teknolojik uygulamaların yaygınlığı ve derinliği gözetilmemişse,reform önerisi eksiklidir.

Mikro ekonomik reformlarda, siyasi partiler yasası, seçim sistemleri, parlamenter sistemi ve işleyişi, yönetimin demokratik ya da otoriter karakteri siyasi istikrarın belirleyicisidir. Bir ekonominin büyümesi ve refah yaratması siyasi ve ekonomik istikrarın izlerine basarak ilerler. Eğer, önerilerimizde "siyasi sistem boyutu" gerektiği kadar yer almamışsa, ortaya konan görüşler bütünlükten uzaklaşabilir.

Metot o kadar önemsizdir ki…

Her reform önerisi "sınıfsal oluşumları" ve taleplerdeki katmanlaşmayı mutlaka göz önüne almış olmalı. Bireysel ve mikro düzeyde; meslek edinme kursları, anne-babalık becerilerinin geliştirilmesi, danışmanlık programlarının yaygınlaştırılması, suç işlemiş olan çocukların durumu, özürlülerin rehabilitasyonu vb. konuları incelemiş olmalı. Topluluk ilişkileri bağlamında, kent planlaması, kentsel verim ile ekonominin bütünündeki verimin gözetmesi, sorunlara ortak akılla çözüm aranması da irdelenmiş olmalı. Ülke ölçeğinde siyasi katılımın artırılması, uluslar arası bağlamda barış ve istikrara katkı da reform önerilerinde dikkate alınması gereken hususlar…

Çok yinelediğimiz bir sözle bitirelim: "Metot o kadar önemsizdir ki, sadece esası etkiler!"…Bugüne kadar istediğimiz sonucu yaratamadığımız, çoğunluğu "sözde kalan" reform önerilerimiz için yeni bir metot geliştirmeliyiz. Mikro ekonomik reform önerisi yapanlar "ölçülere" özen göstermeli… Özen, önerilerimizi inandırıcı kılar, yaratmak istediğimiz sonuca daha hızlı ulaştırabilir.