Prim teşviklerinden geriye doğru yararlanmada yeni uygulama
Celal ÖZCAN
02.02.2018 tarihinde TBMM’ye sunulan ve halen Plan ve Bütçe Komisyonu'nda görüşmeleri devam eden “Vergi Kanunları ile Bazı Kanun ye Kanun Hükmünde Kararnamelerde Değişiklik Yapılması Hakkında Kanun Tasarısı" ile prim teşvik ve destekleri ile ilgili önemli düzenlemeler yapılmaktadır. Bu düzenlemelerden biri de prim teşvik ve desteklerinden geriye doğru yararlanma konusunda yapılan değişikliktir.
Bu çerçevede, şuanda TBMM’de görüşmeleri devam eden tasarının 64’üncü maddesi ile 5510 sayılı Sosyal Sigortalar ve Genel Sağlık Sigortası Kanunu’na eklenen ek 17’nci madde ile prim teşvik ve desteklerinden geriye doğru yararlanma, tercih değişikliği ve açılmış davalarla ilgili düzenleme yapılmaktadır.
Geriye doğru yararlanma veya tercih değişikliğinde 6 ay kuralı
Tasarıdaki düzenlemeye göre; 5510 sayılı Kanun veya diğer kanunlarla sağlanan prim teşviki, destek ye indirimlerinden yararlanılabileceği halde yararlanmadığı ay/dönemlerde gerekli tüm koşulları sağlanmış olması ve yararlanılmayan ayı/dönemi takip eden altı ay içerisinde kuruma müracaat edilmesi şartlarıyla, başvuru tarihinden geriye yönelik en fazla altı aya ilişkin olmak üzere, yararlanılmamış olan prim teşviki, destek ye indirimlerinden yararlanılabilecek veya yararlanılmış olan prim teşviki, destek ye indirimleri başka bir prim teşviki, destek ve indirimi ile değiştirebilecektir.
Örnek-1: A firmasının 2008/Ekim ayından buyana gerekli şartları taşıdığı halde hiçbir prim teşvikinden yararlanmadığını ve 27.03.2018 tarihinde SGK’ya 5510 Kanun numaralı 5 puanlık prim indiriminden geriye doğru yararlanmak için başvuru yaptığını varsayalım. Bu durumda, A firması 5 puanlık prim indiriminden en fazla 2017/Eylül-2018/Şubat dönemine ilişkin yararlanabilecektir.
Örnek-2: B firmasının 2011/Mart ayından bu yana sadece 5510 Kanun numaralı 5 puanlık prim indiriminden yararlandığı, gerekli şartları taşıdığı halde bazı çalışanlarından dolayı 6111 ilave istihdam teşvikinden hiç yararlanmadığını ve 24.04.2018 tarihinde SGK’ya gerekli şartları taşıyan çalışanları için 6111 Kanun numaralı ilave prim indiriminden 2011/Mart-2018/Mart dönemi için geriye doğru yararlanmak için başvuru yaptığını varsayalım. Bu durumda, B firması 6111 kanun numaralı ilave prim indiriminden en fazla 2017/Ekim-2018/Mart dönemine ilişkin yararlanabilecektir.
Yürürlük tarihinden itibaren bir ay içinde SGK’ya başvuranlara önemli avantaj
Ek 17’inci maddenin yürürlüğe gireceği tarihten önceki dönemlere ilişkin olmak üzere;
- Tüm şartları sağladığı halde 5510 veya diğer kanunlarla sağlanan prim teşviki, destek ye indirimlerinden yararlanmamış işverenler.
- Yararlanılan prim teşviki, destek ve indirimlerin değiştirilmesine yönelik talepte bulunan işverenler.
En son Ek 17’nci maddenin yürürlük tarihini takip eden aybaşından itibaren bir ay içinde SGK’ya başvurması halinde, 6 ay sınırlaması olmaksızın yararlanılmamış olan prim teşviki, destek ye indirimlerinden yararlanılabilecek veya yararlanılmış olan prim teşviki, destek ye indirimlerini başka bir prim teşvik, destek ve indirimi ile değiştirilebilecektir.
Teşvik iadeleri üç yıl içinde ve faizli yapılacak
Ek 17’nci maddenin yürürlük tarihini takip eden aybaşından itibaren bir ay içinde SGK’ya başvuran işverenlere iade edilecek tutar;
- Maddenin yürürlük tarihinden önce talepte bulunanlar için maddenin yürürlük tarihini takip eden aybaşından,
- Maddenin yürürlük tarihinden sonra talepte bulunanlar için ise, talep tarihini takip eden aybaşından itibaren, kanuni faiz esas alınmak suretiyle hesaplanarak Ek 17’nci maddenin yürürlüğe gireceği tarihi takip eden takvim yılı başından başlayarak üç yıl içinde öncelikle SGK’ya muaccel hale gelmiş prim ve diğer borçlarına mahsup edilecek, sonrasında ise ilgili kanunlar uyarınca yapılandırma veya taksitlendirme de dahil olmak üzere muaccel haldeki prim ve diğer borçlarından mahsup edilecektir. Kuruma borcu bulunmayan işverenlere ise altı ayda bir eşit taksitlerle iade yapacaktır.
Dava açanlar da teşviklerden geriye doğru yararlanabilecek
Tasarıdaki düzenlemeye göre, geriye doğru teşviklerden yararlanmak için dava açmış ve henüz sonuçlanmamış olan işverenler de ayrıca bir başvuru şartı aranmaksızın, dava öncesi yapılan idari başvuru tarihinden itibaren işleyecek kanuni faiziyle birlikte hesaplanacak tutar yukarıda belirtildiği şekilde işverenlerin prim ve diğer borçlarına mahsup veya iade edilecektir.
Mahkemelerce, ek 17’nci maddenin yürürlüğe gireceği tarihten önce açılmış davalarda davanın konusuz kalması sebebiyle karar verilmesine yer olmadığına karar verilecek ve yargılama giderleri idare üzerinde bırakılacak ve vekalet ücretinin dörtte birine hükmedilecektir. Ayrıca, ilk derece mahkemelerince verilen kararlar hakkında SGK tarafından kanun yollarına başvurulmayacak ve daha önce yapılan kanun yolu başvurularından vazgeçilecektir.