PPK yerine Çin
PPK toplantısından sonra, niçin Çin ekonomisi yazılır? Çünkü faiz toplantısından çıkan kararların majör etkiler yaratmasını beklemiyorum. Merkez bankası, kredi hacmindeki artış hızının yükselmesine izin vermez. Kredi notumuz, cari açıkta belirgin bir iyileşme olduğu için yükseltildi. İkinci bir reyting kurumu notumuzu artırırsa, temel gerekçesi yine cari açık olacak. Faizler iyice düşsün, gevşek para politikasına geçilsin, sonra ikinci bir not artışı gelsin. Tam bize özgü senaryolar yazılıyor. İç talep canlanacak beklentisine girmeye gerek yok.
2011'de dünyanın en hızlı büyüyen ülkeleri Çin ve Türkiye idi. Bu sene bizim ilk ikiye girme şansımız düşük. Çin üst sıralarda yine yer alabilir. 2013 ve daha sonrası için, Çin ekonomisine yönelik büyüme tahminleri yüksek. Yönetimin değişmesi ile birlikte gözler yeni teşvik programlarına çevrildi. Önümüzdeki dönemde, özellikle de para politikası tarafında, yeni önlemler açıklanabilir. Para muslukları açılırsa, ekonominin eski günlerine dönmesi bekleniyor. Çin, yüzde 7'nin biraz üzerinde bir büyüme rakamı ile yılı kapatacak gibi görünüyor. Tabii yüzde 10-12'lik büyüme rakamlarından, yüzde 7'lere düşüş, bu büyüklükteki bir ekonomi açısından hayal kırıklığı olabilir. Yüzde 7, Çin ekonomisinin kırılma noktası olarak kabul ediliyor.
Mevcut politikalarla, Çin ekonomisinin eski şaşaalı günlere dönmesi kolay olmaz. Ekonominin ciddi bir reforma ihtiyacı var. Yerel yönetimler arsa fiyatlarının düşmesini istemiyor. İhracatçılar, para biriminin değerlenmesine karşı çıkıyor. Devlete bağlı işletmeler, faizlerin düşük kalmasını istiyor. İnşaat sektörünü geliştirmekle ekonomik refahın artacağını düşünen yönetim, arsa satışlarına ve gayrimenkul projelerine ağırlık verdi. Bunun sonucunda devasa bir balon oluştu. Merkezi yönetim ve yerel yönetimlerin gelirleri arttı. Fiyatların düşmesi istenmiyor. Devlet gelirlerini artırmak yegane amaç oldu. Yükseliş döneminde, ekonomik açıdan ''verimsiz'' yatırımlar da yapıldı. Kamunun kontrolünde olan bankacılık sektöründe büyük zararlar oluştu. İş gücü maliyetlerinin düşük olması, ihracatın büyüme hızının sürekli artması, dengesizliklerin üzerine örttü. Artık ne iş gücü maliyetleri çok düşük, ne de küresel ekonominin durumu iyi. Bu nedenle, ekonominin yeniden yapılandırılması gerekiyor. Yine de, yeni yönetimin radikal kararlar alması sürpriz olur. Onlar hala kur devalüasyonunu düşünüyor.
Çin, yatırım odaklı ekonomik modelden, tüketim odaklı modele geçebilir. Hane halkı tüketiminin, milli gelir içindeki payı çok düşük. Uygulanan politikalar, tüketimi baskı altında tutuyor. Vergiler yüksek. Faizler düşük. Tüketimi, Çin ekonomik modelinin merkezine yerleştirmenin birkaç yolu olabilir. İlk olarak; ücretler artırılabilir. Artan ücretler, hane halkının gelirini artırır. İkincisi; faizler yükseltilebilir. Alternatif finansal araçlara yatırım konusunda devlet kısıtlamaları var. Yatırımcı, çok düşük tutulan faizlerden mecburen mevduat yapıyor. Faizler artarsa, hane halkı tasarruflarından daha fazla getiri elde eder. Üçüncüsü; para biriminin değeri artırılabilir. Bu hamle, ithalat maliyetlerini düşüreceği için hane halkının reel gelirini artırır. Tüketimin payı bir şekilde artırılmalı. Bu değişim yaşanmazsa, bir bankacılık krizi, gayrimenkul balonun patlaması gibi durumlar yaşanabilir. Yaşanması gereken süreç, sancılı geçebilir. Küresel ekonomi ve finansal piyasalarda şoklar yaşanabilir. Dünya ekonomisindeki kartlar baştan dağıtılabilir.