Posta ve hızlı kargo işlemlerinde muafiyet sınırı azaltılıyor

Yeni yılın yaklaştığı şu günlerde internet üzerinden online yurt dışından hediye sipariş edenleri veya etmek isteyenleri yakından ilgilendiren bir gelişme yaşanıyor. 31.12.2016 tarihinde yayınlanan 2016/9616 sayılı Bakanlar Kurulu Kararı ile posta veya hızlı kargo işlemlerinde gümrük vergisi muafiyeti sınırının 75 eurodan 30 euroya indiriliyor. Özellikle elektronik ticaret operatörleri ve kullanıcılarını yakından ilgilendiren bu gelişme, sektörün geleceği açısından büyük önem arz ediyor. Bu sınırın azaltılması internet üzerinden sipariş edilen ve posta veya hızlı kargo yöntemi ile online sipariş edilen ürünlerin ithalat maliyetlerini artırıyor.

Avrupa Birliği’nde (AB) hızlı kargo kapsamında muafiyet sınırının 22,5 euro olarak uygulanıyor. Bu anlamda yapılan düzenlemenin AB uygulamaları ile uyumlu olduğunu anlıyoruz. Yapılan düzenleme 15 Ocak 2017 tarihi itibari ile yürürlüğe girecektir.

Mevcut uygulama nasıl tatbik ediliyor?

Posta ve hızlı kargo ile taşınan eşyaların taşıma kanalı ile eşya taşımaya ilişkin muafiyete yönelik düzenlemeler 15481 sayılı Bakanlar Kuru Kararı ile düzenlendi. Bu düzenlemeye göre; yabancı bir ülkeden posta veya hızlı kargo taşımacılığı yoluyla gelen gönderi bedelinin 75 euronun (20.08.2011 tarihinde 150 eurodan 75 euroya indirilmişti.) altında olması halinde, ithalat işlemlerinde herhangi bir gümrük vergisi tatbik edilmiyor. Bu tutar altında gönderi bedeli olması halinde eşyanın ticari miktar ve mahiyette olup olmadığı veya bir gerçek kişiye ya da tüzel kişiye gelip gelmediği önem arz etmiyor.

Gönderi bedeli 75 eurodan fazla olması ve 1500 eurodan az olması halinde ülkeye göre tek ve maktu vergi oranı aşağıdaki şekilde uygulanıyor:

- AB ülkelerinden doğrudan gelmesi durumunda %18.
- Diğer ülkelerden gelmesi durumunda %20.

Bu tek ve maktu verginin tatbik edilebilmesi için eşyanın bir gerçek kişiye gelmesi, ticari miktar ve mahiyet arz etmemesi ve değerinin 1500 euroyu, miktarının brüt 30 kilogramı geçmemesinin gerekmemesi bekleniyor. Ayrıca, gönderi bedelinin kıymeti belirlenirken gönderiye ait fatura, satış fişi veya eşya bedelinin ödendiğine ilişkin belge dikkate alınıyor. Bu bedele kargo ücreti dâhil edilmiyor. Bir taşıma belgesine konu olan gönderi birden fazla sipariş içerse de tek bir gönderi ve bu muafiyet sınırı tespit edilmesinde gönderinin toplam bedeli olarak esas alınıyor.

Bu düzenleme ile bu vergi muafiyeti sınırı 30 euroya indiriliyor. Bu düzenleme ile birlikte 30 euro ile 1500 euro arasında gerçek kişilere gönderilen ticari mahiyet arz etmeyen gönderiler için ülkesine göre %18 ve %20 tek ve maktu gümrük vergisi tatbik edilecektir.

Elektronik ticaret kullanıcılarının ithalat maliyetlerini artırıyor

Posta ve hızlı kargo yolu ile alışveriş yapan gerçek kişileri yakından ilgilendiren bu muafiyet sınırının azaltılması sipariş edilen ürünlerin tek ve maktu vergiye tekabül etme olasılığını artırıyor. Ancak burada dikkat edilmesi gereken bir husus da sipariş verenin gümrükte işlem yapma zorunluluğu olan gönderi bedelinin 30 euroya çekilmesidir. Posta veya hızlı kargo şirketleri tarafından muafiyet sınırı içinde olan gönderilere ilişkin bir elektronik beyanname düzenleyerek gönderi teslim ediliyor. Alıcı gümrük idaresi nezdinde ilave bir işlem tesis etmesine gerek kalmıyor. Ama bu muafiyet sınırı aşıldığında hızlı kargo şirketi alıcı ile irtibata geçiliyor ve gümrük işlemleri yerine getiriliyor. Bu işlemler çerçevesinde tüketiciye sadece tek ve maktu vergi yansımıyor; aynı zamanda gümrük müşavirliği hizmet bedeli, gönderi antrepoda beklediği için ardiye bedeli gibi gümrükleme masrafları da tüketiciye yansıtılıyor. Zaman zaman bu tutarlar gönderi bedelinin 3 veya 4 katı olabiliyor.

Bakanlık tarafından yapılan bu düzenlemenin yerli üreticileri korumaya ve ithalatı kısıtlamaya yönelik uygulamalar ile uyumlu olduğu gözlemleniyor. Son dönemde cari açığı azaltma adına birçok ürüne ( tekstil, ayakkabı, tornavida, halı gibi) ortalama %20 ila %35 oranında ilave gümrük vergileri getirildi. Posta ve hızlı kargo yolu ile ithal edilen gönderilere muafiyet sınırının azaltılmasının yurt dışından elde edilen siparişlerin maliyetlerini arttırılarak aynı ürünleri yurt içinden temin edilmesinin daha cazip hale getiriliyor. Böylece, yabancı ülkeden bu yöntem ile getirilen ürünleri üreten şirketlerin karşılaştıkları haksız rekabetin de önüne geçmeye çalışılıyor.

Posta ve hızlı kargo yolu ile yurt dışından getirilen gönderilerin muafiyet sınırının azaltılması dışında eşya olarak da bazı engellemeler getirilmektedir. Örneğin; bu yöntemle cep telefonu, kozmetik ürünler, ilaçlar (sağlık kuruluşundan alınan rapor, doktor raporu veya reçete kapsamı hariç) gibi ürünler bu yöntemle ülkeye getirilemiyor. Özellikle internet üzerinden bazı ürünlerin online satışı engellenirken vergileme aralığının da genişletildiği gözlemleniyor.

Sercan Bahadır Hakkında:
2006–2010 tarihleri arasında İstanbul Aydın Üniversitesi Dış Ticaret ve Gümrük Yönetimi Programlarında öğretim görevlisi olarak görev yapan Sercan Bahadır, 1999-2002 tarihleri arasında Hacettepe Üniversitesi Maliye Bölümünde Araştırma Görevlisi olarak çalışmıştır. 2002-2010 tarihleri arasında Gümrük Teftiş Kurulu’nda Gümrük Müfettişi olarak görev alan Bahadır, 2010 yılında EY Türkiye’ye Kıdemli Müdür olarak katılmış ve halen EY Türkiye’de Direktör olarak görev yapmaktadır.

Bahadır, gümrük ve uluslararası ticaret danışmanlığı, gümrük ve uluslararası ticaret işlemleri risk ve fırsat değerlendirilmesi, serbest bölge uygulamaları, antrepo, dahilde–hariçte işleme konuları, tedarik zinciri modellemeleri, ithalde alınan vergiler (gümrük, KDV, ÖTV, damga, damping), uluslararası ticarette teşvik uygulamaları, gümrük uyuşmazlıkları ve gümrük eğitimleri konusunda uzmanlaşmıştır.