Pnömokok aşısı korunmada etkin bir yaklaşım
Bağışıklama; aşıyla korunabilir hastalıkların ve ölümlerin önlenmesi açısından en önemli toplum sağlığı müdahaleleri arasında yer almaktadır. Bağışıklama hizmetlerinde temel amaç toplumda, özellikle bebek ve çocuklarda aşı ile korunabilir hastalıkların ortaya çıkışını engellemek, dolayısıyla bu hastalıklardan kaynaklanan ölümlerin ve sakatlıkların önüne geçmektir.
Pnömokoklar sağlığımız için ciddi bir tehdit oluşturmakta. Oysa bu hastalıklardan aşılanarak korunmak mümkün. Wyeth tarafından üretilmiş olan PCV7 aşısı Sağlık Bakanlığı tarafından rutin aşılama programına alındı. Aşının içerdiği yedi serotip ABD'de 6 yaşından küçük çocuklarda görülen pnömokok hastalıklarının yüzde 80'inden sorumlu. PVC7'nin ABD'de rutin aşılama programına dahil edilmesinin ardından ilk bir yaş ve 5 yaştan küçük çocuklarda pnömokok hastalıklarında yüzde 98 düşüş kaydedildi. Hastalığın çocuklarda erişkinlere taşındığı dikkate alındığında, aşılanmamış 50 yaş ve üzeri erişkinlerde de hastalıkta yüzde 55 azalma saptandı. İngiltere'deki Sağlık Koruma Ajansı'nın son verileri de PVC7'nin 2006'da İngiltere'de kullanıma girmesinin ardından 300'den fazla çocuğun menenjit, kanda bakteri üremesi (septisemi) ve ağır pnömoni gibi hastalıklardan korunduğunu gösterdi. Bu 300 vaka içerisinde ise 17 çocuğun ölmüş olabileceği ve yaklaşık yüzde 30'unda da kalıcı sakatlık gelişmiş olabileceği hesaplanmakta. PVC7'nin 2003'te Fransa'da kullanıma girmesinin ardından ise 1 yaşından küçük çocuklarda (en riskli grup) pnömokok menenjitinde yüzde 36.5, 2 yaşın altındaki küçük çocuklarda pnömokok menenjitinde yüzde 35 düşüş saptandı.
Hastalık yükünü ve maliyetini azaltıyor
Dahası PVC7'nin kullanıma girmesiyle birlikte akut orta kulak iltihabı nedeniyle ayaktan yapılan kontrol oranları %43 ve antibiyotik reçetelemesi yüzde 42 azaldı. Aşının ABD'de kullanıma girmesinin bir diğer etkisi de antibiyotiğe dirençli pnömokok hastalığında düşüş olarak ortaya çıktı. Antibiyotiğe dirençli pnömokok hastalığı aşının kapsadığı tipler için yüzde 98, bütün tipler için yüzde 81 azaldı. Buna ek olarak 65 yaş üzeri erişkinlerde antibiyotiğe dirençli pnömokok hastalığı oranları yarı yarıya düştü. İki yaş altı çocuklarda sebebe bakılmaksızın zatürreeden dolayı yapılan hastaneye yatışlar ve ayaktan kontroller için tahmin edilen yıllık ulusal sağlık harcamaları 1997-1999 yılları arasında 688.2 milyon dolar iken, 2004'te yüzde 45.3 azalarak 376.7 milyon dolara düştü.
Sağlık Bakanlığı da konuya ilişkin bir açıklama yaptı. Açıklamada şu sözlere yer verildi: "Dünyada yılda yaklaşık 1.6 milyon kişinin pnömokok hastalıkları nedeniyle öldüğü tahmin edilmektedir. Bu ölümlerin 0.7-1 milyonunu, çoğunluğu gelişmekte olan ülkelerdeki 5 yaş altı çocuklar oluşturmaktadır. Türkiye'de yapılan Ulusal Hastalık Yükü Çalışması (2004) sonuçlarına göre alt solunum yolu enfeksiyonları ölüme neden olan ilk 20 hastalık arasında, yüzde 4.2 ile beşinci sırada iken, bu yüzde 14 yaş altı ölümler arasında yüzde 14'e yükselmektedir. Ülkemizde Kasım 2008 tarihinden itibaren de pnömokok aşısının eklenmesi ile toplam 11 hastalığa karşı aşılama çalışması yürütülmeye başlanmıştır. Türkiye genelinde bebeklik yaş grubunda aşılama oranları 2007 yılı sonu itibarıyla yüzde 96'ya ulaşmıştır. Bu aşılama oranları Avrupa ülkelerinin ortalamasının üzerindedir."
Çocukların aşılanması erişkinleri de koruyor
İstanbul Tıp Fakültesi öğretim üyesi Prof. Dr. Ayper Somer'in verdiği bilgilere göre kontrolsüz antibiyotik kullanımı pnömokoklarda yüzde 40'a ulaştı. Buna karşılık ABD'de direnç aşı sayesinde yüzde 50'ye dek azaldı. Bu şu anlama geliyor, aşılama yapmak antibiyotik kullanımını da, antibiyotik direncini de azaltmakta. Pnömokok hastalıkları 0-5 yaş arasında ve yaşlarda görülmekte. Çocuklar pnömokok taşıyıcısı, özellikle yuvaya gidenler kendileri hastalanmıyor, başka çocuklara taşıyor. Çocukların yüzde 40-60'ı taşıyıcı. Aşılamak taşıyıcılığı yüzde 50 azaltıyor. Çocuklardaki aşılama ise erişkinler ve yaşlılarda hastalık görülmesini azaltıyor. Yaşlılarda bağışıklık sistemi zayıflamakta. Buna ek olarak kulak iltihabında da azalma oluyor. Türkiye'de istatistik olmasa da çalışmalar başladı. Türkiye 7-valan aşıyı aşılama takvimine alan otuzuncu ülke. Normalde bir aşı yapıldığında çocuğu koruyor. Hasta ile karşılaştığında korunmuş oluyor. Pnömokoklara karşı aşılama hem hastalığın taşınmasını önlüyor, hem de çocuğun kendisi hastalanmıyor. Buna karşılık aşılamanın yüzde 80-90'a çıkartılması gerekiyor.
DATE:25-02-091038-1043-80
Pnömokok aşısı korunmada etkin bir yaklaşım
YÖNETİCİNİN KEYFİ / Dr. Yavuz Dizdar
Bağışıklama; aşıyla korunabilir hastalıkların ve ölümlerin önlenmesi açısından en önemli toplum sağlığı müdahaleleri arasında yer almaktadır. Bağışıklama hizmetlerinde temel amaç toplumda, özellikle bebek ve çocuklarda aşı ile korunabilir hastalıkların ortaya çıkışını engellemek, dolayısıyla bu hastalıklardan kaynaklanan ölümlerin ve sakatlıkların önüne geçmektir.
Pnömokoklar sağlığımız için ciddi bir tehdit oluşturmakta. Oysa bu hastalıklardan aşılanarak korunmak mümkün. Wyeth tarafından üretilmiş olan PCV7 aşısı Sağlık Bakanlığı tarafından rutin aşılama programına alındı. Aşının içerdiği yedi serotip ABD'de 6 yaşından küçük çocuklarda görülen pnömokok hastalıklarının yüzde 80'inden sorumlu. PVC7'nin ABD'de rutin aşılama programına dahil edilmesinin ardından ilk bir yaş ve 5 yaştan küçük çocuklarda pnömokok hastalıklarında yüzde 98 düşüş kaydedildi. Hastalığın çocuklarda erişkinlere taşındığı dikkate alındığında, aşılanmamış 50 yaş ve üzeri erişkinlerde de hastalıkta yüzde 55 azalma saptandı. İngiltere'deki Sağlık Koruma Ajansı'nın son verileri de PVC7'nin 2006'da İngiltere'de kullanıma girmesinin ardından 300'den fazla çocuğun menenjit, kanda bakteri üremesi (septisemi) ve ağır pnömoni gibi hastalıklardan korunduğunu gösterdi. Bu 300 vaka içerisinde ise 17 çocuğun ölmüş olabileceği ve yaklaşık yüzde 30'unda da kalıcı sakatlık gelişmiş olabileceği hesaplanmakta. PVC7'nin 2003'te Fransa'da kullanıma girmesinin ardından ise 1 yaşından küçük çocuklarda (en riskli grup) pnömokok menenjitinde yüzde 36.5, 2 yaşın altındaki küçük çocuklarda pnömokok menenjitinde yüzde 35 düşüş saptandı.
Hastalık yükünü ve maliyetini azaltıyor
Dahası PVC7'nin kullanıma girmesiyle birlikte akut orta kulak iltihabı nedeniyle ayaktan yapılan kontrol oranları %43 ve antibiyotik reçetelemesi yüzde 42 azaldı. Aşının ABD'de kullanıma girmesinin bir diğer etkisi de antibiyotiğe dirençli pnömokok hastalığında düşüş olarak ortaya çıktı. Antibiyotiğe dirençli pnömokok hastalığı aşının kapsadığı tipler için yüzde 98, bütün tipler için yüzde 81 azaldı. Buna ek olarak 65 yaş üzeri erişkinlerde antibiyotiğe dirençli pnömokok hastalığı oranları yarı yarıya düştü. İki yaş altı çocuklarda sebebe bakılmaksızın zatürreeden dolayı yapılan hastaneye yatışlar ve ayaktan kontroller için tahmin edilen yıllık ulusal sağlık harcamaları 1997-1999 yılları arasında 688.2 milyon dolar iken, 2004'te yüzde 45.3 azalarak 376.7 milyon dolara düştü.
Sağlık Bakanlığı da konuya ilişkin bir açıklama yaptı. Açıklamada şu sözlere yer verildi: "Dünyada yılda yaklaşık 1.6 milyon kişinin pnömokok hastalıkları nedeniyle öldüğü tahmin edilmektedir. Bu ölümlerin 0.7-1 milyonunu, çoğunluğu gelişmekte olan ülkelerdeki 5 yaş altı çocuklar oluşturmaktadır. Türkiye'de yapılan Ulusal Hastalık Yükü Çalışması (2004) sonuçlarına göre alt solunum yolu enfeksiyonları ölüme neden olan ilk 20 hastalık arasında, yüzde 4.2 ile beşinci sırada iken, bu yüzde 14 yaş altı ölümler arasında yüzde 14'e yükselmektedir. Ülkemizde Kasım 2008 tarihinden itibaren de pnömokok aşısının eklenmesi ile toplam 11 hastalığa karşı aşılama çalışması yürütülmeye başlanmıştır. Türkiye genelinde bebeklik yaş grubunda aşılama oranları 2007 yılı sonu itibarıyla yüzde 96'ya ulaşmıştır. Bu aşılama oranları Avrupa ülkelerinin ortalamasının üzerindedir."
Çocukların aşılanması erişkinleri de koruyor
İstanbul Tıp Fakültesi öğretim üyesi Prof. Dr. Ayper Somer'in verdiği bilgilere göre kontrolsüz antibiyotik kullanımı pnömokoklarda yüzde 40'a ulaştı. Buna karşılık ABD'de direnç aşı sayesinde yüzde 50'ye dek azaldı. Bu şu anlama geliyor, aşılama yapmak antibiyotik kullanımını da, antibiyotik direncini de azaltmakta. Pnömokok hastalıkları 0-5 yaş arasında ve yaşlarda görülmekte. Çocuklar pnömokok taşıyıcısı, özellikle yuvaya gidenler kendileri hastalanmıyor, başka çocuklara taşıyor. Çocukların yüzde 40-60'ı taşıyıcı. Aşılamak taşıyıcılığı yüzde 50 azaltıyor. Çocuklardaki aşılama ise erişkinler ve yaşlılarda hastalık görülmesini azaltıyor. Yaşlılarda bağışıklık sistemi zayıflamakta. Buna ek olarak kulak iltihabında da azalma oluyor. Türkiye'de istatistik olmasa da çalışmalar başladı. Türkiye 7-valan aşıyı aşılama takvimine alan otuzuncu ülke. Normalde bir aşı yapıldığında çocuğu koruyor. Hasta ile karşılaştığında korunmuş oluyor. Pnömokoklara karşı aşılama hem hastalığın taşınmasını önlüyor, hem de çocuğun kendisi hastalanmıyor. Buna karşılık aşılamanın yüzde 80-90'a çıkartılması gerekiyor.