Planlamanın başarısı örgütlenmeden geçiyor

Örgütlenme, güç birliğini, belirli bir he­defe doğru birlikte hareket etmeyi ifade eder. İyi bir örgütün ise her zaman için iyi bir planı vardır.

Tarımsal üretim planlamasının başarısı ta­rımsal örgütlerin gücüne bağlı. Aslında yeni destekleme modeli uygulamaya geçerken ör­gütlenme başta olmak üzere tamamlayıcı un­surların da altyapısı hazırlanmıştı.

Pazardaki rekabet güçleri zayıf, küçük ve dağınık, doğal şartlara bağımlı, teknoloji kul­lanımı yetersiz, lobi oluşturamayan, serma­yesi sınırlı, gençleri elinde tutamayan, her yönden dış desteğe muhtaç ve gelir seviye­si düşük tarım işletmelerinin başarısı, iyi bir örgüte dahil olmalarına ve planlamanın et­kinliğine bağlı.

Yüksek puanlı tarımsal örgütler artık daha avantajlı

Tarımsal Amaçlı Örgütlerin Derecelen­dirilmesi Yönetmeliği’nin uygulamadaki ilk adımı, birçok avantajlara sahip olan 105 adet 1.derece tarımsal örgütü belirlemek oldu.

Tarımsal desteklemelerde ayrıcalık, düşük faizli tarımsal kredilerde özel kredi ve/ veya faiz indirimi, Bakanlık organizasyonlarında temsil ve Bakanlık karar alma süreçlerine ak­tif katılım gibi artılar, bu 105 tarımsal örgütü birkaç adım öne çıkartacak. Damızlık yetişti­rici birlikleri başta olmak üzere hayvancılık şirketlerinin daha çok 1.derecede yer aldığını listeden gözlemleyebiliyoruz.

Yönetmelikte yer alan; girdi temini, sözleş­meli üretim, ortak makine kullanımı, pazar­lama ve nakliye-depolama imkanları açısın­dan diğerlerinden daha iyi olan bu örgütler, her alanda üyelerine birçok artılar sağlarken, daha düşük puana sahip olan örgütlerin üye­lerinin de kendi örgütlerini, 1.dereceye yük­selmeleri konusunda zorlamaları gerekecek.

Tarımsal üretim planlamasının başarısı, tarımsal örgütlerin daha etkin hale gelmele­rine bağlı.

Güçlü örgüt, güçlü planlama demek. Ör­gütün planlamaya katkısı işletme düzeyin­de ve ülke düzeyinde olabilir. Güçlü idari ya­pısı olan bir örgüt, teknik ve pazar şartlarını dikkate alarak üretim deseni, finansman ve kaynak kullanımının planlanmasında çok da­ha başarılı olabilir. Ayrıca 1.derece örgüt ise makro (ülke çağında) planlamaya da katkısı ve etkisi olacaktır.

Örgütlenme, girdi temininden pazarlama aşamasına kadar üreticilere katkı sağlıyor. Girdilerin (tohum, gübre, ilaç, yem vb.) ucuza temini, ortak makina kullanımı ve teknik bil­gi desteği, üretici örgütü tarafından çok uy­gun şartlarda temin edilebilir. Tüm bunlar iş­letmenin üretim maliyetlerinin düşmesi an­lamına geliyor.

Hasat sonrası ürünler örgüt tarafından daha etkili bir şekilde pazarlanabileceği gibi depo­lanması veya işlenerek katma değerinin artı­rılması da mümkün. İşleme sonrası ambalajla­ma ve marka oluşumu da tek ve küçük bir iş­letmenin zorlanacağı ancak büyük ölçekli bir tarımsal örgütün başarabileceği süreçlerdir.

Pazarlama aşamasında, aracı sayısının azaltılması, kendi satış noktaları kanalıyla doğrudan tüketiciye ulaşılması kar marjlarını çok yükseltecektir. Bir yandan düşen üretim ve pazarlama giderleri, diğer yandan ürünün daha az fire ve kayıpla, daha yüksek ve istik­rarlı bir fiyattan satışı karlılıkta büyük artış sağlayacaktır.

Neler yapılmalı?

İlk yıl uygulaması başarıyla devam eden ye­ni destekleme modelinde başarılı örgütlere verilen destekler daha hissedilir seviyeye ge­tirilerek örgütlenme teşvik edilmeli.

Hayvancılıkta yüzde 20 olan 1.derece ör­gütlere verilen ilave destek artırılabilir ve ürün kapsamı genişletilebilir.

AB’de yüzde 60 nispetinden olan üretici ör­gütleri üzerinden pazarlamanın bizde sadece yüzde 10’larda olması, gıda enflasyonunun da önemli bir nedeni. Yeni destekleme modelin­de bu yönde de düzenleme yapılabilir.

Unutmayalım ki tarım sektörü, her geçen gün çok daha stratejik olacaktır. Su, gıda, ku­raklık ve iklim değişimin diğer olumsuz etki­leri giderek daha ağır hissedilecek ve sosyal huzursuzluklara neden olacaktır.

Bu bakımdan tarımda üretim planlaması artık hayati önemde. Bunun başarısı ise güçlü tarımsal örgütlenmeden geçiyor.