Piyasalar petrol saldırısını tınmıyor
Rusya Merkez Bankası’nın geçen hafta yayımladığı raporda, brent petrol fiyatının 2020’de 25 dolara düşebileceği ifadesi yer aldı. Kurum bu risk senaryosunun, petrol ve petrol ürünlerine yönelik zayıf talep nedeniyle gerçekleşebileceğini söylüyor. Rusya’nın düşük petrol fiyatına hazırlıklı olduğu görülüyor. Petrol fiyatı düşerken Rus Rublesi geriliyor. Ülkenin petrol gelirleri azalıyor. Öte yandan harcamaları ruble cinsinden olan Rus şirketler, para biriminin zayıflaması nedeniyle rahatlıyor. Şirketler petrol ihracatından yine dolar kazanıyorlar.
Dünyadaki petrol üretim kotası konusunda Rusya ve Suudi Arabistan iş birliği yapıyor. Suudiler OPEC’in, Rusya OPEC dışı ülkelerin başıdır. İki ülke petrol piyasasının dengede kalmasını sağlıyor. Tabii ülkelerin farklı fiyat hedefleri var. Suudiler petrol fiyatının 80-85 dolar olmasını istiyor. Hava saldırısının yapıldığı Aramco, dünyanın en büyük petrol şirketidir. Bu şirketin 2020’de halka arzı planlanıyor. Aramco için çalışan yatırım bankacıları, arz fiyatı hesaplamalarını 80 dolara göre yapıyorlar. Saldırı sonrasında, Suudi Arabistan’dan gelecek hasar tespit raporu önemlidir. 80-100 dolarlık fiyat tahminleri havada uçuşuyor. Rusya Enerji Bakanı Novak dün; ‘‘Global petrol stokları, Suudi Arabistan’ın günlük 5.7 milyon varillik üretim açığını orta vade için kapatır’’ açıklamasını yaptı. Benzer bir açıklama, OPEC’in en büyük üçüncü üreticisi Birleşik Arap Emirlikleri’nin petrol bakanı Mazrouei’den geldi. OPEC ve OPEC dışındaki petrol üreticileri, yılbaşından beri günlük ortalama 1.2 milyon varillik üretim kesintisi yaptı. Ocak-Ağustos dönemi için hesap yapılırsa, saldırıdan kaynaklanan günlük 5.7 milyon varillik kayıp rahatlıkla kapanır. Bu hafta yaşanan fiyat hareketleri spekülatiftir. Petrol fiyatında tarihin en hızlı günlük yükselişlerinden birisi yaşanıyor. Hem bir emtia, hem de güvenli liman olmasına rağmen altın fiyatı tepki vermiyor. En güvenli liman İsviçre Frangı’nda da bir hareket gözlenmiyor.
Büyük merkez bankalarının para musluklarını açması sebebiyle piyasalar böyle bir saldırıyı önemsemiyor. Avrupa Merkez Bankası’nın açıkladığı parasal genişleme programının ucunun açık olması önemlidir. Fed bugün faizi 25 baz puan indirecek. Yeni indirimlerin sinyalini de verecek. Aslında Fed bugün yapacağı 50 baz puanlık bir faiz indirimiyle, hem son dönemde çokça tartışılan terse dönen getiri eğrisini düzeltir, hem de istihdam piyasasındaki olası zayıflamanın önüne geçer. Ancak ekonomik veriler yerle bir olmadan, kredi piyasaları tıkanmadan, Fed tek hamlede 25 baz puanın üzerinde indirimler yapmıyor. Amerikan ekonomisinin performansına bakarak, Fed’in gevşek para politikasına geçmesi bile küçük çaplı bir mucizedir. Global konjonktür lehimizedir. Önümüzdeki günlerde açıklanacak olan 2020-2022 Yeni Ekonomi Programı’nın sağlam temellerinin olması gerekir. Programda sürprizlerin olacağı konuşuluyor. Beklentileri iyi yönetecek adımlar umarım atılır.