Piyasalar nefesini tuttu Fed’in faiz kararını bekliyor
ABD Merkez Bankası’nın (Fed) uzun zamandır beklenen faiz indirim kararında sona yaklaşıldı. Fed’in bu hafta yapacağı toplantıda faiz indirimine gideceğine kesin gözüyle bakılıyor. Piyasalardaki genel beklenti Fed’in politika faizinde 25 baz puanlık indirime gideceği yönünde. Geçtiğimiz haftalarda piyasalarda yaşanan çalkantı sonrasında Fed’in 50 baz puanlık indirime gidebileceğine yönelik görüşler ortaya çıkmıştı. Ancak Fed’in 50 baz puanlık bir indirimi ‘işler kötüye gidiyor’ algısını kuvvetlendirebileceği ve bunun da piyasaları negatif etkileyebileceği söyleniyor. Dolayısıyla Fed’in yumuşak iniş baz senaryosu hala geçerli.
Resesyon endişeleri güçlü
Fed’in faiz indirimlerine başlayacak olmasına rağmen ABD ekonomisine yönelik resesyon endişeleri hala gücünü koruyor. Gelecek yıl ABD’de resesyon olma ihtimalini JPMorgan yüzde 45, Goldman Sachs ise yüzde 20 olarak hesaplıyor. Fed’in faiz indirimlerine başlayacak olması riskli varlık fiyatlarını uzun vadede olumlu etkileyebilir ancak ekonomide gelecek veriler durgunluk endişelerini ne yöne kuvvetlendireceği izlenecek. Avrupa Merkez Bankası (ECB) haziran ayında, İngiltere Merkez Bankası ise ağustos ayında politika faizlerinde indirime gitmişti. Japonya Merkez Bankası’nın (BOJ) mart ayından sonra temmuzda da faiz artırması düşük faizden borçlanıp daha yüksek getirili varlıklara yatırım anlamına gelen carry trade piyasasını bozmuştu. Bu sene için yeni bir artırım olmayacağı açıklamasına rağmen önümüzdeki dönemde BOJ’un alacağı kararlar Fed’in kararları kadar kritik olacak.
25 yılda 7 kez politika değişti
Fed’in 18 Eylül’deki toplantısında 25 baz puanlık faiz indirimine gideceği beklentisi fiyatlara büyük ölçüde yansımış durumda. Kararın ardından Fed Başkanı Powell’ın vereceği mesajlar piyasalar tarafından yakından izlenecek. Fed’in politika değişikliğinin borsaları nasıl etkilediğine yönelik çalışmayı geçtiğimiz haftalarda bu sayfada yer vermiştik. Ancak hatırlatmakta yarar var. ABD’de 1999 yılından bu yana Fed, 4 kez faiz artırım, 3 kez de indirim sürecine imza attı. Fed, 2001 yılı başında yüzde 6.5 seviyesinde bulunan politika faizini Haziran 2004 yılına kadar yüzde 1’e düşürdü. Bu süreçte Dow Jones Endeksi’nde yüzde 4’lük kayıp yaşanırken Borsa İstanbul yüzde 68 yükseldi.
Faiz artışı olumlu etkiledi
Temmuz 2004’te bu kez faiz artırımlarına başlayan Fed, yüzde 1’deki politika faizini Eylül 2007’ye kadar olan süreçte yüzde 5.25’e çıkardı. Söz konusu dönemde Dow Jones yüzde 33, Borsa İstanbul yüzde 200 değer kazandı. Tarihler Eylül 2007’yi gösterdiğinde Fed, faiz indirimlerine başladı ve Kasım 2015’e kadar faizleri yüzde 5.25’ten yüzde 0.25’e kadar çekti. Küresel ekonomik krizin yaşandığı Eylül 2007-Kasım 2015 tarihleri arasında Dow Jones yüzde 27.5, Borsa İstanbul yüzde 39.21 arttı. Fed’in faizleri yüzde 0.25’ten yüzde 2.25’e çıkardığı Aralık 2015-Temmuz 2019 tarihleri arasında Dow Jones yüzde 52, Borsa İstanbul yüzde 35 yükseldi. Ağustos 2019-Mart 2022 tarihleri arasında ise Fed bu kez faiz indirimine gitti ve faizleri yüzde 2.25’ten yüzde 0.25’e düşürdü. Bu süreçte Dow Jones yüzde 29, Borsa İstanbul yüzde 118 yükseldi. Fed son olarak Nisan 2022’de başladığı faiz artırımlarıyla faizi yüzde 5.25-5.50 aralığına çıkardı.