Piyasalar FED'e soruyor; duygular mı, düşünceler mi?

Çaydanlık suyu ne kadar uzun kaynatsa da, demlik çayı aynı sürede yapar

FED oranları değişmeden aynı düzeyinde bıraktı. 22 Haziran kararında belirttiğine göre de 3. miktarsal gevşetmeye gidip gitmeyeceği konusundaysa henüz son kararını vermemiş olduğunu ifade etti. 

Aralık 2008'de FED Amerikan finansal sistemine pompaladığı 2.3 trilyon dolar ile API işlemleriyle piyasadan borçlanma senetlerini satın aldı. Bu durumda ortaya çıkan tabloda iki temel çarpıklığı besledi.

I) Bono balonunu büyütmek.

II) Doları, faiz arbitrajının (carry trade) temel para birimi yapmak.

O günlerin kasvetli, güvensizlik ortamından sıyrılmamızda çok büyük rol üstlenen "bedava para" olgusu, sanki tavlada fazla kırılmış pullar gibidir. Rakibin eline eşsiz sayıda pul kırılmış verilmişse bu üstün tarafı da yenik tarafı da rahatsız eder bir çarpıklığa döner.

ABD ekonomisinin görünümünü olumsuzlaştıran kredi derecelendirme kuruluşlarının notları, sanki yangında bir patlanma öncesi tüten dumanı gibi. Küresel ekonomiyle ilgili endişe ediyoruz çünkü ABD ekonomisinde ne sürdürülebilir bir toparanma ne de sorunlar ortadan kaldırılamadı malesef.

S&P Case Shiller ev fiyatları endeksi 20 ilin ortalamasına göre yıllık %4 kayıpla fiyatların sürdürüldüğünü ifade ediyor. Nisanda marta göre %0.7 yükselmeyle, bir toplarlanma bekleyişini desteklemişti.

ABD'nin not düşüşü, yapılanların ne bankacılık sektörünü kalıcı ve güçlü bir toparlanmaya karşın, yapısal sorunların çözümüne yönelik adım atılmamış olması gerginliği artırmakta. Ya şuna ne demeli: Çin, Japonya, Rusya, S.Arabistan, Tayvan, Brezilya, Hindistan ve Güney Kore'den oluşan grup; doları küresel döviz rezervi olarak görüşlerinde bulanıklaşıyor. 2001'de doları küresel rezervler içinde %71.5 paya sahipken, 2010'da bu pay %10.2 düşmüş. Küresel alışverişler dahil toplam işlemlerdeyse %89.9'dan %5 kaybı olmuş. Bu ülkelerin merkez bankalarının toplam 8 trilyon dolar rezerv tuttukları hatırlandığında, sözkonusu gerilemenin er ya da geç doları tahtından indireceği aşikardır.

Gelelim çaydanlık meselesine: Demlikteki çay için, çaydanlıktaki kireci alınmış, 100 derecede kaynayan su olmazsa olmazdır. Kredi sıkışıklığında boğuşan dünya için de benzer durum vardır. Gevşek para politikası uygulamak ve dolar pompalamak; o sıkışık günklerde çay için kaynatılmış su kadar gerekecek bir olguydu. Tamam çaydanlıktan demliğe suyu koyduk, bitti. Umarız FED duygularıyla düşünceleri karıştırmayarak, kurtarma ve sürdürme fonksiyonlarını birbirinden ayırabilecek. İşte bu nedenledir ki, çaydanlığı ne kadar uzun kaynatsak da, çay demlikte aynı sürede olur hep.