Petrole baktıkça altını görmek
Hafta içinde WTI ve Brentte yaşanan sert satışlar petrol piyasasındaki kavganın ne kadar acımasız ve ciddi olduğunu gösterir nitelikteydi. Fiyatlardaki düşüşün hala bir ABD-Rusya çekişmesi olduğuna inanan var mı bilmiyorum ancak ilk günden bu yana bunun bir OPEC (S.Arabistan)- ABD kavgası olduğu görüşünü paylaşmıştım ve görüşüm değişmiş değil.
Son zamanlarda finansal piyasada iki üretici ülkeye ait Devlet Fonlarının (SWF) açığa sattığı (hedge amaçlı veya contangodan faydalanmak için değil) konuşuluyor. Bunlar S. Arabistan'ın SAMA ve Kuveyt'in KIA. Kısa vadede kendi bütçeleri başta olmak üzere kendilerine hasar veriyor gibi görünse de her iki ülkenin de bu strateji ile uzun vadede ABD'li üreticileri oyun dışına itebileceği düşüncesine sahip olduğu anlaşılıyor. S. Arabistan'ın fiyatları düşürerek global talebi arttırmak ve İran üretiminin kendi üretimini vurmasını engellerken zayıf üreticileri oyun dışında bırakmak istediği de artık açıktan seslendirilen bir strateji. ABD'nin ihracata izin vermesi ve doların bir tur daha kuvvetlenmesi de karşı taraftan gelebilecek darbeler. ABD'li üreticiler teknolojinin desteği ile maliyetlerini aşağıya çekmeyi başarıyor olsa da kredi notu düşük enerji üreticileri bono endeksine baktığımızda karamsarlığı görebiliyoruz. Endeks Eylül 2014'te 148 seviyesini gördükten sonra ocakta 102 seviyesine kadar geriledi. Ardından 135'e kadar tepki verdi ve şu anda 123 seviyesinde. Üreticilerden herhangi bir kısıntı gelmeden sadece ekonomik büyüme beklentisine dayalı fiyat yükselişi senaryosunun geçerliliğini çok yüksek görmüyorum. Öte yandan altında olan biteni de petrolde yaşananlara benzetiyorum. İlk fiyat hareketi geldiğinde üretim maliyetlerine dair pek çok analiz ve fiyatların başa baş seviyeler altına düşmeyeceği tespitleri yapılmıştı. Ancak bugün gelinen fiyatlara baktığımızda bu üretimin bu analizlere paralel seyretmediğini yani azalmadığını görüyoruz. Ve elbette fiyatlar da başa baş seviyesinden haberdar olmadığı için daha düşük seviyelere çoktan geriledi. Altında da benzer bir durum söz konusu. 900 dolar civarında bir üretim maliyetinden söz edilmeye başlandı bile. Ancak hiçbir üretici fiyatlar bu seviyenin altına düşüğünde üretimini sonlandırıp madenlerini kapatmaz. Yapılan yatırımlar, alınan krediler, üretim hakları ödenmesi gereken tazminatlar vs nedeni ile kapatmak yerine üretimi arttırarak nakit akışını korumaya çalıştıklarını petrol örneğinde gördük. Altında da benzer bir senaryo yaşamamız çok mümkün. Dolar endeksinde 120’ye doğru bir hareket beklentisi içinde olmam nedeni ile altında dip seviyelerin 1000’in net altında ve belki de 680’e yakın seviyelerde olma ihtimalini çok yüksek görüyorum. Ancak bu seviyelerde 1500ler veya 1300lerin aksine almak için hazır zayıf ellerden ziyade çok daha sabırlı ve büyük yatırımcılar olacaktır. Bu nedenle altındaki son düşüşü yakından takip etmek gerekiyor. Pek çok varlık fiyatları 2015-17 döneminde “tarihi” dip ve zirvelerini görmüş olacak.