Petrol

Şant Manukyan / İŞYATIRIM

Daha önceki iki yazımda (22 ve 29 Mayıs tarihli,  fiyatların 135 dolar gördüğü günlerde) petrolde yaşanan gelişmelerin göz ardı edilerek tüm oyuncuların spekülatif fiyat hedeflerine kilitlendiğini (170-200 dolar gibi) ancak temel gelişmelerin fiyatlarda yukarı hareketten ziyade daha düşük seviyeleri işaret ettiğini belirtmiştim. Salı günü çok uzun süreden sonra ilk kez petrol fiyatlarının taban yapması ile psikolojinin nasıl bir uçtan diğerine savrulabildiğini gördük. Aynı günün akşamında Ospraie adlı 2.8 milyar dolarlık bir fonun emtia ve emtia şirketlerine yaptığı yatırımların büyük zararlar neden olduğu gerekçesi ile kapatıldığı açıklandı. Önümüzdeki hafta toplanacak olan OPEC mutlaka petrol fiyatlarında yaşanan gerilmeden rahatsızlık duyduğunu açıklayacak ve üretimde kısıntıya gitmek tehdidi ile (gerekirse giderek) fiyatları desteklemeye çalışacaktı. Ancak petrol fiyatlarının daha da düşmesini gerektirecek bazı gerçekler de önümüzde duruyor. Her şeyden önce sene başından bu yana dediğim gibi başta Çin ve Hindistan olmak üzere gelişmekte olan piyasaların ABD'de yaşananlardan etkilenmemesi olanaksız. Bu nedenle söz konusu ülkelerin de petrol talebi azalmaya devam edecek. Öte yandan ABD ekonomisi 13 trilyon dolarlık büyüklüğü ile Çin ekonomisinin yaklaşık 6 katı büyüklüğünde ve petrol tüketimi çok daha fazla, dolayısı ile talebi fiyatlar üzerinde halen oldukça belirleyici. Şu ana kadar ABD ekonomisinde bir resesyonda görülen klasik yavaşlamayı görmedik ancak büyük bir ihtimalle önümüzdeki dönemlerde ABD ekonomisi daha belirgin bir yavaşlama içinde olacak ve tüketimde azalmaya devam edecek. Finansal piyasalarda 130 dolarlardan petrol futurelerine yatırım yapanların artık zararları taşıyamadığını ve ya iflas ettiklerini ya da pozisyonlarını stopladıklarını görüyoruz. Yukarı hareket abartılı olduğu gibi aşağı harekette abartılı olacak ve gerçek satıcıların yanında momentumdan faydalanmak isteyenlerin de satışları artacaktır. Nitekim pek çok teknik analistin 200 günlük ortalamanın altına düşen petrolde gerilemenin devam edeceğine dair beklentileri okuyoruz. Son olarak ABD artık silahlarını kendisine çeviren Rusya, İran, Venezüela gibi ülkeleri yüksek petrol fiyatları ile desteklemek istemeyecektir. Taş devri taşlar tükendiği için bitmediği gibi petrol çağı da petrol tükendiği için bitmeyecek.